2024'ün Finans Karnesi
2024, yatırımcılar için finansal piyasanın dalgalı bir seyir izlediği hareketli bir yıl oldu. 2024 yılında pek çok siyasal kriz, savaş ve seçim yaşandı. Yatırım araçlarının performansını etkileyen küresel ekonomik dalgalanmalar, enflasyon oranlarındaki değişimler ve piyasa beklentileri yatırımcıların yatırım kararlarını şekillendirdi. Peki yılın sonuna yaklaşırken Türkiye’de finansal yatırım araçlarının hangileri yatırımcısına daha çok kazandırdı? Hangi araçlar enflasyon karşısında getiri sağlayabildi? Türkiye’deki finansal yatırım araçlarının 2024 performansını beraber inceleyelim.
Bir yatırım aracının yatırımcıya ne kadar kazandırdığını ölçmek için nominal getiriye değil, reel getiriye odaklanmak gerekli. Çünkü nominal getiri, bir yatırımın kağıt üzerindeki toplam kazancı veya kaybını gösterirken enflasyon faktörünü dikkate almaz. Yani nominal getiri, yatırımın yüzdesel olarak “görünür kazancını” ifade eder. Enflasyon dikkate alınmadığı için nominal getiriye bakmak yatırımcının gerçek kazancını göstermez. Bu noktada reel getiri devreye girer. Reel getiri nominal getiriden enflasyon etkisinin çıkarılması ile elde edilir.  Bu nedenle, yatırım araçlarını değerlendirirken reel getirilerine bakmak, bize enflasyona karşı hangi aracın gerçekten kazandırdığını veya kaybettirdiğini gösteriyor. 

Geleneksel Finansal Yatırım Araçlarının Reel Getirileri

2024 Kasım verilerine göre, geleneksel finansal yatırım araçlarının yıllık getirileri TÜFE ile indirgendiğinde, külçe altın, Amerikan Doları, Euro, Devlet İç Borçlanma Senetleri, BIST 100 ve mevduat faizi arasında yalnızca külçe altın yatırımcısına %12,11 reel kazanç sağladı.
Külçe Altın: 2024 yılını reel kazançla sürdüren tek yatırım aracı oldu. TÜFE’ye indirgendiğinde yatırımcısına yıllık %12,1 oranında reel getiri sağladı.
BIST100: Temmuz ayında reel getiride zirve yaptıktan sonra yılın geri kalanında düşüş trendine girerek yatırımcısına zarar ettirdi. TÜFE’ye indirgendiğinde, Kasım 2024 verilerine göre yıllık %19,7 oranında reel kayıp yaşattı.
Mevduat Faizi (brüt): TÜFE'ye indirgendiğinde, Kasım sonuna kadar yatırımcısına reel anlamda %8,59 oranında kayıp yaşattı. 
Döviz (Euro ve Amerikan Doları): Nominal getirilerde artış görülse de, TÜFE’ye indirgendiğinde Euro’da %19,6, Amerikan dolarında ise %18,3 oranında reel kayıp yaşandı.
Devlet İç Borçlanma Senetleri: Aylık değerlendirmede çoğunlukla düşüş trendinde olan DİBS, Kasım 2024 verilerine göre yıllık olarak bakıldığında TÜFE’ye indirgendiğine yatırımcısına %14,2 oranında kayıp yaşattı.

