Asgari ücreti 184 liradan bin liraya çıkaran biziz.
Partilerin Asgari Ücret Yarışı
1 Kasım seçimleri yaklaştıkça parti liderleri de meydanlara inmeye ve partileri için oy istemeye başladılar. Bir yandan partilerin seçim beyannameleri kamuoyu ile paylaşılırken, bir yandan da gerek seçim meydanlarında gerekse görsel ve yazılı iletişim kanalları aracılığıyla beyannamelerde yer alan vaatler aktartılıyor. Bu bağlamda AK Parti Genel Başkanı ve Başbakan Ahmet Davutoğlu da Erzurum’da düzenlediği mitingde partisinin seçim vaatlerini aktardı. Davutoğlu yaptığı konuşmada son günlerde gündeme gelen asgari ücret tartışmalarına değinerek, asgari ücreti 184 liradan bin liraya çıkaranın AK Parti olduğunu iddia etti.
Asgari Ücret Tartışması Yeniden Gündemde
7 Haziran seçimleri öncesi CHP, MHP ve HDP’nin beyannamelerine asgari ücreti almaları ve vaatleri arasında asgari ücretin artışı olması kamuoyunda yankı bulmuştu. 3 parti de asgari ücreti arttırmayı vaadetmiş, bu vaatleriyle de AK Parti’li siyasiler tarafından eleştirilmişlerdi. Eleştirilerin ortak teması asgari ücret artışının gerçekçi olmadığı olmuştu.
1 Kasım’da tekrar seçime gittiğimiz bugünlerde CHP, MHP ve HDP asgari ücret konusundaki vaatlerinde büyük bir değişiklik yapmadılar; artış vaatlerini korudular. İlginç olan gelişme ise asgari ücret artışını beyannamesine alan partiler arasına AK Parti’nin de girmiş olması. AK Parti 1 Kasım seçimleri için asgari ücretin 1300 liraya yükseltileceği vaadinde bulundu. Her ne kadar miktar olarak diğer partilerden az bir artış önerse de, 7 Haziran öncesi yapılan eleştirilere rağmen AK Parti’nin de bu trende uyması, asgari ücret tartışmalarını da yeniden gündeme getirdi.
Asgari Ücret AK Parti Dönemlerinde Ne Kadar Arttı?
Başbakan Davutoğlu da bu bağlamda kendi partisinin iktidarları süresince asgari ücrette yaşanan artışa dikkat çekerek, söz konusu ücretin 184 liradan bin liraya çıktığını iddia etti.
Asgari ücretin yıllara göre değişimine dair veriye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı sitesinden ulaştık. Bu veriyi ve bizim hesaplamamızla yıllara göre yüzdelik değişimi aşağıdaki tabloda inceleyebilirsiniz. Tabloda 2005 yılına kadarki miktarlar TL’den 6 sıfır atılmadan önceki şekilde gösterilmiştir.
AK Parti’nin iktidara geldiği yıl olan 2002’nin Aralık ayı itibariyle asgari ücret yeni TL’ye göre 184.2 TL imiş. 2015 içinse bu miktar 1000 TL. Miktarlara bakıldığında Başbakan Davutoğlu’nun iddiası doğru.
Peki Alım Gücü Ne Durumda?
Ancak ek bilgi olarak belirtilmesi gereken birkaç nokta mevcut. Öncelikle 2002’den bu yana asgari ücretteki oransal artışın maksimum %30’lar civarına çıktığını görüyoruz. Karşılaştırma yaptığımızda 1996’dan 2002’ye dek artış oranı ortalama %21 civarındayken, 2002’den 2015’e kadar asgari ücretteki artış oranı ortalama %7’lerde seyretmiş. Bu açıdan bakıldığında çok dramatik bir artış yaşanmadığını görüyoruz.
Ayrıca, asgari ücret artışının asıl anlamı satın alma gücü ile düşünüldüğünde ortaya çıkıyor. Daha detaylı bir araştırma gerektirse de burada kısaca şöyle bir örnekleme yapabiliriz: 2002 yılında net 184 TL (eski TL ile 184 milyon) maaş alan asgari ücretli maaşıyla 1,48 Cumhuriyet Altını alabiliyorken (2002’de Cumhuriyet Altını fiyatı 124.6 TL), 2015 yılında net 1000 TL maaş alan bir asgari ücretli Eylül 2015 itibariyle maaşıyla 1,39 Cumhuriyet Altını alabiliyor (şu anki Merkez Bankası verilerine göre Cumhuriyet Altını 719 TL). Yani, asgari ücretteki nominal artışa karşın, satın alım gücü açısından düşüş söz konusu.
Sonuç olarak, her ne kadar daha geniş bir çerçevede değerlendirildiğinde problemler olsa da, Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun iddiasında doğruluk payı vardır.