Giresun SEKA Fabrikası 5 Milyon Liraya Özelleştirilip 68 Milyon Liraya Geri mi Alındı?

Bir Twitter hesabı tarafından 3 Ocak 2022 tarihinde yapılan paylaşımda, Giresun Aksu’da bulunan devlete ait SEKA işletmesinin, özelleştirme kapsamında 5 milyon liraya satıldıktan bir süre sonra 68 milyon liraya geri alındığı, yıkılan fabrikanın yerine TOKİ tarafından konut inşa edildiği iddia edildi.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

2005 yılında Sümer Holding ile birleştirilip kapatılmalarına kadar, Türkiye’nin selüloz ve kağıt ihtiyacını karşılayan Türkiye Selüloz ve Kağıt (SEKA) Fabrikaları, 1936 yılında İzmit’te ilk kuruluşlarından itibaren; İzmit, Dalaman, Afyon, Balıkesir, Silifke, Çaycuma, Taşköprü ve Aksu’da işlemeye devam ettiler.

Aksu’da bulunan SEKA; hükümetin SEKA’ların varlığının bütçeye zarar verdiğine dair açıklamaları ve 2002’de, özelleştirmeden bir yıl önce, Aksu'da uzun süre sonra kâr elde ediliyor olmasına karşılık üretimin durdurulmasının nedenlerinin arandığı tartışmalar arasında, 2003 yılında özelleştirildi.

Karar 12 Eylül 2003 tarihli resmi gazetede yayımlandı. Tebliğe göre SEKA, en yüksek teklifi veren Milda Mecmua Gazete Dağıtım Pazarlama Sanayii ve Ticaret Limited Şirketi’ne, 3,5 milyon ABD doları (dönem kuruna göre yaklaşık 5 milyon lira) bedel ile satıldı.

Kamuoyunda ve hukuki mercilerde o dönemde yapılan özelleştirmeler hakkında süregiden dava ve tartışmalar arasında alınan özelleştirme kararının ardından Türkiye Selüloz-İş Sendikası, Aksu işletmesinin gerçek değerinin çok altında bir bedele satıldığı ve özelleştirmenin tekelleşmeye sebep olacağı gerekçeleri ile karar iptali için dava açtı.

Davayı ilk derece mahkemesi olan Ordu İdare Mahkemesi, reddetti. Reddin gerekçeleri, SEKA'nın özelleştirilme süreci ile ilgili sunulan soru önergesine Maliye Bakanı Kemal Unakıtan’ın Ağustos 2008 tarihli cevabından ve Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın Türkiye’de Özelleştirmenin Hukuk ve Ekonomisi yayınından takip edilebilir.

Buna göre, Milli Emlak Müdürlüğü’nün sadece fabrika arazisi için 47 milyon lira kıymet takdiri yaptığı Aksu işletmesinin özelleştirilmesi amacıyla ilk defa Ocak 2003 tarihinde açılan ihalede hiç teklif alınmamış. İşletme, ikinci ihalede 6 katılımcı arasında verilen en yüksek teklif olan 3,5 milyon ABD doları karşılığında özelleştirilmiş. İşletmenin mahkeme tarafından da onaylanan kapitilazyon değeri 40 milyon ABD doları. En az 3 yıl süre ile fabrikada üretim yapılmasını zorunlu kılan şartname ile üretimden elde edilecek net satış hasılatı ve mamul madde stoku üç yıl içinde asgari 40 milyon doları bulacak, bunu güvencelemek için 2,8 milyon dolar teminat alınacaktı. Hükme göre, her geçen yıl zarar eden ve kamusal kaynaklarla rekabet edebilir duruma getirilmesi yatırım gerektiren Aksu işletmesinin 3,5 milyon dolar bedel ile satılmasında kamu yararı ve hukuki açıdan bir aykırılık yoktu.

Davanın reddi, Mayıs 2005 tarihli danıştay kararıyla da onanarak kesinleşti.

Milda’ya satılan Aksu işletmesi hakkında yıllar içinde yayılan birçok iddia gazetelerde ve Meclis gündeminde yer aldı. Bunlara göre; fabrikada bulunan makineler 11 milyon liraya hurdaya satılmış, 3 yıl süre ile fabrikayı işletme sözü tutulmamış, vergi, işçiler, SSK ve belediyeye borçlanılmış, fabrika zarar etmişti. Satışa çıkarılan fabrika ve arazisi için Sermaye Piyasası Kurulu’nun belirlediği bedel, 68 milyon 270 bin lira (dönem kuru ile yaklaşık 30 milyon dolar) oldu.

