2003 Öncesi Ermeni İddiaları Kaç Ülkenin Parlamentosunda Görüşüldü?

2003 Öncesi Ermeni İddiaları Kaç Ülkenin Parlamentosunda Görüşüldü?

Almanya Federal Parlamentosu, 1915 Ermeni Olaylarını ‘soykırım’ olarak niteleyen ve bu felakette Alman İmparatorluğu’nun de rol oynadığını belirten yasa tasarısını bir çekimser ve bir ret oyla kabul etti. Almanya Parlamentosu’nun bu kararının ardından TBMM’de yapılan tartışmalarda parti temsilcileri görüşlerini dile getirdiler. Kabul edilen yasa tasarısının yanı sıra hükümetin yetersizliğini de vurgulayan muhalefet partileri sözcülerinden CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel Ermeni iddialarının parlamentolarda gündeme gelme sayısının arttığını ima etti ve bu iddiaların 2003’ten önce 8-9 ülkenin parlamentosunda görüşüldüğünü iddia etti.

Özgür Özel’in konuşmasındaki ilgili kısmın tam metni şu şekilde:

“Bugün Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı bu duruma karşı tarihe biz de bir not düşeceğiz, hep birlikte bir imza atacağız ama şu gerçeği de görelim: 1965’te Uruguay ilk kez bu iddiaları kabul etti ve Parlamentosundan geçirdi ve 2002’ye kadar, 2003’e kadar bu konuda Lübnan, Yunanistan, Kıbrıs Rum kesimi, Arjantin gibi 8, 9 tane ülkenin parlamentolarında bunun görüşüldüğü, bazılarında da kabul edildiği durumu var. Ama Rusya Federasyonu 2005’te, Kanada 2004’te, Fransa 2006’da, İsviçre 2003’te, Slovakya 2004’de, Hollanda, Polonya, Venezuela, Litvanya, Şili, İsveç ve Almanya… Bugün Hükûmetin bu işten kendisine bir ders çıkarması Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının da AKP Hükûmetinin Türkiye'yi dış politikada nasıl yalnızlaştırdığını görmesini ümit ediyoruz.”

İLK MECLİS KARARI URUGUAY PARLEMENTOSU TARAFINDAN KABUL EDİLDİ

1915’te yaşanan olaylarla ilgili ilk meclis kararı 1965’te Uruguay parlamentosu tarafından kabul edildi. Uruguay’ı 1975’te Güney Kıbrıs, 1993’te Arjantin, 1995’te Rusya, 1996’da Yunanistan ve Kanada, 1997’de Lübnan, 1998’de Fransa ve Belçika ve 2000’de Vatikan ve İtalya izledi. Özel, iddiasında parlamentoları dikkate aldığı için Vatikan’ın yayınladığı bildiriyi dikkate almadığımızda, 1915 olaylarıyla ilgili 10 ülkenin parlamentolarından karar çıktığını görüyoruz. 

2003’ten sonraki dönemde ise 2003’te İsviçre, 2004’te Slovakya ve Hollanda, 2005’te Polonya, Almanya, Venezuela ve Litvanya, 2007’de Şili, 2010’da İsveç, 2014’te Bolivya, 2015’te Lüksemburg, Bulgaristan, Brezilya ve Paraguay’da parlamentolar çıkardıkları kararlarla 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanıdılar. Özetle, 2003’ten önce 10 farklı ülke, herhangi bir yasama organından çıkardıkları kararlarla 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanırlarken 2003’ten sonra bu gruba 14 farklı ülke daha eklendi.

Genel değerlendirmede, Özgür’ün temel iddiasını veriler desteklemektedir. 2003’ten bu yana 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanıyan meclis kararları 2003 öncesine göre artış göstermiştir. Fakat 2003’ten önce Özgür’ün dile getirdiği gibi 8-9 ülke değil 10 ülke bu kararı geçirmiştir. CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel’in iddiasında kayda değer ölçüde doğruluk payı vardır.