Antik Yunan Kültürü Tarihçiler Tarafından Uyduruldu mu?

→ İddiaların kaynağı The Onion, ABD merkezli parodi ve hiciv içerikler üreten bir haber sitesi.

→ Gene Haddlebury isminde bir akademisyen bulunmuyor.

→ National Geographic Society’nin Gene Haddlebury ve Antik Yunan’ı içeren bir röportajı yok.

MÖ 12. yüzyıldan başlatılarak MÖ 1. yüzyılda Roma İmparatorluğu’nun yükseldiği dönemde sonlandırılan Antik Yunan medeniyeti ve kültürü; günümüze mimari ve arkeolojik kalıntılar başta olmak üzere birçok miras bıraktı. Modern Batı kültürünün temellerini dayandırdığı Antik Yunan medeniyetinde felsefe, mimari, heykel, tiyatro ve matematik gibi alanlarda pek çok eser bulunuyor. Bilim, sanat ve felsefenin temellerinin Antik Yunan kültüründe atıldığı argümanı süregelen bir tartışma konusu olsa da, Antik Yunan dönemindeki gelişmelerin modern çağa etkileri oldukça fazla.

Bir X kullanıcısının 26 Ağustos 2024 tarihinde paylaştığı gönderide de; tarihçilerden oluşan bir grubun National Geographic Society’de düzenlenen bir basın toplantısında Antik Yunan kültürünü tamamen uydurduklarını duyurdukları iddia edilmişti. Gönderi zincirinin devamında Antik Yunan ve devamının oluşturduğu gelişen toplum fikrinin tarihçiler ve antropologlar tarafından belge ve eser sahtekarlığı yapılarak oluşturulan bir kurgu olduğu iddia edilmiş. Kurgu olduğunu duyuran ismin ise Georgetown Üniversitesi Helenik Çalışmalar bölümünde akademisyen Gene Haddlebury olduğu iddia edilmiş. Gönderi zincirinde yer alan iddiaların kaynağı ise The Onion isimli bir sitenin yazısına dayandırılmış. 

Gönderi zincirinde paylaşılan kaynak bağlantısına tıklandığında, bağlantı ABD merkezli The Onion adlı bir haber sitesine yönlendiriyor. X platformunda paylaşılan iddiaların “Historians Admit To Inventing Ancient Greeks” başlıklı yazıdan alıntılandığı anlaşılıyor. 

Yazı detaylı incelendiğinde, tarihsel gerçekliklerle örtüşmeyen cümlelerle karşılaşıyoruz. Örneğin, metnin bir bölümünde “Inevitably, though, people started looking around for some of this ‘ancient’ stuff, and next thing I know I’m stuck in Athens all summer building a goddamn Parthenon just to cover our tracks.” cümlesi geçiyor. Cümlenin Türkçesi “Ancak kaçınılmaz olarak insanlar etrafta bu 'antik' şeylerden aramaya başladılar ve bir anda kendimi bütün yaz Atina'da sıkışmış, izlerimizi örtmek için lanet olası bir Parthenon inşa ederken buldum.” şeklinde çevrilebilir. Metnin absürtlüğü üzerine The Onion sitesi araştırıldığında sitenin, Türkiye’deki Zaytung haber formatında, parodi ve hiciv içerikler ürettiğine ulaşılıyor.

Georgetown Üniversitesi Helenik Çalışmalar departmanı araştırıldığında, Georgetown Üniversitesi’nde Klasik (Dönem) Çalışmalar ve Modern Yunanca Çalışmalar bölümleri mevcut ancak Helenik Çalışmalar (Hellenic Studies) isminde bir akademik departmanının olmadığı anlaşılıyor. Bunun yanında, “Gene Haddlebury” ismi site içinde aratıldığında da herhangi bir sonuca ulaşılamıyor. 

İddiada paylaşılan kaynak bağlantısının 2010 yılından olduğu göz önüne alındığında, söz konusu ismin Georgetown Üniversitesi’nde çalışmıyor olabileceği düşünülebilir. “Gene Haddlebury” anahtar kelimeleri akademik yayın ve akademisyen veri tabanı Academia’da ve Google’ın bilimsel araştırmalar için kullanılan alt arama motoru Google Akademik’te aratıldığında da bu isimde bir akademisyene veya bu isme ait bir akademik yayına ulaşılamıyor. Aynı isim, röportaj verildiği iddia edilen National Geographic Society sitesinde aratıldığında da sonuçlar arasında Gene Haddlebury ismine rastlanmıyor.