Fabrikanın 3 yıl süre ile işlemesi sözünün tutulmadığı iddiası, dönemin Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in Aksu işletmesi ile ilgili Meclis’e sunulan soru önergesine cevabında tekzip edildi. Buna göre, şirket 21 Kasım 2003 tarihli satış sözleşmesindeki taahhütlerini yerine getirmiş ve 31 Aralık 2006 itibarıyla sözleşmeden kaynaklanan herhangi bir yükümlülüğü kalmamış. Şirket tarafından işletmenin mal varlıkları ile ilgili olarak bu tarihten sonra yapılan tasarruflar hakkında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nda herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı belirtiliyor.

Fabrikanın tekrar devrinin, Giresun İl Özel İdaresi aracılığı ile 68 milyon lira bedel karşılığı TOKİ’ye yapıldığı biliniyor. TBMM’ye verilen soru önergelerine Mehmet Şimşek aracılığıyla Başbakan Recep Tayyip Erdoğan adına da verilen cevapta, TOKİ tarafından Milda’ya herhangi bir ödeme yapılmadığı belirtiliyor. Teyit, konu ile ilgili Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden Giresun İl Özel İdaresi’nin cevaplaması istemiyle bir bilgi edinme başvurusu yapmış; Giresun İl Özel İdaresi Mali Hizmetler Müdürlüğü ‘idaremiz adına böyle bir ödeme yapılmamıştır’ yanıtını vermiş.

Dönemin Giresun Valisi Dursun Ali Şahin’in o zamanki açıklamalarına göre ise SEKA’nın Milda’da olduğu süreçte biriken borçları da, alacağı rakamdan kesilmişti.

Vali Şahin’in açıklamaları şöyleydi:

4 Temmuz 2015’te dönemin Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli araziye yapılacak inşaatın temel atma töreninde, “92 konut devasa bir projenin başlangıcı. Konut sayısı artmaya devam edecek. 592 konutun dışında yanlış bilmiyorsam 1500 konut yapımı gerçekleştirilecek. Ayrıca 20 bin kişilik son derece modern mükemmel bir stadyum inşaatı burada yapılacak. Ayrıca Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Sağlık Bakanlığının birlikte kullanacağı 350 yataklı son derece modern, beş yıldız ayarında şehir hastanesi de yine buraya yapılacak." açıklamalarında bulunmuş. 2017 yılında ise Giresun Valiliği’nin alanda yaptığı incelemeler kamuoyu ile paylaşılmış. TOKİ’nin resmi internet sitesinde de projenin detayları yer alıyor.

Google Earth’te yer alan 30 Aralık 2020 tarihli görüntüler üzerinden de arazinin son durumu incelenebilir. Görüntülerde devam eden inşaatlar ve stadyum seçilebiliyor.

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda Giresun’da bulunan devlete ait SEKA fabrikasının değerinin altında bir bedel ile 5 milyon liraya satıldığı, daha sonra TOKİ’nin aynı araziyi 68 milyon liraya devraldığı ve üzerinde konut inşaatı gerçekleştirdiği iddia edilmişti. Giresun/Aksu’da bulunan SEKA işletmesi, dönemin kuru ile 5 milyon liraya karşılık gelen 3,5 milyon ABD Doları karşılığında Milda Mecmua ve Gazete firmasına satıldı ve özelleştirildi. Özelleştirme kararına karşı Türkiye Selüloz İş Sendikası tarafından açılan davanın gerekçesi, SEKA’nın değerinin çok altına satılması ve kamu zararına sebep olmasıydı. Mahkeme, esasen 40 milyon lira değerinde olduğunu belirttiği SEKA’nın özelleştirilmesinde kamu zararı ya da hukuka aykırılık bulunmadığına hükmetti. 2013 yılında satışa çıkarılan fabrikada bulunanların 11 milyon liraya hurdacıya satıldığına dair resmi bir kaynak bulunmamakla birlikte konu dönem gazetelerine yansıdı. Satışa çıkan arazi ise Giresun İl Özel İdaresi aracılığı ile TOKİ’ye, 68 milyon lira bedel karşılığı devredildi. Arazide konutlar, bir stadyum ve hastanenin bulunduğu bir proje inşa ediliyor.