Merkez Bankası'nın Faizleri Rekor Seviyede mi?
CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce, geçtiğimiz hafta Isparta’da düzenlediği mitingde Merkez Bankası’nın 7 Haziran’da yaptığı faiz artırımı kararı ile tarihindeki en yüksek faiz oranına ulaştığını iddia etti.
Merkez Bankaları tarafından ülkedeki fiyat istikrarını sağlamak ve piyasaları bu yolla etkilemek amacıyla kullanılan politika faizi uygulaması, Para Politikası Kurulu toplantıları neticesinde alınan kararlarla şekilleniyor. Türkiye’de son bir hafta içinde iki kez yaşanan faiz artışı kararı, çok sık karşılaştığımız bir durum değil. Gecelik faiz oranları, geç likidite penceresi ve bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı olmak üzere çeşitli bileşenleri olan Merkez Bankası’nın faiz türleri ile ilgili açıklayıcı bir derlemeye ekonomi uzmanı Mahfi Eğilmez’in yazısından ulaşabilirsiniz. Merkez Bankası internet sitesinde yapılan açıklamaya göre, 1 Haziran 2018 tarihinden itibaren para politikası operasyonel çerçevesine ilişkin sadeleşme sürecinin tamamlanması ile, bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı Merkez Bankası politika faizi olmuştur. Dolayısıyla değerlendirmemizi yaparken haftalık repo ihale faizi verilerini dikkate aldık.
Haftalık Repo Faizinde Rekor
Merkez Bankası haftalık repo faizi uygulaması 2010’dan bu yana yürürlükte. 1 Haziran 2018’e kadar geçen sürede ortalama repo faizi oranı %7,1’di. 1 Haziran’da %16,5’e yükselen oran, 8 Haziran itibariyle %17,75 seviyesine ulaştı. Bu, bir haftalık repo faizi uygulamasında bir rekor anlamına geliyor.
Gecelik Faiz Oranları 2003 Öncesinde Rekor Seviyedeydi
Diğer taraftan, 2010 öncesinde kullanılan politika faizi uygulaması olan gecelik faiz dikkate alındığında ortaya farklı bir manzara çıkıyor. Merkez Bankası verilerine göre, 2002 senesinde gecelik faiz oranları %62’ye kadar yükselmişti. İlerleyen dönemde istikrarlı bir şekilde düşüş gösteren gecelik faizler, 17 Mayıs 2013’te tarihi en düşük seviye olan %6,5’i gördü.
Cumhurbaşkanı Adayı Muharrem İnce’nin demecini, Merkez Bankası’nın 2010 sonrasında politik faizi haftalık repo üzerinden tanımlamasına istinaden değerlendirdiğimizde bugün gelinen faiz oranının bir rekor olduğunu düşünebiliriz. Ancak politika faizi uygulaması 2010 öncesinde de, gecelik faiz türünden hesaplanıyordu ve bu yönteme göre rekor 2002 yılına aitti.