Sakarya Meydan Muhaberesi Devam Ederken, Sultan Vahdettin, Düğün Yaptı mı?

Tarih

İlk yayın :

16 Eylül 2020

Yazar:

Berna Büyükbayrak

İddia şöyle;

Bir Facebook sayfası tarafından 13 Eylül 2020 tarihinde yapılan paylaşımda Sakarya Meydan Savaşı devam ederken, Sultan Vahdettin’in 1 Eylül 1921 tarihinde Nimed Nevzat Hanım ile Yıldız Sarayında görkemli bir düğün yaptığı iddia edildi.

Gönderi 87 binden fazla görüntülenme alırken bine yakın paylaşım almış.

Sakarya Meydan Muhaberesi Ne Zaman Başladı?

Millî Savunma Bakanlığı’nın resmî internet sitesinde ki ‘Türk İstiklal Harbi Serisi’ adı altında ki kitaplar incelendiğinde ‘Türk İstiklal Harbi Batı Cephesi Sakarya Meydan Muharebesi’ başlıklı kitapta Muharebenin 23 Ağustos’ta başlayıp 13 Eylül’de sona erdiğini görülebilir.

Sultan Vahdettin, Sakarya Meydan Muharebesi Devam Ederken Kaç Yaşındaydı?

Tarih kaynaklarını incelediğinde, Sultan Vahdettin’in 3 Şubat 1861 yılında İstanbul’da doğduğunu görülebilir.

Sultan Vahdettin ve Nimed Nevzad Hanım, Sakarya Meydan Muhaberesi Devam Ederken Düğün Yaptı mı?

Tarihçi yazar Andrew Mango, ‘Sultandan Atatürk’e Türkiye’ isimli kitabında, bu olaya yer vermiş:

Taht boşaldığında, son padişahın maiyetindeki kişilerin saraydan ayrılması bir gelenekti. Harem dairesindeki kadınlar ya evlendirilir ya da akrabalarının yanına gönderilirdi. Vahdettin’in ağabeyi ve selefi olan V. Mehmet’in (Mehmet Reşat) hareminde 36 kadın vardı. Vahdettin tahta çıkmadan önce kendine ait bir hareme sahip değildi ve kardeşinin haremindeki 12 kadının kalmalarına izin verdi. Bunlardan biri, on dokuzuncu yaş gününü 1 Kasım 1922’de kutlayan Nevzad adlı bir genç kızdı. Vahdettin ülkeden ayrılmadan önce onunla evlendi… Padişahın birinci eşinden iki kızı olmuştu. İkinci eşinden 1922’de on yaşına basan ve 1944’de Kahire’de 32 yaşında ölen tek oğlu ve varisi Mehmet Ertuğrul olmuştu. Vahdettin’in eşlerinden bu üç kadın, İtalya’da sürgünde kendisine katıldı.

Andrew Mango’nun kitabına göre de Nevzad Hanım, 1903 doğumlu. Çünkü, 1 Kasım 1922’de 19. yaş gününü kutladığını ifade ediyor.

Necdet Sakaoğlu’nun “Bu Mülkün Kadın Sultanları” kitabını incelediğimizde ise Nimed Nevzad Hanım’ın 1902 yılında doğduğunu yazdı görülüyor.

Öte yandan, Leyla Açba’nın ‘Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları’ kitabında ise Nevzad Hanım’ın 1898 yılında doğduğu yazmakta.

Paylaşılan gönderide, Nimed Nevzad Hanım’ın Sultan Vahdettin ile evlendiklerinde 18 yaşında olduğunu iddia ediyordu. İncelenen kaynaklarda birden fazla doğum tarihi okunuyor. Dolayısıyla, Nevzad Hanım’ın doğum tarihi tam olarak bilinmiyor.

Kaynaklara göre de Nimed Nevzad Hanım, Sultan Vahdeddin’in son ve beşinci eşi.

Murat Bardakçı- Şahbaba

“Şimdi efendimizin en son zevcesi olan Nevzad Hanım…” (Bir Çerkes Prensesi’nin Harem Hatıraları)

“…Bu durumda padişahla evlenen kadınların da sonuncusudur.” (Bir Mülkün Kadın Sultanları)

Kaynakları incelediğinde 1 Eylül 1921’de düğünün gerçekleştiği anlaşılıyor. O tarihte Sultan Vahdettin 60 yaşında iken, çeşitli kaynaklara göre Nevzad Hanım, 18 ya da 19 yaşındaydı.

“Altmış yaşındaki padişahla 1 Eylül 1921’de evlendiğinde 19 yaşındaymış.” (Necdet Sakaoğlu, Bir Mülkün Kadın Sultanları)

Düğün, Yıldız Sarayı’nda mı Gerçekleşti?

