24 Haziran Bildirgeleri Genç İşsizlere Neler Sunuyor?

2017 verilerine göre 1980 ve sonrasında doğanlar, bugün Türkiye nüfusunun %63’ünü oluşturuyorlar. Bu oranla Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında da başı çekiyor. Diğer bir yandan bu kadar yoğun bir genç nüfus ile Türkiye ekonomisinin yıllardır süregelen problemlerinden olan işsizlik birleşince de genç işsizliği gibi birçok ülkede istihdam politikalarına yön veren bir olgu ortaya çıkıyor. Şubat 2018 verilerine göre, Türkiye’de genç nüfusta (15-24 yaş arası) iş arayan her beş gençten birisi işsiz. Bu durum da yaklaşan 24 Haziran seçimleri için siyasi partilerin genç işsizliği sorunu için çözümler önermesini gerekli kılıyor. Bu bültende AK Parti, CHP, HDP, MHP ve İYİ Parti’nin genç ve işsiz olanlara neler vaat ettiğini ana başlıklarla derledik.

Genç işsizler için öncelikle CHP, HDP ve İYİ Parti temel harcamalarda devletin katkı sunacağı birkaç yol geliştirmiş. Üç parti de gençlerin sahip olabileceği bir kart öneriyor ve bu kartla temel harcamalarda indirim ya da hizmetin bedava olması gibi kolaylıklar öngörülüyor.

“15-25 yaş aralığındaki öğrenci veya işsiz olan gençlerimize “Genç̧ Kart” vereceğiz. Tren bileti satışlarında Genç̧ Kart sahiplerine %50 indirim uygulayacağız. Genç̧ Kart sahiplerine ücretsiz aylık 2 GB mobil İnternet erişimini sağlayacağız. Genç̧ Kart ile kültür sanat etkinlik biletlerinde ve mağazalarda “Gençlik İndirimi” uygulanmasını sağlayacağız. Genç̧ Kart sahiplerine 4 yılda 1 kez ÖTV ödemeden telefon alma hakkı tanıyacağız.”

“Çalışan, işsiz, öğrenci tüm gençlere, her ay 500 TL yükleyeceğimiz GENÇ KART dağıtacağız.”

Ek olarak, HDP’nin gençlere yönelik olarak internet erişimi, toplu taşıma ve vize ve pasaport işlemlerinin ücretsiz olacağını vadetti.

“Özgür Kart” ile gençlerin Türkiye’nin tüm illerinde toplu taşıma araçlarından aynı kartı kullanarak indirimli bir şekilde faydalanmasını sağlayacağız. Aynı kart ile gençlerimiz; sinema, tiyatro, bale, opera ve konserlerde %25 indirim hakkına sahip olacak.”

Bu kartların dışında CHP ve İYİ Parti işsiz gençlere yönelik aylık maaş uygulaması da öneriyor. CHP, İŞKUR’a kayıtlı üniversiteden mezun ve iş arayan yoksul gençlere 750 TL işsizlik desteği vereceğini, İYİ Parti de genç işsizlere 600 TL tutarında vatandaşlık maaşı vereceğini taahhüt ediyor. HDP genç işsizleri sosyal güvenlik sistemine dahil edileceğini ve işsizlik sigortasından faydalanacağını vadediyor. MHP ise işsiz gençlerin ailelerinin sağlık sigortasından faydalanacağı bir düzenleme yapmayı taahhüt ediyor.

AK Parti, CHP ve İYİ Parti, kamu kurumlarında genç istihdamı ile ilgili vaatlerini bildirgelerinde vurguladılar. AK Parti “Genç Yönetici Geliştirme” programı başlatmayı önerdi. Bu programla devlet kadrolarında görev almak isteyen gençler, lisans eğitimleri sırasında bu kadrolar için kurum içinde eğitime tabi tutulacaklar. CHP ise “Gençlik Garantisi Programı” ile 30 yaş altı yükseköğretim mezunu gençlere kamu kurumlarında staj olanaklarını artıracağını bildirgesinde vurguladı. CHP aynı zamanda sayısı yüzbinleri bulan İİBF mezunu gençlerin de liyakat esasına göre istihdamını sağlayacaklarını vadetti. İYİ Parti kamu kurumlarında yeni mezun çalıştırmayı zorunlu hale getireceğini taahhüt etti.

Siyasi partiler, genç işsizliği sorununa çözüm olarak girişimciliği öne çıkarıyorlar. Bu nedenle genç girişimcilere teşvik ve bürokratik kolaylıklar vaatler arasında yer alıyor. AK Parti, iktidarı döneminde verdiği teşvikleri devam ettireceğini vurgularken, CHP kamu alımlarında genç girişimcilere %10 ila %30 aralığında ek maliyet desteği yanı sıra, 200 bin TL’ye kadar faizsiz kredi ve 5 yıllık gelir vergisi muafiyeti getireceğini taahhüt etti. İYİ Parti ise yüksek katma değerli tarım ürünleri üretilmesi için girişim eksenli hibe desteklerinin gençlere yönelik olarak tekrar düzenleyeceğini ve hazine arazilerini bu girişimlere tahsis edeceğini vadetti. Bunun yanında İYİ Parti, 2 yıl içinde şirket kurmuş genç girişimcilere yeterlilikleri sağladığı takdirde 100 bin TL’ye kadar 5 yıl ertelemeli faizsiz kredi imkânı sağladığı gibi gençlerin kurduğu veya genç istihdamı sağlayan şirketlere ise belirli bir süre vergi muafiyeti sağlıyor. Girişimci gençlerin yetişmesine ön ayak olmak için de müfredata internet girişimciliği derslerinin konulması, melek yatırımcı ve mentorlük ağlarının geliştirilmesi de İYİ Parti’nin seçim taahhütleri arasında.

Son olarak; AK Parti, CHP ve İYİ Parti genç işsizlere somut destekler, kamu kurumlarında genç istihdamı ve girişimcilik başlıklarının dışında genel istihdam politikaları içinde çeşitli kurumlar, programlar ve politikalar oluşturacaklarını da taahhüt ettiler.

AK Parti, gençlerin kariyer planlamasında yardımcı olacak Kariyer Merkezleri kurmayı, “Türkiye Gençlik İstihdam Vizyon Belgesi” hazırlayarak insan kaynağı potansiyelini verimli kullanmayı ve “Mesleki Gençlik Veri Tabanı” ile de gençler ve işverenlerin iletişimini sağlayacak bir program oluşturmayı vadediyor. Benzer şekilde, İYİ Parti de gençler için kariyer gelişimine yardım edecek ve yaşam koçluğu yapacak “Yetenek Geliştirme ve Kariyer Merkezleri” kurmayı taahhüt etti. Bunun yanında İYİ Parti, gençlerin iş yaşamına girişini kolaylaştıracak ve yetkinlerini artıracak “Teknik Personel Eğitim, Staj ve Değişim Platformu” kurmayı da öneriyor. Daha önce belirttiğimiz gibi, CHP’nin “Gençlik Garantisi Programı” da AK Parti ve İYİ Parti ile aynı minvalde gençlerin iş yaşamına geçişte kolaylaştırıcı bir program olarak düşünülmüş.