Video Hizbullah'ın Tel Aviv'e Saldırısı Sonucu Yanan Bir Binayı mı Gösteriyor?

Ekim 2023’te Hamas’ın saldırıları sonrasında İsrail, Gazze’ye yönelik kapsamlı kara ve hava operasyonları başlattı ve bu operasyonlar 40 binden fazla sivilin hayatını kaybetmesine neden oldu. Aynı zamanda, İsrail, Lübnan sınırı ve Golan Tepeleri’nde Hizbullah milisleriyle de çatışmaya girdi. 17-18 Eylül 2024’te Lübnan’da Hizbullah’a ait çağrı cihazlarının patlamasıyla iki taraf arasındaki gerilim gittikçe alevlenirken, Hizbullah İsrail’e yönelik saldırılarını artırdı. 23 Eylül’de Lübnan’da gerçekleşen füze saldırılarında en az 492 kişi hayatını kaybetti, 1645 kişi yaralandı. Çatışmalar devam ederken, bölgeden gelen görüntüler sosyal medyada hızla yayılıyor. Bazı eski videolar ise bağlamından koparılarak ve bu çatışma ile ilişkilendirilerek yeniden paylaşılıyor.

Bir X hesabı tarafından, Hizbullah’ın Tel Aviv’e saldırıları sonucu yanan bir binayı gösterdiği iddiası ile bir video paylaşılmış. Benzer bağlamda iddialar da daha önce dolaşıma girmiş ve farklı ülkelerdeki yangınlardan alınmış görüntüler olduğu araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştı. Diğer iddialar gibi bu iddia da asılsız. Çünkü yanan binanın görüntüsü 2022 yılında Çin’de kaydedilmiş ve İsrail’deki güncel olaylarla bir ilgisi bulunmuyor.

Videodan kesitler tersine görsel arama araçları ile aratıldığında, Çin’deki bir binanın yangınıyla ilgili haberlere ilişkin görüntülere ulaşılıyor. Bu bilgiden hareketle Çinli arama motoru olan Baidu üzerinden tersine görsel arama yapıldığında, videonun üzerindeki yazıların olmadığı görseller bulunabiliyor.  16 Eylül 2022 tarihinde Çin’in Changsha kentinde bulunan China Telecom adlı şirkete ait binada yangın çıkmıştı. 42 katlı binadaki yangında kimsenin can kaybı yaşamadığı belirtilmişti. İddiaya konu olan görüntü ise, bu yangın anında kaydedilmiş.

Bağlamından koparılarak paylaşılan video, aynalama yöntemi ile tersine çevrilmiş. Yani iddiadaki videoda solda görülen yeşil camlı bina, orijinal videoda sağda yer alıyor. Bu görsel kullanılarak tekrar arama yapıldığında, Facebook’ta açıklama olmadan paylaşılmış bir videoya ulaşılıyor. Videoda görülen mavi tabela dikkate alındığında, bunun Çin’deki China Telecom binası olduğu doğrulanabiliyor.  Yangına dair aynı açıdan çekilmiş farklı videolara da ulaşmak mümkün. Videoların açıklamasında China Telecom binasında çıkan yangına dair bilgiler yer alıyor. Bu videolarda da, altta yer alan mavi tabela kolaylıkla seçilebiliyor.

Bir haber sayfasının yangına dair yaptığı bir paylaşımda da binanın farklı açıdan çekilmiş fotoğrafı yer alıyor. Bu fotoğrafta da mavi tabela net şekilde görülüyor.