840 lira emekli maaşı var. Türkiye'de en düşük ve en yüksek arasındaki fark 9 kat oldu. Finlandiya'da bu 2 kat.
Emekli Maaşları Arasındaki Fark Ne Kadar?
CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, 18 Mayıs tarihinde Kırklareli’nde düzenlendiği mitingde bir dizi açıklamada bulundu. İnce, konuşmasında emekli maaşlarındaki sorunlara değinerek, Türkiye’de en yüksek ve en düşük emekli maaşları arasında ciddi bir fark olduğunu, Finlandiya’da ise bu farkın yalnızca 2 kat olduğunu iddia etti.
Emekli Maaşı Konusu Problemli
OECD’nin 2017 tarihli raporuna göre, Türkiye’de 2016’nın ilk yarısı itibariyle işçiler için en düşük emekli maaşı 1.242,5 TL, ikinci yarısı için ise 1.287,6 TL olarak hesaplanmış. Serbest meslek sahipleri için emekli maaşları aynı dönemler için 875,7 TL ve 907,6 TL olurken, devlet memurları için ise 1.555,9 TL ve 1.633,7 TL olmuş.
Bunların dışında Cumhurbaşkanı, milletvekilleri, Başbakan, TBMM Başkanları ve bakanların alacağı emekli aylıkları da kanunla düzenleniyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanunun 43. maddesine göre Cumhurbaşkanı görevinden ayrıldığında görevdeyken aldığı aylığın %40’ını emekli maaşı olarak alabiliyor. TBMM Başkanı veya Başbakan olan kişilerde ise Cumhurbaşkanına bağlanan aylığın %75’i emekli aylığı olarak ödenmekte.
Söz konusu 5510 sayılı kanun 2008 yılında çıkmıştı. Bu kanunda aynı zamanda prim gün sayısını doldurup, emekli olma yaşını bekleyen çalışanların ilave çalıştıkları her 360 gün için aylıklarında 40 liraya kadar azalmaya sebep olan bir düzenleme de mevcut. Konuyla ilgili yapılan bir habere göre, 2018 bütçe tasarısında Cumhurbaşkanının emekli maaşı 23.600 TL olarak hesaplanıyor.
Fakat emekli maaşları arasında karşılaştırma yapabilmek için Cumhurbaşkanı maaşı anlamlı bir referans noktası olmayabilir. Bunun yerine en yüksek dereceli memur olan Başbakanlık Müsteşarı’nın alacağı emekli maaşı baz alınabilir. OECD raporunda bahsi geçen emekli maaşları ile aynı dönemde Başbakanlık Müsteşarının emekli maaşı 6.425,13 TL ile 6.746,44 TL arasında değişmekte. Yani söz konusu dönemlerde en düşük emekli maaşı ile en yüksek emekli maaşı arasındaki fark 7,4 kat olarak hesaplanabilir. 2018'in ilk yarısı için de durum çok farklı değil.
Finlandiya’daki durumu da ülkenin emeklilerle ilgili birimi (www.etk.fi) tarafından sağlanan infografik aracılığıyla inceleyebiliyoruz. Bu infografiğe göre 31 Aralık 2016 itibariyle emekli maaşları 749 Avro ile 4.000 Avro ve üzeri arasında değişmekte. Yani açık kaynaklar tarafından sağlanan verilere göre en düşük ve en yüksek emekli maaşları arasındaki fark en az 4,3 kat olarak hesaplanıyor. Bu miktar daha da yükselebilir çünkü ilgili infografiğe göre, Finlandiya'da 4.000 Avro üzerinde emekli maaşı alanlar da olabilir.