Video Nikolay Çavuşesku’nun Öldürüldükten Sonra Canlandığını mı Gösteriyor?
Komplo Teorisi
İlk yayın :
23 Ocak 2024
İddia şöyle;
Bir X platformu hesabı tarafından 20 Ocak’ta yapılan bir paylaşımda videonun eski Romanya Cumhurbaşkanı Nikolay Çavuşesku’nun kurşuna dizildikten sonra ayağa kalktığını gösterdiği iddia edildi.
Gönderi 2,1 milyon görüntülenme ve 900’den fazla paylaşım almış.
İddia YANLIŞ
→ Görüntüler 1991 yılında çekilmiş bir kısa filme ait
→ Çavuşesku çiftinin basına servis edilen yargılanma görüntüleri ve film için çekilen sahneler birleştirilip bir kurgu oluşturulmuş.
Nikolay Çavuşesku 1989’da İdam Edildi
Pek çok ünlü kişilik hakkında ölümlerinin ardından ortaya atılan komplo teorileri bulunuyor. Örneğin, Adolf Hitler'in intihar etmediği ve II. Dünya Savaşı'nın sonunda gizlice Arjantin'e kaçtığına dair komplo teorileri oldukça popüler. "Kral" olarak bilinen Elvis Presley'in 1977 yılında öldüğü açıklansa da, bazı gruplar bu ölümün sahte olduğuna ve Elvis'in kimliğini değiştirerek gizli bir hayat sürdürdüğüne inanıyor. Sosyal medyada son günlerde dolaşıma bir iddia da Soğuk Savaş döneminin önde gelen isimlerinden Romanya Devlet Başkanı Nikolay Çavuşesku’nun aslında öldürülmediğini gösteren bir video.
Nikolay Çavuşesku, 1965'ten 1989'daki ölümüne kadar Romanya'nın komünist lideriydi. İktidarının ilk yıllarında, Batı ile ilişkileri geliştirme ve bağımsız bir dış politika yürütme çabalarıyla dikkat çekti. Ancak zamanla otoriterleşen yönetim anlayışı nedeniyle ve baskıcı rejim Aralık 1989’da Romanya’da hızla ülke geneline yayılan bu halk ayaklanmalarına neden oldu. Çavuşesku, başkent Bükreş'teki büyük bir kalabalığa hitap ettiği sırada, protestocuların tepkileriyle karşılaştı ve kaçmak zorunda kaldı. Ancak, kaçışı kısa sürdü ve 22 Aralık 1989'da ordu tarafından tutuklandı. Hızla düzenlenen bir mahkeme tarafından halka karşı suç işlemekle suçlanan Çavuşesku idama mahkum edildi. 25 Aralık 1989'da, eşi Elena Çavuşesku ile birlikte idam edildi.
Görüntüler Kısa Filme Ait
Paylaşılan videodan alınan görsel Google’da aratıldığı zaman 1991 tarihli bir kısa film karşımıza çıkıyor. Filmin adı Nicolae & Elena. Filmin yönetmenliğini İsviçreli yönetmen Richard Vetterli yapmış. Kısa film 1992 yılında Hamburg’da düzenlenen Internationales KurzFilmFestival’e gönderilmiş ve buradan No Budget kategorisinde ödülle ayrılmış. Filmin IMDB sayfasında yer alan açıklamasında kısa filmin amacının gerçeklik kavramına meydan okumak olduğu dile getiriliyor.
‘Olayların yarattığı kargaşanın ardından dünya, Noel günü Rumen lider Nikolay Çavuşesku ve eşinin idamına tanıklık etmeyi başardı. Aynı zamanda bazı izleyiciler bu tür gerçek cinayetlerin doğruluğundan şüphe duyuyordu. Bu kısa film, yaşanan olaylara biraz kurgu katarken, gerçeklik kavramına da meydan okuyor.’
İsviçre’nin Cenevre kentinde bulunan Spoutnik Cinema ise filmi şu ifadelerle tanıtıyor:
‘Nicolae & Elena filmi, bize gerçekliğin bir yansıması, bir örneği olarak sunulan televizyon görüntülerinin gerçeği temsil ettiğine inanmayı içeren bir batıl inanç biçimini daha belirgin hale getirmeye çalışıyor. Film bir tür gözlemdir, bu sorunun şekillendirilmesidir; onu karakterize eden aynı araçlarla, yani görüntülerin şekillendirilebilirliği ile üretilir.’
Kısa filmin yönetmeni Richard Vetterli ise sinemaya yaptığı açıklamada görüntülerin farklı bir kurgu yaratmak amacıyla birleştirildiğini doğruluyor.
‘Çavuşesku çiftinin bu yargılanmasını yeniden kurgulamak için, orijinal video kasetteki görüntüleri, kurgusal, sahnelenmiş görüntülerle karıştırıp kullandım. Film kurgudur. Bu yalanı olabildiğince gerçeğe dönüştürmek için esas olarak görsel algılama alışkanlıklarımızı ve önerilen görselleri yorumlamamızı oluşturan unsurlarla çalıştım. Örneğin estetiğe ve dolayısıyla anlamlarına göre üç farklı medyanın kullanılması: Orijinal belgelerin filme alınma biçimine karşılık gelen video, tesadüfen ortaya çıkan tanık bakışı işlevi gören süper-8. İnfaz sahnesi ve dolayısıyla video görüntülerini inandırıcı kılan 16 mm, bu filmdeki her şeyin kurgu olduğunu sadece birkaç dakikalığına bir rahatsızlık unsuru olarak ortaya koyuyor…’
Çavuşesku ailesinin isteği üzerine 2010 senesinde Romanya’da tartışmalara son vermek adına DNA testi yapılması için çiftin mezarlıkları açıldı. Nikolay Çavuşesku'nun cesedinde kurşunlandığı gün giydiği palto ve kurşun izleri görülebiliyordu. Yapılan DNA testi cesedin Çavuşeskulara ait olduğunu doğruladı. İşlemin ardından Romanya’da tekrar cenaze töreni düzenlendi ve çift tekrar defnedildi.
Özetle, Nikolay Çavuşesku’nun öldürüldükten canlandığı iddiası gerçeği yansıtmıyor.
Sonuç olarak;
Videonun Nikolay Çavuşesku'nun öldürüldükten sonra canlandığını gösterdiği iddiası yanlış