Ertunç Özvural

Editör

İddia YANLIŞ

Tarihsel olaylara ait belgesel görüntüleri, eski filmler ve arşiv videoları, bağlamlarından koparılarak manipüle edildiğinde güçlü bir yanlış bilgi aracı haline gelebilir. Sosyal medyada hızla yayılan bu tür içerikler, izleyicinin geçmişi yanlış anlamasına veya belirli bir anlatıyı gerçekmiş gibi kabul etmesine yol açar. Özellikle propaganda amacıyla kullanılan bu yöntem, toplumsal hafızayı yanıltarak olayların çarpıtılmış bir versiyonunun kalıcı hale gelmesine neden olabilir. Söz konusu video da buna tipik bir örnek.&nbsp;

İddiada yer alan görüntüde, İngiliz askerlerinin bir kişiyi topun ağzına bağladığı görülüyor. Arka planda ise başka bir grup İngiliz askeri, flüt ve davullarla askeri bando görevi yapıyor. Videonun sonunda ise topun ateşlendiği ve bağlanan kişinin bu şekilde idam edildiği görülüyor. Paylaşım ise bu görüntülerin gerçek olduğunu iddia ediyor.

Video izlendiğinde sol üst köşedeki BBC filigramı rahatlıkla fark ediliyor. Bu bağlamda seçilmiş bazı anahtar kelimeler ile BBC üzerinden araştırma yapıldığında görüntülere <a href="https://www.bbc.co.uk/programmes/p004g4kg">ulaşılabiliyor</a>. Görüntüler The British Empire: Echoes of Britannia's Rule adlı 13 bölümlük belgeselinden. Belgeselde ise İngiliz İmparatorluğunun tarihi anlatılıyor. Videoda geçen anlatım ise şu şekilde:&nbsp;

“Topla idamın, yerli halk üzerinde gerçek bir korku uyandıran tek ölüm cezası olduğu söyleniyordu. Bu yöntem özellikle Hindular için son derece rahatsız ediciydi, çünkü vücutlarının bir kısmının farklı bir kasttan veya dinden birinin kalıntılarıyla birlikte gömülmesi korkusu vardı. Böyle bir sahneyi gören bir tanık şöyle yazmıştı: 'İsyancılar tarafından işlenen vahşetlere duyduğumuz öfke o kadar büyüktü ki, kalbimizde merhamet için yer yoktu.' Kraliçe Victoria’ya gönderdiği bir mesajda, Lord Canning merhamet çağrısında bulunmuş ve Hindistan’daki her on Britanyalı’dan sadece birinin 40 veya 50 bin kişinin idamının başka türlü düşünülebileceğine inandığını üzüntüyle belirtmişti. Yeni ve acımasız bir iklimde, affa giden yol gerçekten de uzun olacaktı.”

Topla İdam Cezası Portekiz, Babürlüler ve Britanya Tarafından Kullanıldı

Topla idam cezası, özellikle Avrupa sömürge imparatorlukları ve Güney Asya’daki hükümdarlar tarafından kullanılan bir infaz yöntemiydi. Bu infaz yöntemi, Portekiz İmparatorluğu tarafından 16. ve 17. yüzyıllarda Seylan, Hindistan ve Mozambik gibi sömürgelerinde uygulandı. Babür İmparatorluğu ise özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda isyan eden askerler ve suçlular üzerinde bu yöntemi sıkça <a href="https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-the-royal-asiatic-society/article/blown-from-a-gun-situating-the-british-practice-of-execution-by-cannon-in-the-context-of-southern-and-western-asia/F8D1E4818D215EA4E306BD208DFDED54">kullanmıştır.</a> Babürler, özellikle Delhi ve Agra gibi büyük merkezlerde isyan bastırma aracı olarak top infazlarını kullandılar.

İngiltere’nin bu yöntemi en bilinen uygulaması ise 1857 Hint Ayaklanması’ndan (Sipahi İsyanı) sonra <a href="https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13602004.2011.583508">gerçekleşti</a>. 1857-1858 yıllarında yüzlerce Hintli isyancı, İngiliz subayların gözetiminde bu şekilde infaz edilmişti.&nbsp; Topla idam infazıyla ilgili arşivlerde fotoğraflar bulunsa da erişilebilir herhangi bir video kaydı bulunmuyor. 

Doğrulama

Görsel Büyük Taarruz Sırasında Atatürk’ü mü Gösteriyor ?

Library of Congress- Blowing from guns in British India

Cambridge University Press-‘Blown from a gun’: situating the British practice of execution by cannon in the context of southern and western Asia

Görüntüler Topla İnfaz Edilen Bir Kişiyi mi Gösteriyor?

