Resul Kunt

Editör

İddia DOĞRU

CIA Virüsün Kökeniyle İlgili Pozisyon Değiştirdi

COVID-19 pandemisi, 2019’un sonunda Çin’in Wuhan kentinde başlamış ve 2020’de tüm dünyaya yayılmıştı. Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilanı ile başlayan süreçte hükümetlerin aldığı önlemler, kısıtlamalar ve aşı geliştirme süreçleri küresel tartışmaların merkezinde yer aldı. Buna paralel olarak ise sosyal medyada özellikle aşıların yan etkileri ve virüsün kökeni hakkındaki yanlış bilgi içeren iddialar geniş kitlelere ulaştı.&nbsp; COVID-19’un artık küresel bir sağlık tehdidi olmaktan çıkmasına rağmen, salgın sonrası dezenformasyon içerikleri hâlâ zaman zaman sosyal medyada dolaşıma giriyor.

26 Ocak 2025 tarihli paylaşımda ABD istihbarat servisi CIA’in; COVID-19’a neden olan virüsün büyük ihtimalle Çin’deki bir laboratuvardan sızdığını açıkladığı iddia edilmiş.&nbsp;

“Covid” “CIA” “laboratuvar” anahtar kelimeleri kullanılarak arama motorlarında İngilizce dilinde haber taraması yapıldığında konuyla ilgili <a href="https://www.reuters.com/business/healthcare-pharmaceuticals/cia-now-says-covid-19-more-likely-have-come-lab-2025-01-25/">birçok</a>&nbsp;<a href="https://apnews.com/article/covid-cia-trump-china-pandemic-lab-leak-9ab7e84c626fed68ca13c8d2e453dde1">habere</a>&nbsp;<a href="https://www.aa.com.tr/en/world/cia-suggests-lab-leak-likely-origin-of-covid-19-report/3462490">denk</a>&nbsp;<a href="https://www.ft.com/content/9880273c-8517-4502-abf0-e667319ea6bd">gelmek</a> mümkün.

CIA 25 Ocak’ta COVID-19 pandemisine yol açan virüsün kökeni ile ilgili bir rapor yayımlamış. Bu rapora göre de virüsün büyük ihtimalle laboratuvar kaynaklı olduğu değerlendirilirken, bu sonuca “düşük güven” atfedildiği belirtilmiş. Yani, kanıtların yetersiz, belirsiz ve çelişkili olduğu vurgulanıyor. COVID-19’un kökenine ilişkin tartışmalar, Biden yönetimi döneminde yoğunlaşmış ve farklı devlet ajanslarının katılımıyla soruşturmalar yürütülmüştü. Haziran 2023’te yayımlanan <a href="https://www.dni.gov/files/ODNI/documents/assessments/Report-on-Potential-Links-Between-the-Wuhan-Institute-of-Virology-and-the-Origins-of-COVID-19-20230623.pdf">raporda</a>, ABD’deki istihbarat birimleri bu konuda fikir birliğine varamamıştı. The National Intelligence Council ve dört devlet ajansı, virüsün doğal yollarla evrimleştiğini savunurken, FBI ve Enerji Bakanlığı laboratuvar sızıntısı ihtimaline daha yakın olduklarını belirtmişti. CIA ise o dönemde tarafsız bir konum alarak bulguların yetersiz olduğunu açıklamıştı.

Ancak son yayımlanan rapor, CIA’nin pozisyonunda değişiklik olduğunu gösteriyor. Raporda, laboratuvar sızıntısı ihtimalinin doğal yayılma senaryosundan daha olası olduğu ilan edildi. Bu değişikliğin, Donald Trump yönetiminin göreve başlamasıyla bağlantılı olabileceği de düşünülüyor. Nitekim, 23 Ocak’ta göreve başlayan CIA Direktörü John Ratcliffe’in ilk talimatlarından biri bu raporun yayımlanması olmuş. Ratcliffe, Fox TV’ye verdiği demeçte hem laboratuvar sızıntısı hem de doğal yayılma senaryolarının hâlâ makul olduğunu belirtse de, CIA’nin artık ilk ihtimali daha olası gördüğünü <a href="https://www.foxnews.com/media/new-cia-boss-ratcliffe-says-biden-era-report-backing-lab-leak-theory-released-restore-trust">söyledi</a>.&nbsp; CIA, laboratuvar sızıntısı ihtimalinin doğal yayılma senaryosundan daha olası olduğunu düşünse de, Çin hükümetinin iş birliği yapmaması nedeniyle virüsün kesin kökeninin asla tam olarak belirlenemeyebileceği de ifade ediliyor.

COVID-19’un Kökeni Hakkında Belirsizlik Devam Ediyor

CIA’in pozisyonundaki değişiklik sosyal medyada bazı hesaplar tarafından virüsün kökeninin laboratuvar sızıntısı olduğunun kesinleştiği imasında bulunan başlıklarla paylaşıldı. Fakat CIA’in yeni değerlendirmesi kesin bir kanıt ortaya koymuyor ve “düşük güven” seviyesinde bir analiz olarak <a href="https://science.feedback.org/review/did-cia-conclude-sars-cov-2-came-from-chinese-lab-beware-misleading-headlines-daily-mail/">sunuluyor.</a> Yani, her iki hipotez de hâlâ geçerli ve mevcut verilerin kesin bir sonuca ulaşmak için yetersiz olduğu vurgulanıyor. Üstelik pozisyondaki bu değişiklik yeni bir bulgu temelinde değil, önceden var olan bilgilerin yeniden değerlendirilmesiyle yapılmış. Sonuç olarak, SARS-CoV-2’nin kökeni hakkındaki belirsizlik <a href="https://www.nature.com/articles/s41591-020-0820-9">devam ediyor</a> ve CIA’in değerlendirmesi kesin bir yargıdan çok ihtimaller üzerine kurulu bir güncelleme niteliği taşıyor.&nbsp;

Doğrulama

Video Usame Bin Ladin'in Poker Face Adlı Şarkıyı Söylediği Anları mı Gösteriyor?

