7 Mayıs 2020 Perşembe günü haberyuzdeyuz.com web sitesinde yayınlanan bir haberde Resmî Gazete’de yayımlanan bir yönetmelik ile döviz hakkında konuşmanın yasaklandığı iddia edildi. 7 Mayıs’ta paylaşıldığından bu yana iddia, Facebook’ta yaklaşık 216 bin kez görüntülenmiş.
haberyuzdeyuz.com’da paylaşılan iddianın 7 Mayıs 2020 günü ABC Radyo, Televizyon ve Dijital Yayıncılık Anonim Şirketi bünyesinde yer alan Tele1 haber sitesi ve ABC Gazetesi’nde “Dolar yükseldi… Döviz kuru hakkında konuşmak yasaklandı” başlıklı haberlerde yer aldığını görmekteyiz. Yüzde Yüz Haber sitesinin ilgili haberinin tamamı ile Tele1’de ve ABC Gazetesi’nde yayımlanan haberler birebir aynı.
Haberde iki ana iddia bulunuyor. Ayrıca haberin son bölümünde Resmî Gazete’de yayımlanan ve iddiaların dayandırıldığı yönetmeliğin ilgili maddesine de yer verilmiş.
Haberde Yer Alan İddialar Neler?
1) Dolarla ilgili haber ve görüşlere düzenleme getirildi. Düzenleme, döviz kuru fiyatı üzerinde belirtilen görüşlere ilişkin de maddeler içeriyor. Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmeliğe göre, “finansal sisteme olan güveni zedeleyerek sistemik riske neden olabilecek şekilde bilgi ve söylentiler yaymak” manipülasyon olarak değerlendirilecek.
2) Resmî Gazete’de yayımlanan yeni yönetmeliğe göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na (BDDK) piyasa üzerinde yeni yetkiler tanındı.
Döviz Hakkında Konuşmak Yasaklandı mı?
Haberde yer alan söz konusu düzenleme, 7 Mayıs 2020 günü Resmî Gazete’de yayımlanan “Finansal Piyasalarda Manipülasyon Ve Yanıltıcı İşlemler Hakkında Yönetmelik” ile yürürlüğe girmiş.
Yönetmelik, Bankacılık Kanunu’nun 76/A maddesinde öngörülen “finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlem ve uygulamaların belirlenmesi” amacına hizmet ediyor.
Yönetmeliğin ikinci bölümünde bulunan Madde 4’te, bankalarca gerçekleştirildiği takdirde “finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlem ve uygulamalar olarak” kabul edilecek 11 farklı eyleme yer verilmiş.
Örneğin, faiz oranı ve dolar kuru gibi finansal araçların fiyatlarını etkileyecek etmenlere ilişkin yanlış ya da yanıltıcı bilgi ve söylentilerin bankalar tarafından yayılması, finansal piyasalar için manipülatif ve yanıltıcı işlem ve uygulamalar olarak nitelendirilmiş.
Yönetmelikte tanımlanan 11 manipülatif ve yanıltıcı eylem için “bankalarca gerçekleştirilen işlemler” ibaresine yer verilmesi nedeniyle uzmanlar, düzenlemenin doğrudan bankaları ilgilendirdiğini dile getirmiş. Bu doğrultuda düzenlemenin gazeteci ve akademisyen yorum ve haberlerini kapsamadığı söylenmiş. Kısacası yönetmelik, bireylerin ya da medya kuruluşlarının döviz hakkında belirttiği sözlere ilişkin değil ancak sadece bankalara yönelik.
Yönetmelik ile BDDK’ye Yeni Bir Yetki Tanındı mı?
Banka Kanunu’nun “Finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler” başlıklı 76/A maddesi, 25 Şubat 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve sıralanan manipülatif ve yanıtılcı işlemleri gerçekleştirenlere idari para cezası uygulanacağı hükmedilmişti.
76/A maddesinde yer aldığı üzere “Madde 4’te sayılan işlemler yoluyla finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler yapılmasına dair uygulamalar Kurul tarafından belirlenir ve Resmî Gazetede yayımlanır.”
Söz konusu Kurul, Bankacılık Kanunu’nun “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlıklı 3. maddesinde belirtilen Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu. Bir başka deyişle Kanun’un uygulanmasında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Kurumun içerisinde yer alan Kurul bizzat yetkili olarak gösterilmiş. Bu nedenle yeni yönetmelik ile birlikte BDDK’ye yeni bir yetki tanındığı söylenemez. Bu yetki, 25 Şubat 2020 günü yapılan kanun değişikliği ile Bankacılık Kanunu’nda daha önce belirtilmiş.
Sonuç:
İddia YANLIŞ
Tele1 haber sitesi ve ABC Gazetesi’nde de aynen bulunan ve haberyuzde.com internet sitesinde paylaşılan, Resmî Gazetede yayımlanan “Finansal Piyasalarda Manipülasyon ve Yanıltıcı İşlemler Hakkındaki Yönetmelik”e dayandırılan döviz kuru hakkında konuşmanın yasaklandığı iddiası, söz konusu yönetmeliğin yalnızca bankalara yönelik olması nedeniyle yanlış.
Bununla birlikte 7 Mayıs günü yayımlanan yönetmelik ile BDDK’ye yeni bir yetki tanınmadığı ancak 25 Şubat 2020 tarihinde yayımlanan bir kanun değişikliği ile bu yetkinin BDDK’ye verildiği görülüyor.
Sonuç olarak;
haberyuzdeyuz.com internet sitesinde ve Tele1 ile ABC Gazetesi’nde yayımlanan ve Facebook’ta yaklaşık 216 bin kez görüntülenen “döviz hakkında konuşmak yasaklandı” iddiası, 7 Mayıs 2020 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmeliğin yalnızca bankaları kapsaması nedeniyle
