Görsel İsrail'de Esirlere Yönelik Yapılan Bir Anketin Sonuçlarını mı Gösteriyor?

→ Görsel 27 Mayıs 2022 tarihinde Channel 12’de yayımlanan “Cuma Haber Programı”ndan alınmış. Programda “Bir askerin bir teröriste tecavüz etmesine izin verilmesi gerektiğine katılıyor musunuz?” sorusuna yönelik bir anketin gösterildiği iddia edilmiş.

→ Programda yayımlanan anket sorusu görsel manipülasyon araçları ile değiştirilmiş. Ankette aslında “Hükümetin terör destekçilerine güvendiği iddiasına katılıyor musunuz?” sorusu sorulmuş.

Sosyal medyada çeşitli amaçlarla manipüle edilmiş birçok görsel bulunuyor. Bu görseller bazen bir tarafın çıkarlarını savunmak, bazen daha fazla etkileşim elde etmek, bazen ise bir kişi kurum ya da durumu karalamak amacıyla tasarlanabiliyor. Bu manipülasyonlar, gerçekleri çarpıtarak hedef kitleyi yanlış yönlendirmeyi amaçlıyor. Sosyal medyada hızla yayılan manipüle edilmiş görseller, kamuoyunun algısını etkileyebilir ve toplumsal gerginlikleri körükleyebilir. 

Bu tür manipülasyonların bir benzeri, İsrail’de bir televizyon kanalında yayımlanan anket görüntüleri üzerinde yapılmış. Bir X kullanıcısı, “İsrail toplumunun %47’si esirlere toplu tecavüz yapılabilir diyor” açıklaması ile bir görsel paylaşmış. Görselde “Bir askerin bir teröriste tecavüz etmesine izin verilmesi gerektiğine katılıyor musunuz?” anlamına gelen bir yazı bulunuyor. Bu yazının daha sonradan eklendiği net bir şekilde fark edilebiliyor. Görsel, tersine görsel arama araçları ile aratıldığında anketin aslını gösteren bir siteye ulaşılıyor. Orijinal anket görseli kullanılarak yapılan arama ile konuya ilişkin birçok haber bulunabiliyor. Haberlerde anketin Channel 12 kanalındaki Cuma Haber Programı anlamına gelen “Ulpan Shishi” adlı programda sunulduğu bilgisi yer alıyor. Anket yayınını konu alan haberler 2022 yılının Mayıs ayında yayımlanmış.  

Channel 12’deki eski yayınlar İsrail’de bir eğlence sitesi olan mako.co.il adresinden tekrar izlenebiliyor. Bu adreste Channel 12’deki “Cuma Haber Programı”nın Mayıs 2022 tarihinde yayımlanmış bölümlerine bakıldığında programın 27 Mayıs 2022 tarihine ait olduğu görülüyor. Programda yayımlanan anket sorusu şu şekilde: “?האם אתה מסכים עם הטענה שהממשלה נשענת על תומכי טרור ”  İbranice yazılan bu soru, Türkçe’ye “Hükümetin terör destekçilerine güvendiği iddiasına katılıyor musunuz?” şeklinde çevrilebilir. Soruya katılımcıların %47’si evet, %43’ü hayır cevabı vermiş. 

Üstteki orijinal yayın içinden alınmış kesitte sunucunun ayak duruşuna ve işaret dili tercümanının el pozisyonuna bakıldığında, iddiada yer verilen kesitle birebir aynı olduğu görülüyor. İddiada yer alan görsel, yayının bu kesitinin manipüle edilmesi ile oluşturulmuş. Programda yayımlanmış diğer anket sonuçlarında da iddiada belirtildiği gibi bir soru yer almıyor.

“Hükümetin terör destekçilerine güvendiği iddiasına katılıyor musunuz?” sorusunun yayımlanması ülkedeki Arap nüfusuna yönelik bir ırkçılığı meşru bir soruya dönüştürdüğü gerekçesiyle tepki toplamış ve Kanal, programdan yaklaşık 16 ay sonra bu sorunun yayımlanmasından ötürü bir özür yayımlamış.