Maymun Çiçeği Virüsü Nedeniyle 2023 Yılında 270 Milyon İnsanın Öleceği İddiası Doğru mu?

Doğruluk Payı daha önce de maymun çiçeğine ilişkin pek çok iddiayı incelemişti. 

“Monkeypox” olarak bilinen maymun çiçeği virüsü genellikle Orta ve Batı Afrika’nın tropikal yağmur ormanlarında ortaya çıkan ve zaman zaman diğer bölgelere de yayılım gösteren zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) bir virüs. Uzmanları kaygılandıran ise DSÖ’ye 1 Ocak- 22 Haziran 2022 tarihleri arasında 50 ülkede toplam 3413 vaka bildirilmesi.

Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı açıklamada, virüsün maymun çiçeğine yakalanmış başka bir kişiyle yakın temas hâlinde bulaşabileceğini belirtti. Virüs vücuda solunum yolu, göz, burun, ağız ve deri sıyrıkları yoluyla girebiliyor. DSÖ yetkilisi maymun çiçeği virüsünün cinsel yolla ve birden fazla partnerle cinsel ilişki sonucunda da bulaş ihtimali olduğunu da ekledi.

DSÖ’nün ve uzmanların maymun çiçeği virüsünün yayılmasıyla ilgili yaptığı açıklamalarda 2023 yılında 270 milyon insanın bu virüsten öleceğine dair bir tahmin bulunmuyor. Bu iddianın dolaşımda olmasının nedeni 2021 yılında NTI’ın (Nuclear Threat İnitiative) Münih Güvenlik Konferansı partnerliğinde yayımladığı rapor. “Strengthening Global Systems to Prevent and Respond to High-Consequence Biological Threats” başlıklı raporda yıkıcı biyolojik tehditlerin azaltılması amacıyla yapılan bir simülasyonun sonuçları kamuyla paylaşıyor. Raporda sonuçları açıklanan kurgusal çalışmada, Sars-CoV-2’den farklı yapıda bir virüs seçilerek on sekiz ay boyunca dünyada yayılan ölümcül bir pandemi tasarlanmış. Kurgusal pandemi, Brinia isimi verdikleri bir ülkede ortaya çıkıyor. Virüsün kaynağı, yetersiz biyogüvenlik politikalarına sahip ve Brinia’ya komşu ve düşman bir ülkede terörizm amacıyla laboratuvarda üretilmiş ve ölümcül olması için çalışılmış bir patojen olarak ‘alışılmadık’ bir maymun çiçeği virüsü seçilmiş.

Kurgusal salgın, 18 ayın sonunda dünyada üç milyardan fazla vaka ve 271 milyon ölüm ile sonuçlanmış. Rapor, politikalar ve sağlık sisteminin Covid-19’a benzemeyen ve daha öldürücü bir virüs ile başa çıkmak için yeterli olmadığını ortaya koyuyor ve alınması gereken önlemleri kamuoyuna sunmayı hedefliyor. 

NTI, iddiaların ardından resmi internet adresleri üzerinden detaylı bir açıklama yayımladı. Kurum açıklamada  maymun çiçeği virüsünün alanında uzman danışmanlar tarafından sunulmuş birçok seçenek arasından tesadüfen seçilmiş olduğunu, senaryodaki virüsün terörizm amaçlı üretilmiş, güçlendirilmiş ve alışılmadık bir maymun çiçeği virüsü türü olduğunu vurguladı. Yani, bu simülasyonda ulaşılan sonuçların halihazırda sürmekte olan maymun çiçeği virüsü salgınıyla bir ilişkisi bulunmuyor. 

Maymun çiçeği virüsünün öksürük nedeniyle gelen tükürük gibi vücut sıvılarıyla ve yakın temas halinde yayıldığı düşünülüyor. Uzmanlar, COVID-19 aşılarının herhangi birinde maymun çiçeği virüsünün bir parçası bulunmadığının altını çiziyor. Maymun çiçeği virüsü hastalığın nedeni oluşturuyor ve COVID-19 aşıları ile maymun çiçeği arasında bir bağlantı bulunmuyor. 

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda  maymun çiçeği virüsü nedeniyle 2023 yılında 270 milyon insanın öleceği ve hastalığın COVID-19 aşısının yan etkisi olduğu iddia edilmişti. 2023 yılında 270 milyon insanın öleceğine dair iddia 2021 yılında gelecek salgınlara karşı neler yapılabileceğine ilişkin hazırlanan tatbikat raporundaki bir bulgudan dolaşıma girmiş. Rapordaki simülasyon yetersiz biyogüvenlik politikalarının olduğunu bir ortamda terörizm amaçlı güçlendirilmiş bir maymun çiçeği virüsünün yayılmasını ele alıyor. Raporu hazırlayan kurum maymun çiçeği virüsünün seçilmesinin tesadüfi olduğunu vurgulamış. COVID-19 aşısı ve maymun çiçeği virüsü arasında ise bir ilişki bulunmuyor.