Bir Facebook kullanıcısı paylaştığı görselde ABD ekonomisinin %33 ve Almanya ekonomisinin %10 küçüldüğünü fakat Türkiye ekonomisinin ise %5 büyüdüğünü iddia etti. Gönderi 250 bini aşkın görüntülenme ve 2 bini aşkın paylaşım aldı.
Paylaşılan görselde geçen metin şu şekilde;
ABD ekonomisi: % 33 küçüldü. Almanya ekonomisi: %10 küçüldü. Türkiye ekonomisi: % 5 büyüdü. Yiyenlere afiyet olsun…
İddiadaki Büyüme Oranları Doğru mu?
Paylaşımın yapıldığı 2 Ağustos 2020 tarihinde açıklanmış olan büyüme oranları şu şekildeydi:
Türkiye
TÜİK üretim yöntemiyle ve cari fiyatlarla hesapladığı Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, I. Çeyrek: Ocak - Mart, 2020 verilerini yayınladı. TÜİK’in verilerine göre GSYH, 2020 yılı birinci çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %4,5 artış gösterdi. Bu periyod Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarını kapsamakta.
Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın istatistiklerine göre Türkiye 2020 yılının birinci çeyreğinde Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış GSYH’de bir önceki döneme göre %0,6 artış gösterdi. OECD verilerinde ise birinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre 0,6 ve bir önceki yılın aynı çeyreğine göre 4,4 artış gösterdiği görülmekte.

Amerika Birleşik Devletleri
Amerika Birleşik Devletleri Ticaret Bakanlığı’nın Ekonomik Analiz Bürosu’nun resmi verilerine göre mevsim etkilerinden arındırılmış yıllık oranlara göre GSYH, 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre %32,9 azaldı.
OECD verilerine göre ise, GSYH ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe ve bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %9,5 azalış gösterdi.

Almanya
OECD verilerine göre, Almanya’nın GSYH rakamları ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %10,1 azalış gösterdi. Bir önceki yılın aynı çeyreğine göre karşılaştırıldığında ise %11,7 azalış gösterdiği görülmekte.
Almanya Federal İstatistekleri ise GSYH ‘nin 2020 yılı ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %10,1 azalış gösterdiğini belirtiyor.

Paylaşımda Belirtilen Veriler Farklı Başlıklardan Toplanmış Olabilir
Paylaşımda görülen ABD ekonomisinin %33 küçüldüğü iddiası ABD Hükümetinin resmi verilerinden ulaşılabilen GSYH’nın ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %32,9 azaldığı bilgisine yakın.
Almanya’nın ekonomisinin ise %10 küçüldüğü iddiası OECD verilerinin GSYH’nin ikinci çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %10,1 küçüldüğü iddiası ile örtüşüyor.
Öte yandan, Türkiye’nin 2020 yılı ikinci çeyrek GSYH değişim rakamları henüz yayınlanmış değil. Paylaşımda bulunan Türkiye’nin ekonomisinin %5 büyüdüğü iddiası, TÜİK’in yayınladığı 2020 yılı birinci çeyrek bir önceki yılın aynı çeyreğine göre GSYH birinci çeyrek rakamı olan %4,5’e yakın.
Ekonomik Daralmada Covid-19 Salgını Etkisi
2020 yılının ikinci çeyreğinde ülkelerin GSYH’lerinde gözlemlenen düşüş Covid-19 pandemisine karşı uygulanan “Evde Kal” uygulamasının sonuçlarını yansıtıyor. Dünyanın dört bir yanında tüketicilerin ve işletmelerin evde kal uygulamasına bağlı olarak harcamalarını pandemi koşullarına göre azaltması ekonomik faaliyetlerde hızlı bir değişime sebep oldu.
Sonuç:
İddia KISMEN YANLIŞ
Görseldeki paylaşımda yer alan iddiada, Covid-19 pandemisinin ilgili ülkelerin büyüme oranlarına etkisi negatifken; Türkiye’de Covid-19 pandemisinin ekonomik büyümeye etkisinin pozitif olduğu ima ediliyor. Oysaki Türkiye’nin büyüme rakamı olarak paylaşılan rakam Covid-19 pandemisinin ekonomik faaliyetlere olan etkilerinin yoğun olarak yaşandığı ikinci çeyreğe ait değil.

Sonuç olarak;

ABD ve Almanya ekonomisi küçülürken Türkiye ekonomisinin büyüdüğü iddiası