California’da Tartışılan Bir Yasa Tasarısı 28 Günlüğe Kadar Olan Bebeklerin Öldürülmesinin Önünü mü Açıyor?

2022’de ABD Yüksek Mahkemesi’nin kürtajın anayasal bir hak olmasını garanti altına alan Roe v. Wade kararını iptal etmesiyle  kürtaj tartışmaları ayrı bir seviyeye taşınmıştı. Tartışmaların merkezinde, kürtajın yasal statüsü, sınırlamaları ve erişilebilirliği gibi konular yer alıyor. Mahkemenin kararı iptal etmesiyle bazı eyaletler, kürtaj yasalarında daha sıkı kısıtlamalar getirerek, hamilelik süresi, cinsel istismar durumu veya fetal anormallikler gibi faktörlere dayalı olarak kürtajın yapılmasını sınırladı. Bu tür sınırlamalar, kürtaj savunucuları tarafından kadınların haklarına ve beden özerkliğine müdahale olarak eleştiriliyor, temel sağlık hizmetlerine erişimi zorlaştırdığı öne sürülüyor. Diğer taraftan, kürtaj karşıtları, doğmamış bir bebeğin yaşam hakkını koruma ve ahlaki değerlere vurgu yaparak, kürtajın kısıtlanmasını veya yasaklanmasını savunuyorlar. Bu tartışmalar, siyasi, etik ve dini boyutlarıyla birlikte ABD toplumunda kutuplaştırmayı artırmaya devam ediyor.  Roe v. Wade kararının iptal edilmesiyle kürtaj düzenlemeleri konusunda eyaletler arası farklılıklar da dikkat çekici boyutlara ulaştı.  

Kaliforniya Parlementosu’na, 28 günlüğe kadar bebekleri öldürme yetkisi içeren yeni bir yasa tasarısı teklifinin sunulduğu iddiasının temeli olan AB 2223 sayılı yasa tasarısının tam metnine internet araştırması sonucunda ulaşmak mümkün. Yasa tasarısı Kaliforniya Planlı Ebeveynlik İştirakleri ve Kaliforniya Kürtajın Geleceği Konseyi tarafından destekleniyor ve diğer bazı eyaletlerde erişim kısıtlanırken Kaliforniya'da kürtaj haklarının korunmasını güçlendirmeyi amaçlayan bir dizi yasanın parçası. Tasarının içeriği incelendiğinde, bu tasarının “28 günlüğe kadar bebekleri öldürme yetkisi” içerdiğine dair herhangi bir ifadeye rastlanmıyor.

ABD’de iddiaların yayılması üzerine çeşitli doğruluk kontrolü platformları da AB 2223 sayılı Meclis Tasarısı’nın “bebek öldürmenin önünü açtığı” iddiasını incelenmiş.

Bahsi geçen yasa tasarısının bir şekilde "bebek öldürmeyi yasallaştıracağı" yönündeki kafa karışıklığı, tasarının Şubat ayında sunulan ilk versiyonundan kaynaklanıyor gibi görünüyor. Tasarının önceki versiyonunun bir bölümünde şöyle denildiği görülüyor:

"Başka herhangi bir yasaya bakılmaksızın, bir kişi hamileliği veya düşük, ölü doğum veya kürtaj ya da perinatal ölüm dahil olmak üzere hamileliğin fiili, potansiyel veya iddia edilen sonuçları ile ilgili eylemleri veya ihmalleri nedeniyle hukuki veya cezai sorumluluğa veya cezaya tabi tutulamaz veya başka bir şekilde haklarından mahrum bırakılamaz."

"Perinatal ölüm" terimi hem fetusun (gebe kişinin bedeni içindeki) ölümünü hem de doğumdan sonraki günler veya haftalar içinde meydana gelen, gebelikten sonraki bebek ölümünü içerebiliyor. Meclis Yargı Komitesi'nin tasarıya ilişkin 5 Nisan'daki duruşma için hazırladığı bir analizde, "dilin istenmeyen ve arzu edilmeyen bir sonuca yol açabileceği" gerekçesiyle bu bölüme açıklık getirilmesi önerilmiş. Tasarının dili daha sonra "gebelikle ilgili bir nedene bağlı perinatal ölüm" şeklinde değiştirilmiş.

Çeşitli ABD’li hukuk profesörleri de (bkz. Khiara M. Bridges) yasanın bebeklerin ya da çocukların öldürülmesine izin verme riski olduğunu, yasada yapılan dil değişikliği olmadan önce bile düşünmenin hiç makul olmadığını belirtmişler. Meclis Yargı Komitesi'nin tasarıya ilişkin analizinde de  AB 2223 tasarısının, çocuğun canlı doğup doğmadığı, ne zaman ve nasıl öldüğü de dahil olmak üzere, yetkililerin yeni doğan bir çocuğun ölümüne ilişkin gerçekleri araştırmasını engellemeyeceğini vurgulamış. Tasarı, yalnızca ölümün hamilelikle ilgili bir nedeni olduğunun tespit edilmesi durumunda ebeveyn hakkında daha fazla cezai soruşturma yapılmasını engelleyecek.

Bir Twitter hesabından 30 Mayıs 2023 tarihinde yapılan videolu paylaşımda, ABD’nin California eyaletinde, 28 günlüğe kadar bebekleri öldürme yetkisi de içeren yeni bir yasa tasarısı teklifinin sunulduğu iddia edilmişti. Bahsi geçen yasa tasarısında bu tür bir yetki içeren bir ifade yer almıyor. Tasarı  ölü doğumların zorunlu olarak soruşturulmasını ortadan kaldırıyor ve ölümün yalnızca hamilelikle ilgili bir nedeni olduğunun tespit edilmesi durumunda ebeveyn hakkında daha fazla cezai soruşturma yapılmasını kısıtlıyor. Fakat tasarıda California eyaletinde bebek ölümlerinin soruşturulmayacağı veya cezasız bırakılacağına neden olacak ifadelerin yer aldığı iddiası doğru değil.