1 Ocak 2024’te Yatırdığınız 10.000 TL 2024’te Reel Olarak Ne Kadar Olurdu?

Eğer yılın başında her bir yatırım aracına 10.000’er TL yatırım yapmış olsaydınız, Aralık 2024 başında yaklaşık olarak şu tablo ile karşılaşacaktınız:
Tablodan görüldüğü üzere, enflasyon dikkate alınmaksızın değerlendirildiğinde tüm yatırım araçları nominal olarak ana parayı artırdı. Ancak reel getiriler incelendiğinde, külçe altın dışındaki tüm yatırım araçları yatırımcıyı zarara uğrattı. Eğer 1 Ocak 2023’te 10.000 TL’lik bir külçe altın yatırımı yapmış olsaydınız, Kasımın sonunda yaklaşık 10.940 TL reel kazanç sağlamış olacaktınız. Külçe altın dışındaki tüm yatırımlarınız ise reel olarak 10.000 TL’nin altına düşecekti. 
1 Ocak 2024’te 10.000 TL yatırdığınızda;
Külçe altındaki yatırımınızı Ekim 2024’te çekseydiniz reel olarak 11.182 TL ile en yüksek kazancı elde edebilirdiniz.BIST100’den Temmuz ayında çıksaydınız reel olarak 10.958 TL ile en yüksek kazancı elde edecektiniz. Temmuz sonrasında ise borsa endeksi düşüşe geçti.
Euro ve Amerikan Doları’ndaki yatırımınızı Ocak ayında çekseydiniz en az zararla çıkacaktınız. İkinci en az zararla çıkabileceğiniz tarih ise Mart 2024’tü. Reel getirilere bakıldığında 10.000TL’lik Amerikan dolarınız 9.568 TL ve Euronuz 9.528 TL olacaktı. Şubat ayında reel olarak düşüşe geçen dövizler Mart ayında tekrar yükselişe geçse de yıl sonuna kadar düşüş trendi devam etti.
DİBS’te Ocak ayında yatırımınızı çekmiş olsaydınız paranız reel olarak 9.295 TL değerinde olacaktı.
Mevduat faizinde Kasım 2024 verilerine göre 10.000 TL'niz Mayıs ayına kadar 9.377 TL'ye kadar gerileyip sonrasında yükselişe geçerek Kasım ayında 9.803 TL'ye ulaşacaktı. Fakat burada belirtilen getiri, brüt oran üzerinden hesaplandığı için vergi kesintileri dikkate alındığında yatırımcının elde edeceği net kazanç bu tutardan daha düşük olacaktı.

Dijital Yatırım Aracı: Bitcoin

Bazı yatırımcılar, altın ya da BIST100 gibi geleneksel finansal yatırım araçları yerine kripto varlıklar ya da NFT gibi dijital yatırımlara yöneliyor. Kripto varlıkların ilki olan Bitcoin ise dijital yatırımların en popüleri. Yatırımcıların Bitcoin’i tercih etmesinin nedenlerinden biri, Bitcoin’in merkeziyetsiz yapısı ve uzun vadede yüksek getiri sunma potansiyeli. Bitcoin, bazı yatırımcılar tarafından dijital altın olarak nitelendirilse de, diğer yatırım araçlarına kıyasla yüksek volatiliteye sahip. Volatilite, bir varlığın fiyatının kısa süre içinde büyük dalgalanmalar göstermesi anlamına gelir. Bu durum, Bitcoin’in değerinde hızlı ve keskin değişimlere yol açarak yüksek kazanç elde etme fırsatı sunsa da beraberinde ciddi zarar riskini getiriyor.
Bitcoin’in yıllık getirisine bakıldığında, 2024 yılında ciddi bir değer artışı yaşandığı görülüyor. 1 Ocak 2024 tarihinde Bitcoin’in fiyatı 42,378.396$  iken, 1 Aralık 2024 tarihinde 96,998.949$’a ulaştı. Bu süreçte dolar/TL kuru da 29.5’dan 34.6’ya yükseldi. Peki, bu değer artışları yatırımınıza nasıl yansırdı?
Eğer 10.000 TL’nizi 1 Ocak 2024 tarihinde Bitcoin’e yatırsaydınız, bu yatırımınızla 0.007982 BTC alabilirdiniz. 1 Aralık 2024 itibarıyla bu yatırımınızın TL cinsinden değeri yaklaşık 26.852,41 TL olurdu. Bu da yaklaşık %157 seviyelerinde bir nominal kazanca tekabül ederken, enflasyon etkisi dikkate alındığında reel kazanç %91,8 olarak gerçekleşirdi.
Yatırım tavsiyesi değildir.