Vikipedi Nancy Pelosi’nin Ölüm Tarihini Açıkladı mı?

İddia sosyal medyada birçok kez paylaşılmış.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Hint-Pasifik ülkelerine düzenlediği ziyaret nedeniyle dünya gergin zamanlardan geçiyor. 30 Temmuz günü, Pelosi’nin heyetiyle birlikte Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya'yı ziyaret edeceği açıklanmıştı. 35 yıllık kariyeri boyunca Çin karşıtı politikalarıyla bilinen Pelosi’nin gezisi sırasında, Tayvan’ı da ziyaret edip etmeyeceği birkaç gün boyunca tartışıldı. