Tarımsal Milli Gelir 2,5 Kat Arttı mı?

Tarımsal Milli Gelir 2,5 Kat Arttı mı?

TBMM Başkanı İsmet Yılmaz, Sivas Kongresi'nin 96. yıl dönümü etkinlikleri kapsamında Sivas Kongre Merkezi ve Fuar Alanı'nda düzenlenen AGRO Sivas 2. Tarım Fuarı ve İlçeler Sergisi'nin açılışında yaptığı konuşmada, tarımın Türkiye için stratejik bir sektör olduğunu vurgulayarak çeşitli göstergelerle tarım sektörünün 2002’den bu yana büyük gelişme kaydettiğini belirtti. Yılmaz, konuşmasında Türkiye'nin 2002'de 36 milyar lira olan tarımsal milli gelirinin, 2014 yılında 125 milyar liraya ulaştığını iddia etti.

Tarımsal Milli Gelir Nedir?

Yılmaz’ın iddiasında gösterge olarak kullanılan milli gelirin karşılığı olarak Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) kullanılacaktır. GSYH bir ülkede belli bir dönemde üretilen mal ve hizmetlerin belli bir para birimi karşılığındaki değerinin toplamıdır. Tarımsal GSYH ise tarım sektörü içinde üretilen mal ve hizmetlerin parasal birimdeki karşılığına atıfta bulunur. GSYH hesaplamalarında iki çeşit uygulama vardır. Hesaplamalarda enflasyonun etkisi gözetilmediği ve üretilen mal ve hizmetlerin güncel değerleri üzerine hesaplandığı cari fiyatlarla hesaplama uygulamasıdır. Sabit fiyatlar uygulamasında ise baz olarak herhangi bir yıl alınır ve o yıla endeksli enflasyon oranından arındırılmış reel artışlar hesaplanır. Örneğin Türkiye’nin Ocak – Mart dönemi için Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) mal ve hizmetlerin 1998 fiyatları baz alınarak hesaplandığında 30 milyar 89 milyon TL’dir. Bu değer 2014 yılının aynı çeyreğine göre yüzde 2,3’lük artışa tekabül etmektedir. Bu artış, aynı dönem fiyatlarda gerçekleşen yüzde 7,6’lık yükselmeyi bir kenara atarak sadece üretim bazlı artışı göstererek daha sağlıklı bir veri sunmaktadır. 2015’in ilk çeyreği için cari fiyatlarda GSYH değeri ise 443 milyar TL’dir. Bu miktar hem fiyat hem de üretim artışını kapsamaktadır.

Cari Fiyatlarda Artış 2,5 Kat, Peki ya Sabit Fiyatlarda?

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, tarım sektöründe GSYH cari fiyatlarda 2002’de 36 milyar TL’den 2014’te 125 milyar TL’ye yükseldi. Yılmaz’ın iddiası cari fiyatlar dikkate alındığında verinin kaynakla uyumlu olduğu bir iddia. Fakat bu iddiayı bağlamına oturtmak adına sabit fiyatlar ve toplam üretim içindeki pay göstergesine de dikkate almak gerekiyor. 1998 sabit fiyatlarıyla tarım sektörünün mal ve hizmet değeri hesaplandığında 2002’de bu miktar 8,8 milyar TL iken 2014’te 11 milyar TL’ye çıktı. Kısacası reel artış oranı yaklaşık %25 seviyelerinde. 2002-2014 döneminde TL cinsinden sabit fiyatlarda GSYH’de artış oranının %75 civarında olduğu düşünüldüğünde, tarım sektörünün son 12 yılda gerçekleşen büyümeden çok pay alamadığı görünüyor. Bu nedenledir ki tarım sektörü sabit fiyatlarda 2002 yılında toplam GSYH’nin %12,2’sini üretirken 2014’te bu oran %8,8’e geriledi.

Genel değerlendirmede, Yılmaz’ın iddiası salt veri uyumu baz alındığında geçerli olmakla birlikte yakından ilgili başka göstergeler dikkate alındığında eksik ve yanlış yönlendirmeye açık bir iddiadır. Bu nedenle, TBMM Başkanı İsmet Yılmaz’ın iddiasında kısmen doğruluk payı vardır.