(Fındık ile ilgili olarak) Hala ne rekolte ne fiyat noktasında herhangi bir açıklama yapılmadı. Bu ülkeye 3,5 milyar dolar gelir kazandıran bir üründen bahsediyoruz.
Fındık İhracatından Ne Kadar Gelir Elde Ediyoruz?
25 Temmuz 2017 tarihli TBMM Genel Kurulu’nun gündeminde HDP’li Van Milletvekili Tuğba Hezer Öztürk ve Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız’ın devamsızlıkları nedeniyle milletvekilliklerinin düşürülmesi konusu vardı. Gündem dışı konuşan CHP Ordu Milletvekili Seyit Torun ise yaklaşan fındık hasadına rağmen henüz ne rekolte ne de fiyat konusunda bir netlik olmadığına dikkat çekti. Torun, fındığın ülkeye 3,5 milyar dolar gelir kazandırdığını iddia etti.
2017 İçin Tahmini Rekolte 670 Bin Ton
Fındık rekolteleri her yıl hasat dönemi öncesinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından açıklanıyor. Bu yıla kadar, bakanlıktan önce ziraat odaları ve ihracatçı birlikleri de rekolte tahminlerini açıklarken, rekolte üzerinden yapılan spekülasyonları önlemek amacıyla bu yıl tek elden ve bakanlık tarafından yapılmasına karar verilmişti. Fındık sektörü temsilcileri ise bakanlığın geçen yıl düşük rekolte tahmini yaptığını, buna rağmen üretimin fazla olması nedeniyle fiyat düşüşü yaşandığı düşünüyor. Birgün’de yer alan habere göre ise, fiyat düşüşünün kaybedeni üretici ve tüketici olurken, kazanan taraf aracılar oluyor. 2015 yılında üretilen fındık, aracılara 8 lira civarında fiyatla satılırken, işlenmiş kabuksuz fındığın kilosu 80 TL’ye kadar çıkabiliyor. Haberde üreticilerin son yıllarda karşılaştıkları diğer bir sorun ise, 50 kooperatif ve 250 bine yakın fındık üreticisinin oluşturduğu Fiskobirlik’in depolama kapasitesinin azaltılması ve neticede üreticilerin stok fazlası ürünlerini Fiskobirlik yerine, daha ucuz fiyata özel sektöre satmak zorunda kalması ile açıklanıyor.
Ulusal düzeyde alınan, rekolte tahmininin tekelden açıklanması kararına rağmen, Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi (INC)'nin Hindistan'da yapılan 36. Kongresi'nde, Türkiye'nin 2017 yılı kabuklu fındık rekoltesi 670 bin ton olarak tahmin edildi. 2017-18 sezonunda dünya fındık arzının 1 milyon tonun üzerine çıkması öngörülüyor, bu durumda dünya fındık üretiminin yaklaşık %70’i Türkiye’de gerçekleşecek.
Ortalama Fındık Rekoltesi 506 Bin Ton
1988-2016 arasında Türkiye’de fındık rekoltesi ortalama 506 bin tondu. Üretimde rekor 2008 yılında 800 bin tonla yakalanmışken, 2016 rekoltesi 420 bin tonla ortalamanın altında kaldı. 2013-2015 yılları arasında fındık fiyatı aniden yükselirken, yıllık bazda fiyat değişiminde rekolte büyüklüğünün çok etkili olmadığı fark ediliyor.
Türkiye, yüzün üzerinde ülkeye fındık ihraç ediyor. İhracattaki en önemli partnerler ise Almanya ve İtalya. İki ülke sezonluk 100 bin tonun üzerinde fındık ihraç ederek, toplam üretimin yaklaşık %20’lik kısmına talip oluyor. Türkiye’nin fındık ihracatından elde ettiği gelir ise sezonluk ortalama 1,8 milyar dolar seviyesindeyken, ihracat gelir rekoru 2014-2015 sezonunda 2,8 milyar dolarlık gelir ile elde edildi.
Görüldüğü gibi Türkiye’nin fındıktan elde ettiği ihracat geliri hiçbir zaman CHP Ordu Milletvekili Seyit Torun’un iddia ettiği gibi 3,5 milyar dolar seviyesine ulaşamadı. Ancak üretim miktarının büyüklüğü göz önüne alındığında, ihracat miktarı arttırılarak, ihracat gelirinin 3,5 milyar seviyesine ulaşması mümkün. Gene de değerlendirmemizde olasılıkları dikkate almayacağımız için
Ordu Milletvekili
İddiasında Doğruluk Payı Yoktur.
