Görsel Mont-Blanc Zirvesinde Ay’ı mı Gösteriyor?

Sosyal medyada bir süredir dolaşımda olan bir fotoğrafın, Alp Dağları'ndan Ay'ın görünümünü gösterdiği iddia ediliyor. Tersine görsel arama motorları yardımıyla yapılan kısa bir araştırma ile benzer iddiaların birkaç yıldır yayıldığı ve uluslararası bir dolaşım ağına sahip olduğu tespit edilebiliyor.

Ele alınan iddiaların çeşitli versiyonlarını yakalamak mümkün. Görselin Alp Dağları'ndan Ağrı Dağı’na birçok farklı konumdan olduğunu öne süren iddialara rastlanabiliyor. Mayıs 2021’de bir gazetecinin Kanada-Rusya kutup bölgesinde çekildiği iddiasıyla aynı görselin kullanıldığı benzer bir iddiayı gerçek sanarak paylaşması üzerine konunun basına da yansıdığını görmek mümkün.

Sahte astro-fotoğraflar, sosyal medyada manipülasyon yöntemi kullanılan ve en sık yayılan yanlış bilgi türleri arasında yer alıyor. Böyle gönderileri tespit etmek amacı taşıyan bir Twitter hesabının, söz konusu görselin Ay'ı değil Mars'ı gösterdiği yönünde paylaştığı bir gönderi, görselde kullanılan manipülasyonu ortaya çıkarmak için ilk ipucunu sağlıyor.

Görseldeki gök cisminin yüzey detayları, paylaşımda belirtildiği gibi Ay’dan çok Mars’a benzemekte. Mars görsellerine dair yapılan kısa bir arama, araştırmacıyı NASA’nın hazırladığı bir Mars animasyonuna yönlendiriyor. Üç boyutlu olarak hazırlanan görsel, Mont-Blanc zirvesinde görüntülendiği iddia edilen gök cisminin ham halini oluşturuyor. 

Mars, Dünya’ya en yakın olduğu sırada dahi gökyüzünde bir yıldız kadar yer kaplıyor ve Mars’ı bu görselde olduğu kadar yakın detaylı gözlemleyebilmek, Dünya’nın her yerinde mutlaka bir teleskop yardımıyla gerçekleştirilebiliyor. 

Dünya üzerinden Ay’ı detaylı olarak gözlemleyebilmek ise Mars’a göre görece daha kolay. Dünya ile Ay’ın yakınlaştığı anlarda normalden daha büyük Ay manzaralarına şahit olmak mümkün. Yine de, Ay’ın alışıldık halinden daha büyük versiyonlarını barındıran görseller de çoğu zaman fotoğraf hileleri barındırıyor. 

Bir Instagram hesabı tarafından paylaşılan fotoğrafın İtalya’da Mont-Blanc zirvesinden Ay’ın görünümü olduğu iddia edilmişti. Görsel yalnızca Mont-Blanc değil, farklı konumlarda olduğuna dair birçok farklı iddia ile yayılıyor ve montajlanarak oluşturulmuş. Görselde yer alan gök cismi, NASA’nın oluşturduğu bir Mars görseli baz alınarak görüntüye eklenmiş. Montajlanmış görsel Ay’ı değil, Mars’ı gösteriyor.