Video, Ukrayna’nın Mariupol Şehrine Rusya Saldırısını mı Gösteriyor?

 Söz konusu iddia birçok sosyal medya hesabı tarafından da paylaşılmış.

Rusya ve Ukrayna arasında çatışmalar sürerken 27 Şubat 2022 tarihinde sosyal medyada Rusya’nın, Ukrayna’nın Mariupol şehrine roketatarlı saldırıda bulunduğuna dair bir video dolaşıma girdi. Videodan alınan ekran görüntüleri arama motorlarında aratıldığında “partha” adlı bir Youtube hesabının 28 Kasım 2018 tarihinde paylaştığı “Multiple launch rocket system at night” başlıklı videoya ulaşılıyor. “Çok namlulu roketatar” terimini farklı dillerde arama motorlarında arattığımızda ise aynı videonun çeşitli tarihlerde birçok kez paylaşıldığı görülüyor. Rusya’nın Ukrayna’ya askeri harekâtından sonra açıldığı görülen “Chaos of War” adlı Youtube hesabı iddiaya konu olan videoyu paylaşarak açıklamasında videonun muhtemelen 2018 yılına ait olduğunu belirtmiş. 

Bunun yanı sıra arama motorlarında ve video paylaşım sitelerinde yapılan aramalarda 29 Ağustos 2018’de “0n line” adlı bir Youtube hesabı tarafından da videonun paylaşıldığı görülüyor. Hesap, diğer paylaşımlardan farklı olarak çok namlulu roketatarın Brezilya üretimi ASTROS II olduğunu ve Katar Ordusu tarafından deneme amaçlı ateşlendiğini aktarmış. 1983’ten bu yana kullanılan ASTROS II, Saddam Hüseyin’in İran-Irak Savaşı sürecinde İran saldırılarını durdurabilecek bir silah sistemi ihtiyacı sonucu üretilmiş. Farklı kalibredeki mühimmatları 9 ile 350 km mesafelere fırlatma yetisine sahip olan ASTROS II; İran-Irak Savaşı, Körfez Savaşı, Angola İç Savaşı ve Yemen İç Savaşı sırasında da kullanılmış. 

İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, 3 Ocak 2020 tarihinde Irak’ın başkenti Bağdat’ta ABD’nin Bağdat havalimanına düzenlediği hava saldırısında öldürülmüştü. Süleymani’nin öldürülmesi sonrası İran ile ABD arasında gerilim artmış ve İran, Irak’taki ABD üslerine misilleme amaçlı roketatarlı saldırılarda bulunmuştu. Ukrayna’nın Mariupol şehrine Rusya’nın saldırısını gösterdiği iddia edilen video o dönemde de İran’ın ABD üslerine saldırısı başlığıyla sosyal medyada dolaşıma girmiş. 2020 yılında doğruluk kontrolü platformu Politifact, videonun İran saldırısını göstermediğini açıklamış ve videonun eski tarihli olduğunu belirtmiş. 

Bir Twitter hesabı tarafından 27 Şubat 2022 tarihinde yapılan paylaşımdaki videonun Rusya’nın Ukrayna’nın Mariupol şehrine olan saldırısını gösterdiği iddia edilmişti. İddiaya konu olan video 2018 yılından bu yana video paylaşım sitelerinde bulunuyor. Video, çeşitli sosyal medya hesapları tarafından da belirli aralıklarla farklı olayları gösterdiği iddiasıyla paylaşılmış. Videonun Rusya’nın Ukrayna’ya olan askeri harekâtıyla herhangi bir bağlantısı bulunmuyor.