Video Putin'in 4 Askeri Uçakla İran'daki Cenaze Törenine Gidişini mi Gösteriyor?

→ Video Putin’in İran’daki cenazeye gidişini göstermiyor. Görüntüler, Putin’in 2017 yılında Hmeymim hava üssüne giderken çekilmiş.

→ Putin İran’daki cenaze törenine katılması ve başsağlığı dileklerini iletmesi için Duma Başkanı Vyacheslav Volodin’i görevlendirmiş.

İran Cumhurbaşkanı Reisi, 19 Mayıs 2024 tarihinde kötü hava koşulları nedeniyle gerçekleşen helikopter kazası sonucu hayatını kaybetmişti. Cumhurbaşkanı Reisi ve helikopterde hayatını kaybeden diğer devlet yetkilileri için üç cenaze töreni düzenlenmişti. Reisi ve diğer yetkililerin cenazeleri, Tebriz’deki ilk törenden sonra önce Kum’a ve ardından 22 Mayıs tarihinde Tahran’daki Büyük Musalla Camii’nde planlanan cenaze törenine götürülmüştü. Törene üst düzey devlet yetkilileri, dini liderler ve binlerce vatandaş katılmıştı. 

Sosyal medyada yayılan bazı paylaşımlarda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de İran’daki cenaze törenine katılacağı iddiaları yer aldı. Bir X hesabının paylaşımında ise Putin’in cenaze töreni için İran’a gideceği iddiasına yeni bir  iddia eklendi. Söz konusu iddiada Putin’in uçakta yolculuk ettiği ve uçağına eskortluk eden dört adet askeri uçak görülüyor. Paylaşımda bu videonun, İran’a cenaze törenine katılan Putin’e suikast söylemleri üzerine Putin’in uçağına dört adet Sukhoi 35 uçağının eskort edişini gösterdiği iddia edilmiş. Fakat iddia hiçbir yönü ile doğru değil. 

İddiaya konu olan videonun üzerinde RUPTLY yazan bir filigran bulunuyor. Ruptly, Russia Today adıyla kurulan ve RT olarak bilinen Rusya devlet destekli televizyon ağının bir yan kuruluşu. 

Bu bilgiden hareketle Ruptly’nin X hesabının gönderileri içinde arama yapıldığında, videonun benzer kesitlerinin 12 Aralık 2017 tarihinde paylaşıldığı görülüyor. RT’de yayımlanan haberde de, videonun Putin’in Aralık 2017’de Suriye’deki Hmeymim hava üssüne yaptığı ziyaret sırasında çekildiği bilgisi yer alıyor. Video 2017 yılında farklı haber siteleri tarafından da aynı bağlamda paylaşılmış. Bu sebeple, videonun güncel olduğu ve suikast söylentisine karşı Putin’in dört eskort askeri uçak ile İran’a gittiği iddiası doğru değil. Putin’in uçağına eşlik eden askeri uçakların Sukhoi 35 model olduğu iddiası da doğru değil. 

Çünkü 2017 tarihinde paylaşılan videoda görülen askeri uçaklar, haberlerde de belirtildiği gibi Sukhoi Su-30 model uçaklar. Sukhoi Su-30 ile Sukhoi Su-35’i birbirinden ayıran en belirgin özellik ise modellerden birinde tek, birinde çift koltuk bulunması. Videodaki Sukhoi’lerin çift koltuğa sahip olduğu rahatlıkla görülebiliyor. Sukhoi Su-35’lerde ise tek koltuk bulunuyor. 

Paylaşımda bir de gemi fotoğrafı bulunuyor. Gemi tersine görsel arama araçları ile arandığında, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı’nın internet sitesinde yer alan fotoğrafa ulaşılabiliyor. Sitede fotoğrafın 12 Haziran 2020’de gemi Umman Denizi’nden geçerken ABD Donanması tarafından çekildiği bilgisi yer alıyor. Söz konusu gemi USS Dwight D. Eisenhower adlı ve ABD donanmasına ait bir uçak gemisi. Fotoğrafın Rusya Devleti veya İran’daki cenaze ile hiçbir ilgisi bulunmuyor. 

İran’da gerçekleşen cenazeye dair haberlere ve Rusya Devleti’nin internet sitesine bakıldığında, Putin’in cenazeye gittiğine dair bir kaynağa rastlanmıyor. Bununla birlikte Rusya Devlet Başkanlığı resmi sitesinde yayımlanan görüşme transkriptinde Putin’in cenazeye katılması ve başsağlığı dileklerini iletmesi için Devlet Duması Başkanı Vyacheslav Volodin’i görevlendirdiği görülüyor.