Avrupa Birliği Pamuğu Ve Pamuklu Kıyafetleri Yasaklıyor mu?

Çevre güvenliği ve çevre kaynaklı sürdürülebilirlik, artan nüfusun ve azalan kaynakların etkilerinin görüldüğü 21. yüzyılda önemi artan politika araçlarından biri. Gelişen ve gelişmekte olan ülkelerin, sürdürülebilir ekonomi için ham madde ihtiyaçları ve güvenliği konusunda belirlediği stratejiler üreticiler açısından ‘oyunun kurallarını değiştiriyor.’ Avrupa Birliği’nin (AB) Avrupa Yeşil Mutabakat, Avrupa Endüstri Stratejisi ve Döngüsel Ekonomi Aksiyon Planı çerçevelerinde uygulamaya koymayı planladığı ‘Sürdürülebilir ve Döngüsel Tekstiller için AB Stratejisi’ de tekstil sektöründe AB üye ülkeleri ve ticari partnerleri için yeni düzenlemeler getiriyor. 

AB’nin belirlediği yeni strateji, Türkiye’deki tekstil üreticilerini de yakından ilgilendiriyor. TCMB’nin 2024 Kasım ayı tarihli yayınına göre 2024 Ocak-Ağustos döneminde Türkiye’nin ihracatının %50’sinden fazlası AB’ye gerçekleşirken; 2024’ün ilk çeyreğinde Türkiye’nin AB’nin tekstil ithalatındaki payı %19 seviyesinde gerçekleşti. 

AB’nin duyurduğu tekstil stratejisi üreticiler için merak konusu olurken duyurulan strateji sosyal medyada da yankılarını buldu. Bir X hesabının 11 Şubat’ta paylaştığı içerikte ‘Pamuklu elbise yasaklanıyor’ başlığı ile birlikte bir haber sitesinden alınan ekran görüntüsü ile AB’nin pamuğu yasakladığı iddia edildi.

İddiada bahsedilen duyuru Avrupa Birliği’nin resmi sitelerinde araştırıldığında, AB’nin yürütmeden sorumlu kurumu Komisyon’un enerji, iklim değişikliği ve çevre politikalarının yer aldığı sitesi bulunuyor. Site içerisinde yer alan ‘Sürdürülebilir ve Döngüsel Tekstiller için AB Stratejisi’ (EU Strategy for Sustainable and Circular Textiles) başlıklı duyuruda; tekstil sektöründe sürdürülebilirlik için hedefler, eylemler, uygulama, zaman çizelgesi, politika alanları, ilgili stratejiler ve belgeler listelenmiş. 

Listede yer alan maddeler incelendiğinde; AB Komisyonu’nun sürdürülebilirlik kapsamında 2030 yılına kadar AB pazarındaki tekstil ürünlerini daha dayanıklı, geri dönüşüme uygun, dönüştürülmüş ipliklerden üretilen, sosyal hakları destekleyen, ‘hızlı moda’ anlayışı yerine dayanıklı ve uygun fiyatlı tekstil ürünlerinin üretilmesi hedeflendiği görülüyor. Eylemler başlığında ise asgari geri dönüştürülmüş içerik sınırlaması, dijital ürün pasaportu, üye ve partner devletlerle işbirliği yapılarak yeni teşvikler, tekstil atıklarının ihracatına sınırlamalar gibi maddeler yer alıyor. 

Tekstil stratejisinde geri dönüştürülmüş plastik materyallerin kullanımının artırılması teşvik edileceği belirtilse de pamuğun üretimde yasaklanacağı veya pamuklu kıyafetlerin AB’de satılamayacağına dair herhangi bir madde veya açıklama bulunamıyor. Konuyla ilgili AB Çevre Direktörlüğü’nün resmi X hesabı tarafından da bilgilendirme duyurusu yapılmış. Duyuruda pamuğun yasaklanmasının planlanmadığı, bu konuda bir yasal düzenlemenin olmadığı ve gelecekte de böyle bir düzenleme yapılmasına dair bir plan olmadığı aktarılmış.