Sığınmacılara 9.893 TL Ödeme Yapılıyor mu?

→ Bir Facebook hesabı tarafından 26 Ağustos 2023’te yapılan paylaşımda prim ödeyip çalışarak emekli olanların emeklilik maaşlarının 7.500 TL olmasına karşın sığınmacılara 9.893 TL yardım yapıldığı iddia edildi.

→ Göç İdaresi Başkanlığı ve Mülteciler Derneği'nin sağladığı bilgilerde Suriyeli sığınmacılara 9893 TL verildiği bilgisi yok.

→ Türkiye’de bulunan tüm uluslararası koruma veya geçici koruma altındaki yabancıların başvuruda bulunabileceği yardım Sosyal Uyum Yardımı (SUY) gibi programlar bulunuyor. Bu programın açıkladığı başvuru kriterleri sağlayıp başvurusu uygun görülen yabancılara kişi başı aylık 300 TL yardım yapılıyor.

Analize başlamadan evvel iki noktaya değinmekte fayda var. Her ne kadar paylaşımda özel olarak belirtmese de sığınmacı ile kastedilenin Suriyeli sığınmacılar olduğunu varsayıyoruz. 2011 Suriye İç Savaşı’ndan sonra ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyelilerin önemli bir kısmı Türkiye’ye sığınmış durumda. Türkiye’de sayıları 3,5 milyona yaklaşan Suriyeli göçmenler ile ilgili nefret söylemine varan iddialar her gün çeşitli sosyal medya kanallarında paylaşılıyor. Bu bağlamda değerlendirdiğimizde ilgili Facebook paylaşımında belirtilen sığınmacıların Suriyeli sığınmacılar olduğunu varsaymak yanlış olmayacaktır.

Paylaşım ile ilgili belirtmek gereken diğer bir nokta da adı geçen 9.893 TLlik yardımın tek seferlik mi yoksa düzenli mi ödendiği ve ödemenin hangi kurum tarafından yapıldığı. Paylaşımda karşılaştırmanın emeklilerin aylık maaşı üzerinden yapılıyor olması kastedilen ödemenin düzenli aylık bir ödeme olduğuna dair kanıyı güçlendiriyor. Analizde bu meblağı içeren ve devlet kurumlarından herhangi biri tarafından Suriyelilere yapılan bir nakdi yardımın olup olmadığı incelenecek. 

Suriyeli sığınmacılara Türkiye Cumhuriyeti kaynakları kullanılarak tek seferlik veya düzenli ödeme yapıldığına dair bilgi kirliliğine karşı Mülteciler Derneği 2022 Ocak ayında bir yazı yayımlamış. Yapılan açıklamada devletin Suriyeliler için yaptığı harcamalardan kastın kampların kurulması, altyapı, gıda, sağlık, eğitim ve güvenlik gibi alanlarda yapılan harcamalar olduğu belirtilmiş.

Yaptığımız araştırmada 9.893 TL ödeme yapılan herhangi bir yardım programına rastlamadık. Ancak Suriyeli sığınmacılara yapılan nakdi yardımlara dair doğru bilinen yanlışlarla ilgili hazırlanan açıklamaların pek çoğunda buna benzer iddialara yer verilmiş. Örneğin Göç İdaresi Başkanlığı yayımladığı bir broşürde Suriyeli sığınmacıların devletten maaş aldığının sanılmasıyla ilgili şöyle bir açıklamada bulunmuş:

Göç İdaresi’nin de altını çizdiği Sosyal Uyum Yardım (SUY) projesi, ülkemizdeki Suriyeli sığınmacılar  için Avrupa Birliği’nin sağladığı destekle hayata geçirilen en yaygın yardım paketidi. Kasım 2016’dan bu yana başvurulara açık olan SUY, Türk Kızılay, Aile, ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) ile ortaklaşa yürütülüyor. Avrupa Birliği Sivil Koruma ve İnsani Yardım Ofisi tarafından fonlanan programa başvurmak için şu şartlara sahip olmak gerekiyor:

Bu kriterleri sağlayan tüm uluslararası koruma veya geçici koruma altındaki yabancılar, SUY programına başvuruda bulunabiliyor. Başvurusu kabul edilen yabancılara bu program kapsamında yapılan yardım, kişi başı aylık 300 TL olarak belirlenmiş.

Bunun dışında Hayata Destek Derneği’nin 2020 yılında yayımladığı bir yazıda mülteci ve sığınmacılar için sosyal yardımlar sıralanmış. Bu yazıda Türkiye’de bulunan sığınmacıların başvurabileceği çeşitli yardım kaynakları sıralanmış. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları, Sosyal Hizmet Merkezleri, Belediyeler ve Türk Kızılayı başvuru yapılabilecek kurumlar olarak listelenmiş. Ancak ilgili kuruluşların sağladığı yardımlardan faydalanmak için belirli kriterlerin olduğunu belirtmekte fayda var. Örneğin SUY programının eğır engellilere özel 600 TLlik bir ek ödemesi bulunuyor. Bu ödemeden faydalanmanın kriterleri ise şöyle:

Bir Facebook hesabı tarafından 26 Ağustos 2023’te yapılan paylaşımda sığınmacılara 9.893 TL yardım yapıldığı iddiası YANLIŞ. Türkiye’deki sığınmacıların başvuruda bulunup sosyal yardım alabilecekleri programlar mevcut. Ancak bu programlardan yararlanabilmek için yabancılarda aranan bazı kriterler var. Ayrıca Sosyal Uyum Yardımı programı gibi aylık kişi başı yardım yapılan bazı programlar, Avrupa Birliği tarafından fonlanıyor.