Alman Die Welt Gazetesinde Türkiye’nin İflas Ettiği mi Duyuruldu?

9 Mayıs 2020’de Enerji TV isimli YouTube kanalında 120.466 görüntülenme almış olan videodaki içerikte Alman Die Welt gazetesi Finans Direktörü Frank Stocker’ın Türkiye’nin iflas ettiğini yazdığı iddia edilmiş.

Enerji TV, 55 bin abonesi olan, kanalın hakkında kısmında "yaşanmış gerçek hikayeler, paranormal, korku öyküleri, gezi ve araştırma, bilgi videoları” açıklamasının yazılı olduğu ve yayınladığı videoların Türkiye siyasetine ilişkin içeriklerden oluştuğu görülen bir YouTube kanalıdır. Bu kanal tarafından 9 Mayıs 2020’de yayınlanan bir videoda Die Welt gazetesi Finans Direktörü Frank Stocker tarafından yapılan finansal değerlenmede Türkiye’nin iflas ettiğine dair bir analizin yapıldığı ve ortaya konanların bir bir gerçekleştiği iddia edilmiş.

Enerji TV’de bahsedilen analiz ayrıca Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın gerekli ekonomik ve yapısal tedbirleri almadığı, hazinede döviz rezervi kalmadığı ve hataların Türkiye’nin iflasına yol açtığı, Türkiye’nin yüksek ticaret açığını turizmin bir ölçüde kapadığının yazıldığı iddialarına da yer vermiş.

Ayrıca Koronavirüs’ün etkisi, hazine garantili harcamalara devam edilmesi, tasarruf tedbirleri alınmayışı gibi etkenlerle ekonomide çarkların durduğu, Türkiye’nin ağır bir borç yükü altında olduğu, kısa vadeli borçları çevirmek için döviz kredisine ihtiyacı olduğu, bir süredir swap anlaşmasıyla para istenebilecek tüm ülkelerin kapısını çaldığı belirtilmiş.

Öte yandan AK Parti iktidarının ABD ve Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkeye sağlık ürünleri yardımı göndererek dünyaya şirin gözükmeye çalıştığı ama hiçbir ülkenin hazinesi sıfırı tüketmiş Türkiye’ye ve durmadan değer kaybeden Türk lirasına güvenmediği için para bulamadığını, AK Parti iktidarının ekonomik olarak köşeye sıkıştığı ve bu nedenle saldırganlaştığını eklemiş. Belediyelerin gelirlerini kesmek tüm kurumların gelirlerine el koymak, satılabilecek her şeyi satmak, varlık fonundaki şirketleri ipotek olarak göstermek ve yeni Türk Lirası basmaktan başka çaresi olmadığı ve bu yüzden deTürkiye’de sesi çıkabilecek her muhalif odağı bastırmak istediğinden de bahsedilmiş.

Videoda sözü geçen haber, idda edilenden farklı bir içerikle Die Welt sitesinde 30 Nisan 2020 tarihinde Frank Stocker tarafından “Erdoğan’ın hataları Türkiye’nin iflasına neden oluyor” başlığıyla Almanca olarak yayınlanmış.

Dilek Güngör’ün 8 Mayıs 2020 tarihinde Sabah’ta yayınlanan haberinde Welt gazetesinin "FETÖ sözcüsü" ve "Erdoğan karşıtı" olduğunu, döviz rezervi kalmadığını ve Türkiye’nin iflas ettiğine dair yalan haberler yaydığını yazmış. Takvim, A Haber, Parantez Haber sitelerinin aynı içerikli haberlerine kaynak olarak da Sabah gazetesindeki Dilek Güngör’ün haberi gösterilmiş.

Die Welt’in Türkiye iflas edebilir analizini yaptığını iddia eden benzer haberler 2018 yılında da Gazete Duvar, Özgür Manşet, İleri Haber sitelerinde farklı içeriklerle dolaşıma girmiş.

30 Nisan tarihli Die Welt’in haberinde Enerji TV’nin videosunda iddia edildiği gibi Erdoğan’ın hatalarının Türkiye’nin iflasına yol açtığı ve hazinede döviz rezervi kalmadığı yazılmamış. Türk lirasının düşüşte olması, düşük döviz rezervleri ve hükümet tarafından çözüme ulaştırılmayan yapısal sorunlara önlem alınmazsa finansal problemlerin daha da büyüyeceği ve bir finansal krizin çıkabileceği ve bu durumun da Türkiye’nin iflasına yol açabileceği yorumuna yer verilmiş.

Enerji TV’nin videosunda dile getirilen iddialardan Erdoğan’ın ekonomik ve yapısal tedbirleri almadığı ve korona virüs ile ekonomi arasındaki ilişkiye dair iddialar Die Welt’in haber metni ile paralellik gösteriyor. Türkiye’nin ağır bir borç yükü altında olduğu ve bir süredir pek çok ülkeden swap anlaşması ile para istediği iddiaları ise kısmen doğrudur. Die Welt, Türkiye’nin ağır borç yükü altında olduğunu yazmamış ama merkez bankası borcunun %53’ünün yabancı sermayeye bağlanmış olduğu ve swap anlaşmalarında artış görüldüğü analizine yer vermiş.

Haber içeriğinde turizmin yüksek ticaret açığını bir ölçüde kapatabileceğinden, hazine garantili harcamalara devam edilmesi ve tasarruf tedbirleri alınmayışı gibi etkenlerle ekonomide çarkların durduğundan, ABD ve Avrupa ülkelerine yapılan sağlık ürünleri yardımından, belediyelerin gelirlerini kesmek, tüm kurumların gelirlerine el koymak, satılabilecek her şeyi satmak, varlık fonundaki şirketleri ipotek olarak göstermek ve muhaliflerin sesinin bastırmak istenmesi konularından ise hiç bahsedilmemiş.

İddia KISMEN YANLIŞ. 

Enerji TV kanalı tarafından yayınlanan video içeriğinde Alman Die Welt gazetesi Finans Direktörü Frank Stocker’ın değerlendirme yazısı alıntılanarak çeşitli iddialardan bahsedilmiş. Stocker’ın yazısında koronavirüsün ekonomiyi etkilediği ve Erdoğan’ın alması gereken ekonomik ve yapısal tedbirleri almadığını yazdığı doğrudur. Türkiye’nin ağır bir borç yükü altında olduğu ve swap anlaşmasıyla tüm ülkelerden para istediği iddiaları ise video içeriğindeki gibi geçmese de yazı içinde benzer şekilde geçmiş. Fakat video içeriğinde belirtilen Türkiye’nin iflas ettiği ve döviz rezervi kalmadığı, Türkiye’nin ABD ve Avrupa ülkelerine sağlık ürünleri yardımı yaparak sempati toplamaya çalıştığı, belediyelerin gelirlerini kesmeyi, her şeyi satmayı, tüm kurumların gelirine el koymayı, varlık fonundaki şirketleri ipotek göstermeyi ve muhaliflere yönelik baskı yapmayı amaçladığı gibi konular söz konusu yazıda hiç bahsedilmemiştir.