Türk Ülkelerinin Yıllık GSYH Büyüme Oranlarına Dair İddialar Doğru mu?

Bir Instagram sayfası tarafından 7 Mart 2021 tarihinde yapılan paylaşımda Türkiye’nin yıllık milli gelirinin%15,6, Özbekistan’ın %1,6, Türkmenistan’ın %6,2 artış gösterdiği, Azerbaycan, Kırgızistan ve Kazakistan’ın ise milli gelirinin sırayla %12,35, %8,6 ve %2,6 azalış gösterdiği iddia edildi. Paylaşım Facebook’ta 225 bin kez görüntülenmişken, Instagram’da bin 800 beğeni ve 500’e yakın yorum almış.

Paylaşımda geçen metin şu şekilde:

Instagram’daki paylaşımda ülke bayraklarıyla beraber ülkelerin yıllık milli gelir değişimleri yer almakta. Bununla birlikte paylaşımdaki görselde verilerin kaynağının da Trading Economics olduğu belirtilmiş.

TÜİK’in Türkiye’nin milli gelir verilerini “Dönemsel Gayrisafi Yurt İçi Hasıla” başlığı altında dönemsel olarak açıklıyor. 2020’nin son çeyreği ve yıllık genel değişimler ise 1 Mart 2021 tarihinde kamuoyuyla paylaşılmış. İstatistiklere göre Türkiye ekonomisi 2020’de 2019’a göre %1,8 oranında büyümüş. Ayrıca toplam 2020 GSYH’si cari fiyatlarla TL bazında yaklaşık 5 trilyon TL, dolar bazında ise 717 milyar $ olarak açıklanmış.

Ayrıca TÜİK’teki çeyrek bazlı değişimler Trading Economics’te de yer alıyor. Çeyrek bazlı değişimler birebir aynı iken Trading Economics de yıllık milli gelir değişiminin %1,8 olduğunu belirtmiş.

Azerbaycan’ın yıllık GSYH değişimine bakıldığında ülkenin milli gelirinin 2020’nin son çeyreğinde, bir önceki yılın son çeyreğine göre %12,35 oranında düşüş gösterdiği belirtilmiş. Ayrıca Trading Economics bu değişimin çeyrek bazlı yıllık olduğunu özet kısmında yazıyla da belirtmiş.

Paylaşımdaki ülkelerden bir diğeri olan Özbekistan’ın yıllık milli gelir performansına bakıldığında 2020’de yıllık %1,6’lık artış yaşandığı görülüyor.

Kazakistan’ın ekonomisi 2019’daki %4,5’lik artışın ardından 2020’de ise %2,6 küçülmüş. Trading Economics’te Kazakistan özelindeki verilerin yer aldığı sayfada “Summary” kısmında da buna değinilmiş.

2020 milli gelir istatistiklerinin açıklandığı bir diğer ülke de Kırgızistan. Kırgızistan’ın ekonomisi de 2019’da %4,5’lik bir büyüme performansı sergilemişken, 2020’de ise %8,6 oranında küçülmüş.

Instagram’daki paylaşımda GSYH verilerinin 2019 yılına dair olduğu tek ülke Türkmenistan. Ülkenin GSYH’sinin 2018’in 2. çeyreğinden 2019’un 3. çeyreğine kadar her dönemde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %6,2 oranında artış gösterdiği belirtilmiş.

Instagram’daki bir görselde Türkiye ile birlikte bazı Türk ülkelerinin 2020 ve 2019 için yıllık GSYH değişim oranları paylaşılmıştı. TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisi 2020’de %15,6 oranında değil, %1,8 oranında büyüdü. Ayrıca paylaşımdaki görselde Özbekistan, Kazakistan ve Kırgızistan için açıklanan yıllık değişim oranları doğru olsa da Azerbaycan için negatif olarak açıklanan %12,35’lik oran yıllık değil, 4. çeyrek için açıklanan dönemsel milli gelirin bir önceki yılın aynı çeyreğine göre değişim oranı.