Türkiye, Sefalet Endeksi Sıralamasında Tırmanıyor
Katkıda Bulunanlar:
Berna Büyükbayrak
Berna Büyükbayrak
The Misery Index (Sefalet Endeksi) ilk olarak ekonomist Arthur Okun tarafından ortalama bir vatandaşın ekonomik durumunu göstermek amacıyla oluşturuldu. Mevsimsellik etkisi arındırılmış işsizlik oranı ve yıllık enflasyon oranının toplanmasıyla hesaplanan Sefalet Endeksi’nin yıllar içinde farklı göstergelerin de eklendiği varyasyonları ortaya çıktı. Ekonomist Prof. Dr. Steve Hanke tarafından geliştirilen ve bazı yayın organlarında “World’s Most Miserable Countries”, “Miserable Index”, “Hanke’s Annual Misery Index” gibi başlıklar altında da yayınlanan “Dünya Sefalet Endeksi” her yıl düşünce kuruluşu Cato Institute tarafından kamuoyuyla paylaşılıyor.
Dünya Sefalet Endeksi’nde endeks puanı her ülkenin enflasyon oranı, işsizlik oranı ve bankaların oluşturdukları kredi faiz oranlarının toplamından yıllık kişi başına düşen milli gelir değişim oranının çıkarılmasıyla bulunuyor. Cato Institute yayınladığı bülten ile endeks sıralaması yanı sıra ülke puanlarını en çok etkileyen faktörleri de kamuoyuna açıklıyor. 2018 ve 2019’da endekse 95 ülke dahil edildi.
Dünya Sefalet Endeksi'nin 2020 yılına dair yeni sıralamasında endekste 156 ülke yer alıyor.
Dünya Sefalet Endeksi’nde Türkiye’nin yıllar içindeki performansına bakıldığında, 2014 yılından bu yana yaşanan negatif bir seyir gözlemlenmekte.
Raporlara göre 2013 yılında 32,7 puan ile 108 ülke içerisinde 13. sırada olan Türkiye’nin 2014 yılında endeks puanı 29,4’e geriledi ve listede 22. sıraya yerleşti. 2018 yılında 53,3 puan ile 95 ülke içinde 5. sırada yer alan Türkiye’nin 2019 yılında ise endeks puanı düşüş gösterse de sıralamasında bir gerileme olmamıştı.
2020 yılına gelindiğinde ise Türkiye'nin Dünya Sefalet Endeksi'ndeki puanı 41,2 oldu. Böylece Türkiye, 156 ülke içinde kendini 21. sırada yer buldu. Bu endekste sıralamanın yükselmesi ülkede sefaletin arttığın, ekonomin kötüye gittiğini gösteriyor.
Bunlara ek olarak 2013 yılından bu yana açıklanan raporların hepsinde de Türkiye’nin endeks puanını etkileyen en önemli faktörün ülkedeki faiz oranı olduğu belirtildi.
Küresel ölçekte incelenen sefalet endeksinde dünya ülkelerine bakıldığı zaman 2020 yılında listenin başında enflasyonun rekor seviyelere ulaştığı Güney Amerika ülkesi Venezuela bulunuyor. 3.827 puana sahip Venezuela'yı, 547 puanla Zimbabve takip ediyor. Venezuela’nın Dünya Sefalet Endeksi'ndeki puanı ikinci sıradaki Zimbabve’nin yaklaşık 7 katı.
Listede ikinci sırada yer alan Zimbabve'yi 193.9 puanla Sudan takip ederken, Sudan'ı da 177.1 ile Lübnan takip ediyor. Listede beşinci sırada yer alan ülke ise 145.3 puanla Surinam.
Surinam'ı 105.7 puan ile Libya takip ederken ardından gelen Arjantin, 95 puan ile listede yedinci sırada yer buluyor. Bunun yanı sıra İran 92.1, Brezilya 53.4 endeks puanı ile listede yer alırken 41.2 puan ile Türkiye listede 21. sırada yer alıyor.
Venezuela ve İran’ı etkileyen en önemli faktörler enflasyon oranları olurken, Arjantin ve Brezilya’nın endeks puanları da Türkiye gibi en çok faiz oranlarından etkilenmiş.  
Endekste yer alan Avrupa ülkeleri içinde sefalet endeksi puanının en yüksek olduğu ülke Türkiye oldu. Bunların dışında 156 ülke arasında listenin son sıralarında ise Japonya, Katar, Çin, İsviçre yer alıyor. Endeksteki puanının düşük olması bu ülkelerde ekonomik göstergelerin iyi olduğunu gösteriyor.
2014 yılında Dünya Sefalet Endeksi listesinde 22. sırada olan Türkiye, 2020 yılında 41.2 puan ile 156 ülke arasında 21. sırada yer aldı.