Emekliler, 700 TL Artış Sağlayacak İntibak Hakkı mı Kazandı?

Bir Facebook kullanıcısı 7 Ocak 2019 tarihinde yapmış olduğu paylaşımda intibak yasasıyla beraber emeklilerin maaşlarının 700 TL artacağını ve kararın mecliste onaylanmayı beklediğini iddia etti. Söz konusu paylaşım ise geçtiğimiz yıldan bu yana toplamda 303 bin kullanıcı tarafından paylaşılmış, yaklaşık 2 bin 500 beğeni almış ve son 4 ay içerisinde 7,1 milyon kez görüntülenmiş.

İntibak kelime anlamı olarak uyumlaştırma, denkleştirme anlamına geliyor. İntibak zammı ise prim kazancı ve prim ödeme gün sayısı aynı veya farklı olmasına rağmen, farklı emekli maaşı alan kişiler arasında yaşanan eşitsizlik yerine denge sağlamak için oluşturulmuş bir uygulama. 2000 yılı öncesinde emekli olan kişilerin maaşlarında “açılan makas” olarak da nitelendirilen değer kaybı ve emeklilerin maaşlarının birbirinden farklı olması neticesinde yürürlüğe giren bir düzenleme.

İntibak zammı ile ilgili düzenleme TBMM Genel Kurulu’nda 1 Mart 2012 tarihinde kabul edilen ve Ocak 2013 itibarıyla yürürlüğe giren “5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile birlikte gelmişti. 5. maddesinde eklenen “Geçici Madde-39” da ise emekli maaşlarının hesaplanmalarında aylık bağlama oranlarında da çeşitli değişimlere gidildi. Emekli maaşlarının hesaplamasında ise prim ödeme gün sayısı, emekli olma yılı, aylık bağlama oranları ise oldukça önemli ve intibak zammında ya da yeni emekli maaş zamları da bu parametrelere göre belirlenebiliyor.

Bunun yanında Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yürütülen "Uluslararası Meslek Standartlarının Oluşturulması" çalışmalarında görev alan iş ve sosyal güvenlik uzmanı Özgür Kaya da yapılan intibak zammı ile birlikte emekliler arasındaki maaş eşitsizliğinin düzenlenmesi amacıyla 50 lira ile 350-400 lira arasında zam yapıldığını söylemiş. Bununla birlikte intibak zammı eğer 2020 yılında yapılırsa bunda da her emeklinin maaşına aynı derecede pozitif etki etmeyeceğini, çalışmış olduğu yıl süresi ve ödenmiş olan prime esas kazançların da bundaki en önemli etken olacağını belirtmiş. Bununla birlikte örneğin 1000 TL’lik bir emekli aylığı olan kişinin intibak zammının 75 TL, prime esas kazançları yüksek olduğu için daha yüksek emekli maaşı alan kişilerin ise zamlarının 250 ila 450 lira arası olabileceğini belirtmiş.

Prime esas kazançları ise şöyle açıklayabiliriz; ücretli çalışanların kazançlarından yapılan bazı yasal kesintilerden biri de SGK primleridir. Çalışanların 4/a’lı sigortalı olmalarından kaynaklanan bu kesintiler, ilgili Kanun hükümleri çerçevesinde belirlenen kurallar gözetilerek yapılır. Üzerinden sigorta primlerinin hesaplandığı prime esas kazanç matrahı da 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenmektedir. “Prime esas kazanç” üzerinden SGK ve işsizlik primi işçi ve işveren paylarının kesileceği ödeme kalemlerinin bütününü ifade etmekte.

Bunlarla birlikte 2020 yılının başından bu zamana kadar çeşitli parti milletvekilleri tarafından “5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” başlığıyla beraber 26 kanun teklifi meclise sunulmuş ve TBMM’nin internet sitesinde sunulan bu kanun tekliflerinin hepsisin son durumu da “Komisyonda” olarak açıklanmış.

Sonuç olarak son zamanlarda emekliler tarafından beklenen intibak zammının ya da yasasının kamudan emekli olanların dışındaki SGK emeklilerini kapsayacağı uzmanlar tarafından belirtiliyor. Yine uzmanlar tarafından her emeklinin 700 TL’lik bir zam alacağı değil, her emeklinin alacağı zammın çalışma günü, emekli olma yılı, prime esas kazançları gibi göstergelere de bağlı olduğu belirtilmiş. Ayrıca her ne kadar 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda değişiklik yapılması meclisin gündeminde olsa da intibak yasasıyla birlikte tüm emeklilere 700 TL zam geleceği iddiası gerçeği yansıtmıyor.