Katar’dan Türkiye’ye 300 Milyar $’lık Destek İddiası Doğru mu?

Bir Facebook kullanıcısı 30 Haziran 2020 tarihinde Katar’ın Türkiye’ye 300 milyar $’lık bir destek sağlayacağını bu desteğin ise Türkiye’nin tüm zararlarını karşılayacağını iddia eden bir görseli Katar Emiri Temim bin Hamed Al Sani’nin fotoğrafıyla beraber paylaştı. Söz konusu bu paylaşım ise yaklaşık 170 farklı kullanıcı tarafından tekrar paylaşılarak oldukça fazla kişiye ulaştı.

Facebook’ta yapılmış olan paylaşımın öncesinde T.C. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve beraberindeki heyet 2 Temmuz 2020’de Katar’a günübirlik çalışma ziyareti gerçekleştirdi. Ziyaret kapsamında Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani ile görüşen Erdoğan görüşmenin ardından yapmış olduğu açıklamada bölge ülkeleriyle olan bütün konuları ve Türkiye Katar arasındaki siyasi, ekonomik, ticari, kültürel olarak neler yapılabileceğini Temim ile ele aldıklarını basına açıkladı.

Temim ise sosyal medyadan yapmış olduğu açıklamada Araplar ve Türkiye arasındaki ortak kültürel miras ve coğrafi yakınlık bölgenin istikrarı ve kalkınması için yapıcı bir iş birliği tesis ettiğini, bunun ise insanlığın ilerlemesine de katkı sağladığını belirtmiş.

Bu görüşmenin ardından sosyal medyada da daha sık gözükmeye başlayan Türkiye ile Katar arasındaki ilişkilere dair haberler ise Katar’ın 300 milyar $’lık destek sağladığı ya da sağlayacağı yönünde. Ancak bu zamana kadar Katar’ın Türkiye’ye dair yapmış olduğu 300 milyar $’lık bir destek yok. 2018 yılında da 300 milyar $’lık Katar desteği haberleri gündeme gelmiş fakat Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Katar Merkez Bankası arasında 17 Ağustos 2018’de “Swap Anlaşması” imzalanmış. Söz konusu anlaşma ise 3 milyar $ karşılığı TL ve Katar Riyali cinsinden imzalanmış. Anlaşmanın temel hedefinin ise yerel para birimleri üzerinden gerçekleştirilen ticareti kolaylaştırmak olduğu belirtilmiş.

TCMB ile Katar Merkez Bankası arasında ile yapılan bir diğer “Swap Anlaşması” da 20 Mayıs 2020 tarihinde gerçekleşmiş. Tadil edilen anlaşmada yapılan değişiklikle anlaşmanın tutarı 15 milyar $ TL ve Katar riyaline yükseltilmiş.

Bunun dışında Türkiye Cumhuriyeti Hükumeti ile Katar Devleti Hükumeti arasında sınai ve teknolojik, kamu mali yönetiminin geliştirilmesi, gençlik ve spor alanları, hukuki ve adli eğitim, sağlık ve tıp bilimleri ve yüksek öğretim gibi birçok alanda işbirliği anlaşması da yapılmış. Ancak bu anlaşmalarında hiçbirinde Katar’ın Türkiye’ye 300 milyar $’lık bir destek sağladığı yer almamış.

Görselde Katar tarafından yapıldığı iddia edilen 300 milyar $’lık desteğin ise Türkiye’nin brüt dış borç stokunu karşılamıyor. 2010 yılında 291 milyar $’lık dış borcu 2020’nin ilk çeyreğinde 431 milyar $’a yükselmiş. Ayrıca brüt borcun GSYH’ye oranı da yıllar içerisinde oldukça artarak %57’ye çıkmış.

İddia YANLIŞ

Türkiye Cumhuriyeti ile Katar Devleti arasında geçtiğimiz yıllarda birçok anlaşma yapılsa da bu anlaşmaların hiçbirinde 300 milyar $’lık bir destek yer almıyor. Ayrıca olası bir 300 milyar $’lık destek Türkiye’nin brüt dış borcunun tamamını da kapsamıyor.