Görsel Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın “Ermenilere Karşı Soykırım Yapılmamıştır” Açıklaması Yaptığını mı Gösteriyor?

→ İddiada yer alan fotoğraf Rusya TASS haber ajansının bir içeriğine ait. Bu içerik Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın 24 Nisan Ermeni Soykırımı Kurbanlarını Anma Günü için yaptığı konuşmayı haberleştirmiş. Haberde de iddiada Paşinyan’a atfedilen ifadeler yer almıyor. 

→ Paşinyan 24 Nisan 2024 tarihli konuşmasında “Ermeni soykrıımının kurbanlarını anmak için toplandıklarını” vurgulayarak başlıyor ve 4 kez “Soykırım”, 11 kez de “Medz Yeghern” (Ermenice Büyük Felaket) kelimelerini kullanıyor. 

→ Paşinyan konuşmasında SSCB’den ve Türkiye Cumhuriyeti’nden de bahsetmiyor. Yalnızca, “1.5 milyon insanın Osmanlı Devleti tarafından yalnızca Ermeni oldukları gerekçesiyle öldürüldüğü”ne değiniyor.

Ermeni soykırımı iddiaları, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1915 yılından başlayarak 1. Dünya Savaşı boyunca Osmanlı hükümeti tarafından Ermenilere yönelik kitlesel sürgün ve katliamlar gerçekleştirildiği iddialarını kapsıyor.

Bu dönemde, resmi olmayan tahminlere göre 600.000 ile 1,5 milyon arası Ermeni'nin zorla göç ettirildiği ve göç yolunda hayatını kaybettiği iddia ediliyor. Bir kısım tarihçi ve siyasetçi 1915-1916 olaylarını “soykırım” olarak nitelerken Türkiye, uluslararası platformda ölümlerin savaş koşulları ve isyanlar nedeniyle olduğunu vurgulayarak soykırım olmadığını savunuyor. Bu nedenle Ermeni soykırım iddiaları uluslararası politikada Türkiye’nin başta Ermenistan olmak üzere diğer ülkelerle olan ilişkilerini de etkileyen maddelerin başında geliyor. Şu ana kadar 34 ülke 1915-16 olaylarını soykırım olarak kabul etti.

Paylaşımda  Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Türkiye’nin Ermenilere soykırım yapmadığını ve bu iddiaların Sovyetler Birliği tarafından Türkiye-Ermenistan ilişkilerini bozmak amacıyla jeopolitik kaygılarla üretildiğine dair bir açıklama yaptığı iddia edilmiş. Paşinyan’ın bu açıklamayı yaptığına dair kanıt olarak da Rusya’nın resmi haber ajansı TASS’a ait bir haberin fotoğrafı gösterilmiş.

Paylaşımdaki fotoğrafta yer alan haber aratıldığında kolaylıkla haberin bağlantısına ulaşılabiliyor. TASS haber ajansının sitesindeki Rusça içerikte 24 Nisan’daki  Ermeni Soykırımı kurbanlarını anma günü nedeniyle Nikol Paşinyan’ın yaptığı açıklama haberleştirilmiş. Haber çeviri araçları yardımıyla çevrildiğinde Paşinyan’ın 1915 olaylarının sebebinin jeopolitik entrikalar olduğunu belirttiği görülüyor. Ayrıca Paşinyan soykırımın ölüm hükmü olmadığını, Ermeni halkının kayıp vatanlarını aramaktan vazgeçmeleri gerektiğini ve kendi vatanlarını bulduklarını vurguluyor. 

Ermenistan Başbakanlık resmi sitesinden Paşinyan’ın açıklamasının uzun ve resmi İngilizce versiyonuna da ulaşılabiliyor. Bu açıklama da dikkatle okunduğunda Paşinyan’ın iddiada paylaşılan konulara dair herhangi bir görüşü yer almıyor. Açıklamada Türkiye geçmiyor. “1.5 milyon insanın Osmanlı Devleti tarafından yalnızca Ermeni oldukları gerekçesiyle öldürüldüğü” cümlesi yer alıyor.  Paşinyan açıklamasında 4 kez “soykırım” ve 11 kez 24 Nisan 1915 felaketini vurgulamak için kullanılan ve Ermenice’de Büyük Felaket anlamına gelen “Medz Yeghern”den bahsediyor. Ermeni halkının 1. Dünya Savaşı sırasında jeopolitik entrikaların ve yanlış vaatlerin kurbanı olduğunu da açıklamasına ekliyor. Paşinyan’ın 24 Nisan açıklaması özellikle Ermeni diasporası başta olmak üzere belli gruplardan eleştiri de almış. Başbakan’ın bu açıklamada farklı bir ton kullanması  bazı sosyal medya hesaplarının asılsız açıklamalar üzerinden Ermenistan’ın “soykırım” konusunda pozisyonun değiştiğiyle ilgili yanlış bilgi içeren paylaşımlar yapılmasına neden olmuş.