Kalıcı Yaz Saati Uygulaması Elektrik Tüketimini Ne Kadar Arttırdı?

Türkiye kalıcı yaz saati uygulamasını tecrübe ettiği ilk kışını geride bıraktı. 7 Eylül 2016’da Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararıyla, Türkiye’de yaz saati - kış saati ayrımına son verilmiş ve 30 Ekim 2016’da dünyada kış saati uygulamasına geçen 76 ülkenin aksine, Türkiye kalıcı olarak yaz saatinde kalmaya karar vermişti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın “ciddi elektrik tasarrufu sağlanacağı” gerekçesiyle savunduğu kalıcı yaz saati uygulaması sayesinde, kış saati uygulamasının geçerli olduğu aylar bazında yıllık yaklaşık %8,58, toplam elektrik bazında ise %3,62 oranında tasarruf sağlanacağı hesapları yapılmıştı.

Cumhuriyet Gazetesi’nden Necdet Çalışkan’ın haberine göre kalıcı yaz saati uygulaması elektrik tasarrufu sağlamak bir yana, elektrik tüketiminin %6,3 artmasına sebebiyet verdi. Haberde Kasım 2015 - Mart 2016 döneminde 111.9 milyar kilovat saat olan Türkiye’nin toplam elektrik tüketimi Kasım 2016 - Mart 2017 döneminde 119 milyar kilovat saate yükseldiği bilgisine yer veriliyor. Ancak geçmiş yıllardaki elektrik tüketim verileri bu artışın olağan bir artış olduğunu gösteriyor.

TEİAŞ’ın resmi internet sitesinde yer alan veriler, 2002-2015 yılları arasında Türkiye’de elektrik tüketiminin yıllık ortalama %5,5 arttığını gösteriyor. Yine doğrudan TEİAŞ’dan edinilen aylık elektrik üretimi verilerine göre 2017 Ocak, Şubat ve Mart aylarında brüt elektrik tüketiminde geçen yılın aynı aylarına göre artış miktarları sırasıyla %7,2, %8,2 ve %7,7 oldu.

Enerji Enstitüsü’nün TEİAŞ’ı kaynak göstererek derlediği veriler ise uzun vadede aylık elektrik tüketim değişimlerini inceleme imkânı sağlıyor. Bu kaynağa göre 2010-2017 yılları arasında kış saati uygulaması dönemine denk gelen Kasım-Şubat aylarında elektrik tüketimi düzenli kabul edilebilecek şekilde artış göstermiş.

2011-2017 süresince Kasım-Şubat aylarında elektrik tüketimi yıllık ortalama %6,1 artış göstermiş. Kalıcı yaz saati uygulamasına geçilen 2016 Kasım – 2017 Şubat döneminde ise bu oran %7,4 olmuş. Yani kalıcı yaz saati uygulamasına geçtiğimizden bu yana elektrik tüketimindeki artış hızı son altı yılın ortalamasından sadece %1,3 fazla olmuş. Ancak yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere bu artışın yaz saati uygulaması ile açıklanabilir bir tarafı yok. Elektrik tüketiminde bazı dönemlerde bir önceki yılla kıyaslandığı zaman kimi aylar da %10’lar seviyesinde artarken kimi aylarda azalma dahi göstermiş. Bu nedenle yaz saati uygulamasının elektrik tüketimini ciddi oranda arttırdığı ya da azalttığı yönünde bir sonuca varmak şu an için doğru görünmüyor.

Enerji Enstitüsü
TEİAŞ
Cumhuriyet
Poltio.com

Türkiye, Eylül 2016’da +2 saat diliminden +3 saat dilimine taşındı. Bir yılı aşkın süredir devam eden uygulamanın yasal zemini ise henüz belirsiz. Konu yakında Meclis gündeminde olacak. Hükümet torba yasaya eklenerek görüşülmesi beklenen uygulamaya devam etmekte ısrarlı. Poltio tarafından yapılan ankete göre ise kalıcı yaz saatinden memnun olduğunu ifade edenlerin oranı sadece %22 oldu.

Sürekli yaz saati uygulamasını bir yıldır yaşamaktayız. Karar özellikle sabah erken saatte okula giden öğrencilerin ve ailelerinin tepkisini çekti. İstanbul’da yaşayan bir veli uygulamanın iptali için Danıştay’a dava açtı. Dava iptal kararı ile sonuçlandı. Danıştay, uygulamayı kalıcı hale getirmenin Bakanlar Kurulu’nun yetkisi dışında olduğuna ve ancak yasal bir düzenleme ile böyle bir karar alınabileceği sonucuna vardı.

Danıştay kararı ardından hükümet cephesinden uygulamanın devam edeceği, bunun için yasal düzenlemeye gidileceği açıklaması geldi. Bunun da önümüzdeki günlerde Meclis gündemine gelecek torba yasa ile gerçekleşmesi bekleniyor. Peki aradan geçen bir yılda uygulama başarılı oldu mu? Kamuoyu neler düşündü? Bu sorulara yanıt poltio.com’dan geldi.