Science Feedback - Did the CIA conclude that SARS-CoV-2 came from a Chinese lab? Beware of misleading headlines in the Daily Mail and elsewhere

Nature - The proximal origin of SARS-CoV-2

Financial Times - CIA says COVID-19 probably leaked from Chinese laboratory

CIA COVID-19’a Neden Olan Virüsün Büyük İhtimalle Çin’deki Bir Laboratuvardan Sızdığını Açıkladı mı?

COVID-19

Coca Cola 2024 Yılında Türkiye’de Zarar Ettiğini Duyurdu mu?

Trump Sonrası Avrupa’da Aşırı Sağ

Bülten

Video İsveç'teki Devasa Bir Obruğu mu Gösteriyor?

ABD Bankası Citigroup Bir Müşterisine 280$ Yerine Yanlışlıkla 81 Trilyon $ mı Gönderdi?

Yeni Seri

Türkiye'de Vergi Labirenti

Originals

Fred’in Futbol Kariyerindeki İlk Penaltıyı Rangers’a Karşı Kullandığı İddiası Doğru mu?

Görsel 1955’te Malatya İstanbul Arası Çalışan Otobüsü mü Gösteriyor?



Victor Osimhen’in Jose Mourinho Hakkında Açıklama Yaptığı İddiası Doğru mu?

Video Dağlarda Yaşayan ve Çiçek Kılığında Olan Lotus Mantisi Türü Böceği mi Gösteriyor?

yapay zeka

Video Rahmi Koç'un Açıklamalarını mı Gösteriyor?

Görsel Japonya’da Birkaç Günde İnşa Edilen Köprüyü mü Gösteriyor?

Yeni Bölüm

Türkiye’de Dolaylı Vergiler: KDV ve ÖTV

Vergi Sistemi: Anayasa, Çeşitler ve Gelirin Seyri

Türkiye'de Emeğin Durumu

Kadın Emeği: Eşit İşe Eşit Olmayan Ücret

Emeğin Görünmez Hali: Ev İşçiliği

Grev Hakkı ve Grev Yasakları


Gerçek İşsizlik Oranı: Atıl İşgücü


Tarih Mitleri

Tarih ve Dezenformasyon

Ekonominin Nabzı: İşgücü

Türkiye'de İşgücünün Durumu

DP Belgesel

Her Şey Çok Pahalı

ekonomi

Video

Salı Notları

Erdoğan'ın Grup Toplantısında Dile Getirdiği İddiaları İnceledik

Doğrusunu İstersen

Önce Kim Düşer? 

enflasyon

Video Analiz

Eşref Fakıbaba'nın Su Ürünleri İhracatına Dair İddiasını İnceledik

DP Haftalık Yayınları

Davutoğlu ve Demirtaş’ın söylediklerinde Doğruluk Payı

DP Gündem

Avrasya Tüneli Dünyanın En Derin Tüneli mi?

doğalgaz

Fatura

Anayasa

Meclis

aşı 

Ekrem İmamoğlu

Epstein

ukrayna

İki Yıl Milletvekilliği Yapmak Emekli Olmak İçin Yeterli mi?

UEFA ve FIFA Sıralamalarında Türkiye'nin Yeri

Türkiye’de İnternet Hızı Neden Yavaş?

Sakarya Meydan Muhaberesi Devam Ederken, Sultan Vahdettin, Düğün Yaptı mı?

Discord’a Uygulanan Erişim Engelinin 13 Şubat 2025’te Kaldırıldığı Doğru mu?

1 Şubat 2025’ten İtibaren Elektrik Faturalarına Düzenleme Geliyor mu?

Epstein Davası: Nedir, Ne Değildir?

COVID Aşısı Olanlar 5-10 Yıl İçinde Ölecek mi?

Galatasaray’ın Avrupa İstatistiklerini Gösteren Tablo Doğru mu?

TÜİK'e Göre Enflasyon Şubat Ayında %39,05 Seviyesinde

1 Ocak 2025’ten İtibaren Sağlık Ocağı Randevuları 99 TL, Devlet Hastanesi Randevuları 199 TL mi Olacak?

2025'te Net Asgari Ücret: 22.104 TL

Video, Marianne Bachmeier'ın Kızını Öldüren Kişiyi Vurduğu Anı mı Gösteriyor? 

Kuzey Kutbu’nda Çekildiği İddia Edilen Ay Videosu Gerçek mi?

Devlet Bahçeli’nin Hastalığı ile İlgili Yaptığı Açıklama Güncel mi?

Paylaşım İklim Kanununun Mecliste Onaylanması Durumunda Uygulanacak Zorunlu Kuralları mı Gösteriyor?

Japonya, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarına Vize Zorunluluğu Getirdi mi?

Gece Saatlerinde Elektrik Tüketimi Tasarruf Sağlar mı?



Emekli İkramiyesi Enflasyon Karşısında Eridi

Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Adaylar ve Seçim Tarihleri Ne Zaman Açıklandı?