Altyapı Alanında Sıralamamız Ne Durumda?

İspanya'da katıldığı Nueva Economia Forumu'nda konuşan Başbakan Binali Yıldırım, altyapı yatırımlarının Türkiye ekonomisinin gelişmesine önemli katkılar yaptığını belirterek altyapı gelişmişliği bakımından Türkiye’nin 2003'te dünya genelinde 39. sırada olduğunu, bugün ise 9.sıraya yükseldiğini iddia etti.

Başbakan Binali Yıldırım’ın demecinde hangi sıralama çalışmasına değindiğini bilemiyoruz. Ülkeleri altyapı gelişmişliği açısından sıralayan çalışmalar arasında ulaşabildiğimiz en kapsamlı araştırma, Dünya Ekonomik Forumu’nun her yıl yayınladığı Küresel Rekabet Raporu (Global Competitiveness Report 2017-18) oluyor. Rapor, ülkeleri kamu kurumları, altyapı, sağlık, eğitim, piyasaların yapısı ve teknolojik gelişmişlik gibi 12 başlık altında kümelenmiş 114 kriter altında değerlendirerek bir sırlamaya tabi tutuyor. Raporun 2017-2018 sürümünde 137 ülke değerlendirmeye tabi tutulmuş ve genel değerlendirmede Türkiye 53. sırada yer alıyor. Türkiye’nin raporun bundan önceki sürümlerinde elde ettiği en iyi konum 2012 yılındaki 43.lük olmuş.

Rapor, altyapı konusuna özel 9 kriter belirlemiş. Ulaşım, iletişim ve enerji alanlarına odaklanan kriterler arasında Türkiye’nin en başarılı olduğu alan, hava taşımacılığı oluyor. Türkiye altyapı ile ilgili genel değerlendirmede 53. sırada yer alıyor.

Türkiye’nin yıllar içinde ne kadar ilerlediğini öğrenmek için raporun 2004 versiyonunu inceliyoruz, ancak bu raporda kullanılan metodolojide önemli bir farklılık var. Raporda fiziki altyapı, idari altyapı, teknolojik altyapı, insan kaynakları ve sermaye piyasaları başlıkları altında 25 kritere yer verilmiş ve bu kriterlerdeki puanlar bir arada değerlendirilerek sıralamaya gidilmiş. Yukarıdaki tablodaki 9 kriter ise, 2004 raporundaki fiziki altyapı başlığını oluşturuyor. Özetle 2004 raporunda altyapı konusu bağımsız bir başlık değil, ancak daha büyük bir başlığın (Ulusal İş Çevresi Kalitesi) bileşeni olarak ele alınmış. Türkiye 2004 yılında bu alanda 103 ülke arasında 55. sırada yer alıyor.

İddia edilenin aksine Küresel Rekabet Raporu’na göre, Türkiye altyapı gelişmişliği açısından dünyada 9. değil, 53. sırada yer alıyor. Metodolojik olarak örtüşmemekle birlikte, 2004 yılına ait çalışmada da Türkiye’nin benzer bir konumda olduğunu görüyoruz.