Bu aşamada incelenen kitap, Leyla Açba’nın ‘Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları’ oldu.

Sultan Vahdettin’in ilk eşi Emine Nazikeda Başkadın Efendi’nin akrabası ve nedimesi olan Leyla Açba, Nevzad Hanım’n düğününü şöyle anlatıyor,

Düğün merasimleri başlamadan evvel Padişah, kızın ailesini saraya davet etmişti. Nevzad Hanım’ın babası Şaban Bey yaşamadığı için validesi Hatice Hanım, biraderi Salih Bey, zaten sarayda bulunan kız kardeşi Nesrin Hanım ve birkaç yakın akrabaları Yıldız Sarayı’na teşrif etmişlerdi. Hatice Hanım iltifatlarla, Nevzad Hanım’a yeni tahsis edilmiş olan ve saray parkında bulunan hususî köşkte ağırlanmıştı. O gün yemekler verilmiş ve akşama doğru kına gecesi yapılmıştı. Ertesi gün sabah erkenden, Zat-ı Şahane’nin diğer haremlerinin nedimelerinden birer kişi, yeni hükümdar haremi olacak hanıma şahitlik yapmak üzere çağrılmışlardı. Bu bütün Padişah izdivaçlarında uygulanan bir saray âdetidir.

Nevzad Hanım uzun, beyaz ipekten muhteşem bir gelinlik giymiş, başına pırlanta taşlı bir taç, boynuna da yine pırlantalı bir kolye takmıştı. Bu muhteşem gelinliği ile tıpkı bir peri gibi olmuştu, esasen hanımefendi pek güzel bir kızdı. Hemen kısa bir selâm vererek efendilerimizin selâmlarını tebliğ ettik, hanımefendi mukabelede bulundu.

Köşkün büyük salonunda Nevzad Hanım muhteşem gelinliği ile pek güzel bir kanepenin üzerinde oturuyordu. Başına o esnada beyaz renkten geniş ve uzun bir tül örttükleri için yüzü bu örtü altından pek belli olmuyordu. Zat-ı Şahane salona girer girmez bütün hanımlar ayağa kalktılar ve merasim nihayetine kadar hiç kimse oturmadı. İmam efendi kanepenin tam karşısında duruyordu ve efendimizi ilk selâmlayan o oldu. Sonra Padişah gidip kanepenin üzerine oturdu, Nevzad Hanım da efendimizin yanında yavaşça yer aldı.

Nikâh kıyılmadan evvel ağalar şahit olduklarına dair yemin ettiler, biz nedimeler de efendimize vekâleten yeni hanımefendiyi kabul ettiklerine dair yemin ettik, sonra nikâh kıyıldı. - Sizi II. İkbal ilân ediyorum, inşallah hayırlı bir zevce ve saray için şerefli bir hanımefendi olursunuz, dendi. Bu mührün üzerinde “İsmetlü II. İkbal Nevzad Hanımefendi Hazretleri” yazmakta idi. O gün akşama kadar vükelâ ve vüzera haremleri köşke teşrif edip yeni hanımefendiyi selâmladılar. Akşam saat dokuza kadar bu şenlik böylece devam etti. Nevzad Hanım namına İstanbul’daki fakirlere yiyecek dağıtılmış, bazılarına da para yardımında bulunulmuştu… Düğünden üç gün sonra Zat-ı Şahane, Nevzad Hanım’a birinci rütbe şefkat nişanını ihsan etmiştir.

Bu da ilginizi çekebilir: Cumhuriyet tarihinde ilk kez işsiz insan sayısının çalışan insan sayısını geçtiği iddiası doğru mu?

İddia DOĞRU

Bir Facebook sayfası tarafından yapılan paylaşımda Sakarya Meydan Savaşı devam ederken, Sultan Vahdettin’in 1 Eylül 1921 tarihinde Nimed Nevzat Hanım ile Yıldız Sarayında görkemli bir düğün yaptığı iddia edilmişti. Sakarya Meydan Savaşı’nın devam ettiği 1 Eylül 1921 tarihinde Sultan Vahdettin, Nimed Nevzad Hanım ile beşinci evliliğini Yıldız Sarayı’nda yapmış. Sultan Vahdettin’in o tarihlerde 60-61 yaşlarında, Nimed Nevzad Hanım’ın ise 18-23 yaşlar arasında olduğu farklı kaynaklar tarafından doğrulanabiliyor.

Sonuç olarak;

Sakarya Meydan Savaşı devam ederken, Sultan Vahdettin’in 1 Eylül 1921 tarihinde Nimed Nevzat Hanım ile Yıldız Sarayında düğün yaptığı iddiası doğru.