COVID-19 Salgınından Sonra IMF'nin 2020 Beklentileri

Uluslararası Para Fonu (IMF), geçtiğimiz günlerde 2020 yılı için Dünya Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) raporunu yayımladı. COVID-19 salgınının dünya üzerindeki etkilerinin gölgesinde hazırlanan raporda, ülkelerin makroekonomik göstergeleri hakkında hem geçtiğimiz dönemlerde açıklanan veriler hem de 2020 ve önümüzdeki yıllara dair beklentiler de yer aldı. IMF raporunda dünyanın karşı karşıya bulunduğu bu salgınla iki aşamada mücadele edilebileceğini, bunların ilkinin salgını kontrol altına alma ve stabilizasyon, ikincisinin ise toparlanma aşaması olduğunu paylaştı.

Ülkelerin salgını kontrol altına almak amacıyla uyguladıkları önlemlerin süresi, ülke ekonomilerinin bu durumdan daha fazla etkilenmesi, sağlık harcamalarının artması, firmaların kapanması, işsizlik döneminin uzaması, işsiz sayılarının artması ve ülke yönetimlerinin firmalara sağlayacağı kredilerin ülkelerin negatif ekonomik büyüme olasılığını oldukça arttırdığı da raporda açıklandı. Bununla birlikte bu küresel krizin 10 yıl önce yaşanan krizin de ötesinde Büyük Buhran’dan bu yana yaşanan en kötü resesyon olabileceği açıklandı. Ayrıca salgın yüzünden küresel ekonominin 2020 yılında ortalama %3 oranında daralmasının beklendiği de belirtildi.

Peki ekonomik büyüklük olarak dünyada ilk 20 sırada olan ülkelere göre makroekonomik göstergeler 2019’da nasıldı? COVID-19 salgınıyla beraber 2020 için beklentiler Ekim 2019’da nasıldı ve Nisan 2020’de bu beklentiler nasıl değişti?

IMF’nin raporunda dünyanın en büyük 20 ekonomisi için yayınladığı makroekonomik göstergeleri ve yapmış olduğu tahminleri incelediğimizde, COVID-19 salgınının bu tahminleri Ekim 2019’da yayınladıkları rapordaki tahminlere göre oldukça ciddi şekilde değiştirdiğini görüyoruz.

Ülkelere göre yıllık ekonomik büyüme tahminlerinde IMF, dünyanın en büyük 20 ekonomisinden yalnızca Hindistan ve Çin’in GSYH’sinin 2020 yılında artacağını öngörüyor. IMF’nin Ekim 2019’da paylaştığı raporda ise bu 20 ülkeden hiçbirinin, 2020 içinde ekonomik bir daralma yaşayacağı tahmin edilmemişti. COVID-19 salgınının en çok etkilemiş olduğu ülkelerin başında gelen İtalya, İspanya, ABD, Fransa, Almanya ve İngiltere hakkındaki 2020 tahminleri ise oldukça negatif görünüyor. Ekim 2019 raporunda 2020’de %2 büyüyeceği tahmin edilen ABD’nin Nisan 2020 raporunda %5,9 küçüleceği, %0,5 büyüyeceği öngörülen İtalya’nın %9,1 küçüleceği, %1,8 büyüyeceği tahmin edilen İspanya’nın ise %8 küçüleceği tahmin ediliyor. Birleşik Krallık, Almanya, Fransa gibi virüsün yaygın olduğu ülkeler için de 2020 tahminleri benzer vaziyette. Bunun yanında IMF’nin 2018’den bu yana ekonomik sıkıntılar yaşayan ve 2019 yılında GSYH’si %0,9 artış gösteren Türkiye için 2020 ekonomik büyüme tahmini Ekim 2019’da %3 artacağı yönündeydi, Nisan 2020 raporunda ise 2020 beklentisi GSYH’nin %5 azalacağı yönünde.

IMF’nin 2020’ye dair küresel ölçekte tahmin ettiği, ülkelere göre işsizlik oranları COVID-19 salgınının yayılması sebebiyle Nisan 2020 Dünya Ekonomik Görünümü raporunda oldukça değişiklik gösterdi. Ekim 2019 raporunda GSYH’si en yüksek 20 ülkeden birçoğunun 2020’de işsizlik oranının azalacağı açıklanırken, Nisan 2020 raporunda ise yıl sonunda 17 ülkede işsizlik oranının artmasının beklendiği açıklandı.

Özellikle ABD’de 2020 yılında işsizlik oranı tahmini bir önceki yıla göre yaklaşık 3 katına çıkarak %10,4 olarak öngörülüyor. Bununla birlikte IMF işsizlik oranının 2019 yılında %14,1 olduğu İspanya’nın 2020 beklentisini %20,8, 2019’da %10 işsizlik oranı olan İtalya’nın 2020 işsizlik oranının ise %12,7 olacağını tahmin ediyor. Türkiye ise ekonomik büyüklük açısından ilk 20 ülke içerisinde İspanya’nın ardından işsizlik oranının en yüksek olması beklenen 2. ülke konumunda.

IMF’nin raporuna göre tüketici fiyatları konusunda beklentiler ise işsizlik oranı ve ekonomik büyümedeki beklentilerden biraz daha farklı. IMF’ye göre en büyük ekonomiye sahip ülkelerin 2020 yılına dair beklentileri Nisan 2020 raporunda, Ekim 2019 raporuna göre daha düşük seviyede. Yani IMF ülkelerdeki tüketici fiyatlarının bir önceki yıla göre daha az artacağını öngörmekte. Hatta Ekim 2019’da İspanya’nın tüketici fiyatlarının bir önceki yıla göre yıllık ortalama %1 artacağı tahmin edilirken, güncel raporda yıllık ortalama %0,3 azalacağı belirtilmekte.

Tüketici fiyatlarının 2020’ye dair beklentilerinde en büyük ekonomiye sahip ülkeler içinde en çok dikkat çeken ise Türkiye. 2019 yılında Türkiye’de tüketici fiyatlarının yılllık ortalamada %15,2 artış gösterdiğini açıklayan IMF, Ekim 2019’da 2020’ye dair beklentisini on iki aylık ortalama %12,6 olarak paylaşmıştı. Ancak COVID-19 salgını sonrası yayınlanan Nisan 2020 tahminlerinde ise bu oran on iki aylık ortalama %12 olarak revize edildi.