11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü

Bu içerik ilk kez 2022 yılında Murat İltir ve Ceren Satıl tarafından yazılmıştır.

11 Ekim tarihi, Türkiye, Kanada ve Peru’nun girişimleriyle kız çocuklarının güçlenmesi için yapılan sosyal, ekonomik, kültürel, siyasi yatırımların artırılması ve halihazırda var olan yoksulluk, şiddet, dışlanma ve ayrımcılığın önüne geçilmesini sağlama amacıyla Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2011 yılının Aralık ayında “Dünya Kız Çocukları Günü” ilan edildi.

Doğruluk Payı olarak, Dünya Kız Çocukları Günü’nde çocuk yaşta evlilik, suç mağduru olma ve yoksulluğa ilişkin verileri sizler için derledik.

BM'ye göre son 10 yılda dünyada engellenen çocuk yaşta evlilik sayısı 25 milyona ulaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Evlenme ve Boşanma İstatistikleri verilerine göre, 16-17 yaş grubunda yer alan kız çocuklarının resmi evliliğinin, toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %7,3’ken, 2023 yılında %1,9'a düştü.

Buna rağmen veriler incelendiğinde çocuk yaşta evlenen kızların oranının, erkeklere kıyasla bir hayli yüksek olduğu görülüyor. Örneğin, 2023 yılında 16-17 yaş grubunda 10.471 kız çocuğu resmi evlilik yaparken, erkek çocuklarda bu sayı 706.

TÜİK her yıl güvenlik birimi kayıtlarına geçmiş veya geçmemiş, dosyaları Cumhuriyet Başsavcılıklarına intikal ettirilmiş veya ettirilmemiş, Türk vatandaşı olsun veya olmasın güvenlik birimlerine bir veya birden fazla gelen veya getirilen çocukların karıştığı her bir olayı ifade eden “Güvenlik Birimine Gelen veya Getirilen Çocuk İstatistikleri” yayımlıyor. Kurumun yayımladığı 2023 yılı verilerine göre güvenlik birimlerine gelen veya getirilen çocukların %45,2'sini mağdur çocuklar oluşturdu. 

2022 yılında toplam suç mağduru kız çocuk sayısı  106.852 iken, 2023'de bu sayı 96.902 oldu. 2022'de çocukların 672'si öldürülürken 2023'te öldürülen kız çocuk sayısı 1.372'ye yükseldi. 2023'te kız çocuklarının 47.315'i yaralama, 22.059'u ise cinsel suçlar mağduru oldu. 

UNICEF çocuk yoksulluğunu; çocukların toplumda eşit bireyler olarak yaşam sürmelerini kısıtlayan, çocukların haklarını kullanmasını engelleyen, çocukların gelişimleri ve hayatta kalmaları için elzem olan maddi ve manevi kaynaktan yararlanamaması olarak tanımlıyor.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Sosyal İşler, Sağlık ve Sürdürülebilir Kalkınma Komitesi'nden Pierre-Alain Fridez’in 2022 Mart’ında hazırladığı raporda da özellikle Ermenistan, Romanya, Sırbistan ve Türkiye'nin çocuk yoksulluğu konusunda endişe verici ülkeler olduğunu belirtti. OECD’nin son verilerine göre ise çocuk yoksulluğu konusunda üye ülkelerin ortalaması %12,8 olarak açıklanırken, Türkiye’de bu oran %20’nin üzerinde bulunuyor.

TÜİK'in açıkladığı Yoksulluk ve Yaşam İstatistikleri verisine göre 2023 yılında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olan kız çocuklarının oranı 40.9. 

TÜİK’in Ağustos 2024’de UNICEF ile ortak yayımladığı "Türkiye'deki Çocuklar 2023" raporuna göre, 2023 yılında Türkiye'de toplamda 7 milyon 34 bin yoksul çocuk olduğu kaydedilirken, yoksulluk içindeki kız çocuklarının oranı %32,1 oldu.