Video Usame Bin Ladin'in Poker Face Adlı Şarkıyı Söylediği Anları mı Gösteriyor?

Coca Cola 2024 Yılında Türkiye’de Zarar Ettiğini Duyurdu mu?

Trump Sonrası Avrupa’da Aşırı Sağ

Bülten

Video İsveç'teki Devasa Bir Obruğu mu Gösteriyor?

ABD Bankası Citigroup Bir Müşterisine 280$ Yerine Yanlışlıkla 81 Trilyon $ mı Gönderdi?

Yeni Seri

Türkiye'de Vergi Labirenti

Originals

Fred’in Futbol Kariyerindeki İlk Penaltıyı Rangers’a Karşı Kullandığı İddiası Doğru mu?

Görsel 1955’te Malatya İstanbul Arası Çalışan Otobüsü mü Gösteriyor?



Victor Osimhen’in Jose Mourinho Hakkında Açıklama Yaptığı İddiası Doğru mu?

Video Dağlarda Yaşayan ve Çiçek Kılığında Olan Lotus Mantisi Türü Böceği mi Gösteriyor?

yapay zeka

Video Rahmi Koç'un Açıklamalarını mı Gösteriyor?

Görsel Japonya’da Birkaç Günde İnşa Edilen Köprüyü mü Gösteriyor?

Yeni Bölüm

Türkiye’de Dolaylı Vergiler: KDV ve ÖTV

Vergi Sistemi: Anayasa, Çeşitler ve Gelirin Seyri

Türkiye'de Emeğin Durumu

Kadın Emeği: Eşit İşe Eşit Olmayan Ücret

Emeğin Görünmez Hali: Ev İşçiliği

Grev Hakkı ve Grev Yasakları


Gerçek İşsizlik Oranı: Atıl İşgücü


Tarih Mitleri

Tarih ve Dezenformasyon

Ekonominin Nabzı: İşgücü

Türkiye'de İşgücünün Durumu

DP Belgesel

Her Şey Çok Pahalı

ekonomi

Video

Salı Notları

Erdoğan'ın Grup Toplantısında Dile Getirdiği İddiaları İnceledik

Doğrusunu İstersen

Önce Kim Düşer? 

enflasyon

Video Analiz

Eşref Fakıbaba'nın Su Ürünleri İhracatına Dair İddiasını İnceledik

DP Haftalık Yayınları

Davutoğlu ve Demirtaş’ın söylediklerinde Doğruluk Payı

DP Gündem

Avrasya Tüneli Dünyanın En Derin Tüneli mi?

doğalgaz

Fatura

COVID-19

Anayasa

Meclis

aşı 

Ekrem İmamoğlu

Epstein

ukrayna

İki Yıl Milletvekilliği Yapmak Emekli Olmak İçin Yeterli mi?

UEFA ve FIFA Sıralamalarında Türkiye'nin Yeri

Türkiye’de İnternet Hızı Neden Yavaş?

Sakarya Meydan Muhaberesi Devam Ederken, Sultan Vahdettin, Düğün Yaptı mı?

Discord’a Uygulanan Erişim Engelinin 13 Şubat 2025’te Kaldırıldığı Doğru mu?

1 Şubat 2025’ten İtibaren Elektrik Faturalarına Düzenleme Geliyor mu?

Epstein Davası: Nedir, Ne Değildir?

COVID Aşısı Olanlar 5-10 Yıl İçinde Ölecek mi?

Galatasaray’ın Avrupa İstatistiklerini Gösteren Tablo Doğru mu?

TÜİK'e Göre Enflasyon Şubat Ayında %39,05 Seviyesinde

1 Ocak 2025’ten İtibaren Sağlık Ocağı Randevuları 99 TL, Devlet Hastanesi Randevuları 199 TL mi Olacak?

2025'te Net Asgari Ücret: 22.104 TL

Video, Marianne Bachmeier'ın Kızını Öldüren Kişiyi Vurduğu Anı mı Gösteriyor? 

Kuzey Kutbu’nda Çekildiği İddia Edilen Ay Videosu Gerçek mi?

Devlet Bahçeli’nin Hastalığı ile İlgili Yaptığı Açıklama Güncel mi?

Paylaşım İklim Kanununun Mecliste Onaylanması Durumunda Uygulanacak Zorunlu Kuralları mı Gösteriyor?

Japonya, Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlarına Vize Zorunluluğu Getirdi mi?

Gece Saatlerinde Elektrik Tüketimi Tasarruf Sağlar mı?



Emekli İkramiyesi Enflasyon Karşısında Eridi

Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde Adaylar ve Seçim Tarihleri Ne Zaman Açıklandı?