Görselde Eski CHP Milletvekili Öztürk Yılmaz’a atfedilen İsrail Açıklamaları Doğru mu?

→ Eski  CHP milletvekili Öztürk Yılmaz’ın 11 Aralık 2017 tarihli CNN Türk yayınında söylediği ifadeler cımbızlanarak bağlamından koparılmış.

→ Türkiye, İsrail’i 24 Mart 1949 tarihli bakanlar kurulu kararıyla tanıdı. O dönemde cumhurbaşkanı İsmet İnönü, başbakan ise Şemsettin Günaltay’dı. 

→ İsmet İnönü'nün ABD bayrağı tuttuğu fotoğrafı dönemin ABD başkan yardımcısı Lyndon B. Johnson’ın Türkiye ziyareti sırasında çekilmiş. Farklı açılardan çekilmiş fotoğraflarda İnönü’nün sadece ABD bayrağı değil Türk bayrağı tuttuğu da görülüyor. 

İsrail-Filistin sorunu Orta Doğu’da bölgesel bir mesele olmasına rağmen Türkiye siyasi tarihinde de önemli bir konu. Özellikle muhafazakar sağ siyasetin siyasi gündeminin başat maddelerinden olan Filistin sorunu bu nedenle iç siyasette de tartışma konularından biri. 2023 Eylül’de İsrail’in Gazze’ye yönelik başlattığı hava ve kara harekatı tartışmanın sosyal medya platformlarında konuyla ilgili yoğun paylaşımları da beraberinde getirmişti. Söz konusu paylaşım da konunun Türkiye iç siyaseti yansımasına bir örnek teşkil ediyor. 

Paylaşımda bir televizyon programında CHP’li milletvekili Öztürk Yılmaz’ın “AKP’ye soruyorum; İsrail bir terör devleti ise 1948 yılında neden tanıdınız?” dediği iddia edilmiş. Görselin alt kısmında da CHP eski genel başkanı ve Türkiye’nin ikinci cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün elinde ABD bayrağı olduğu bir görsel eşliğinde Türkiye’nin 1948’de İsrail’i tanıdığında başta İsmet İnönü hükümeti olduğu belirtilmiş. 

Öncelikle Öztürk Yılmaz 26. ve 27. dönemde Ardahan Milletvekilliği yapmış bir isim. Milletvekilliğine CHP’den seçilen Yılmaz, Kasım 2018’de partiden ihraç edilmişti. Yılmaz Ağustos 2020’den bu yana kendi kurduğu Yenilik Partisi’nin genel başkanlığını yürütüyor. Özetle, Öztürk’ün CHP milletvekili olduğu dönem Kasım 2015 - Kasım 2018 arası. 

Bu tarihleri de dikkate alarak Öztürk Yılmaz’a atfedilen ifadeyi arama motoruna yazdığımızda 11 Aralık 2017’de CNN Türk’te yayınlanan “Tarafsız Bölge” programına ulaşılıyor. Programda Yılmaz’ın ifadeleriyle ilgili diğer medya kanallarında da paylaşımlar bulunabiliyor. Fakat programda Yılmaz’ın konuşmasının öncesi ve sonrasına dikkat edildiğinde ifadelerin cımbızlanarak bağlamından koparıldığı görülebilir. 

Yılmaz’ın açıklamalarının tam hali şu şekilde:

"Yani bu bu bu tepkiyi başka şekilde de söylemek mümkündür.  Bu demek ki artık olayı tarif etmenin ötesinde iç politikada bir hassasiyet yaratılmış hassasiyeti devşirmeye dönük bir şey. Yani olanın ötesine geçip diplomatik nezaketin ve o duvarı yıkıp başka bir alana geçmektir. O zaman o eğer öyleyse onun gereğini yapacaksınız.Yani siz terör devleti diyorsanız onunla ne konuşacaksınız? o zaman niye turist kabul edeceksiniz? Terör devletinden turist gelir mi? Sizin ne işiniz var orada? Bu başka bir dil. Niye tanımışsınız? Mesela 1949 yılında niye tanımışsınız israil'i terör devleti ise o zaman terör devleti ama şimdi dönüştü terör devletine. O zaman bu tanınma kararı niye duruyor? Neden duruyor ya burada yani bizi sıkıntıya sokabilecek doğru haklıyken yüzde yüz doğruyken."

Konuşmadan da görüleceği üzere Yılmaz ifadeyi dış politikanın iç politikaya malzeme edilmesini eleştirmek amacı ile kullanmış. Konuşmanın devamında ise eleştiriye devam eden Öztürk, söz konusu ifadeyi Türkiye Cumhuriyeti’ni özne kabul ederek kurmuş ve eğer İsrail bir terör devleti ise biz neden tanıdık? örneği ile ‘terör devleti’ ifadesini eleştirmiş. Bu ifadelerden sonra da AK Parti hükümetine yönelik olarak “neden tanınma kararı yürürlükte duruyor o zaman” açıklamasını da yaparak oradaki bağlamı biraz daha netleştirmiş. 

Paylaşımın ikinci kısmında ise 1948’de İsrail Türkiye tarafından tanındığında İsmet İnönü hükümetinin görevde olduğu iddia edilmiş. Öncelikle Türkiye 24 Mayıs 1948’de devlet olarak ilan edilen İsrail’i on ay sonra 24 Mart 1949 tarihli bakanlar kurulu kararıyla tanıdı. 

İsrail tanındığında da cumhurbaşkanı İsmet İnönü, başbakan ise Şemsettin Günaltay’dı. 

Paylaşımda İsmet İnönü’nün ABD bayrağı tuttuğunun görüldüğü fotoğraf ise 26 Ağustos 1962 tarihinde dönemin ABD başkan yardımcısı Lyndon B. Johnson’ın Türkiye ziyareti sırasında çekilmiş.  

İnönü Vakfı’nın ve doğruluk kontrolü platformu Teyit’in yaptığı analizlerde farklı açılardan çekilmiş fotoğraflarda İnönü’nün sadece ABD bayrağı değil Türk bayrağı da salladığı görülebiliyor.