Pfizer COVID-19 Aşısının Yan Etkilerinin Listesini mi Yayımladı?

COVID-19 pandemisi, 2020 yılından bu yana dünya genelinde milyonlarca insanı etkiledi ve salgının kontrol altına alınması için farklı aşılar geliştirildi. Ancak pandemi süresince COVID-19 aşıları hakkında çeşitli dezenformatif içerikler yayıldı. Aşı karşıtları, zaman zaman aşıların uzun vadeli yan etkilerinin bilinmediğini ve bu durumun çeşitli hastalıklara sebep olabileceğini iddia etti. Salgının üzerinden yıllar geçse de, aşıların olası yan etkileri hala tartışma konusu olmaya devam ediyor. 

Sosyal medyada yayılan bir iddiaya göre, Pfizer, COVID-19 aşısının yan etkilerine ilişkin yeni bir liste yayımladı. Paylaşıma göre, şirketin yayımladığı öne sürülen listenin içinde kalp krizi, felç, epilepsi, ani ölüm gibi birçok ciddi hastalık ve sağlık sorunu yer alıyor. Paylaşımda “yan etkilerin bazıları” diyerek 46 farkı sağlık sorunu listelenmiş. 

Dünyanın en büyük ilaç şirketlerinden biri olarak anılan Pfizer, 1849 yılında ABD’de kuruldu. Şirket, COVID-19 pandemisi süresince BioNTech ile ortak geliştirdiği mRNA tabanlı aşı olan Comirnaty ile adından söz ettirdi. 

İddia paylaşımında kaynak olarak Comirnaty gösterilmiş. Fakay comirnaty.com adresine bakıldığında açıklanan yan etkilerde yalnızca alerjik reaksiyon, miyokardit (kalp kası iltihabı) ve perikardit (kalbin dışındaki zarın iltihabı) riskleri yer alıyor. Bunun dışında herhangi bir yan etki listesi bulunmuyor. İnternet üzerinde konuya ilişkin arama yapıldığında sadece doğruluk kontrolü platformlarının iddiaları çürüten makaleleri bulunabiliyor. Pfizer’ın açıkladığı herhangi bir yan etki listesi ise bulunmuyor. 

İddiada paylaşılan liste, Pfizer’ın 2021 yılında derlediği ve BioNTech aşısı sonrasında bildirilen olumsuz olayları içeren bir listeden derlenmiş. 2021 yılında Pfizer tarafından yayımlanan olumsuz etkiler raporunun 30. sayfasından sonra, çeşitli hastalıklara değinilmiş. İddiada adı geçen hastalıkların  bu raporda olumsuz etki olarak verildiği görülüyor. 

Bu noktada olumsuz olay (adverse event) ve yan etki (side effect) kavramları arasındaki farka değinmek gerek. Olumsuz olay, bir kişinin aşı olduktan sonra yaşadığı herhangi bir sağlık sorunu olarak tanımlanabilir, ancak bu doğrudan aşıyla ilişkilendirildiği anlamına gelmez. Yan etki ise, bilimsel olarak aşı ile nedensel bir bağlantısı kanıtlanmış bir reaksiyonu ifade eder.

Pfizer’ın listesi, ABD’deki Aşı Olumsuz Olay Bildirim Sistemi (VAERS) aracılığıyla rapor edilen vakalardan oluşuyor. VAERS, bireylerin ve sağlık çalışanlarının aşı sonrasında yaşadıkları olumsuz olayları bildirebildiği bir sistem ancak burada yer alan olayların aşıyla doğrudan bağlantısı kanıtlanmış değil. Pfizer, COVID-19 aşısı ile ilişkilendirilebilecek nadir yan etkiler olarak sadece miyokardit (kalp kası iltihabı) ve perikardit (kalp zarfı iltihabı) riskinin artabileceğini kabul etmiş.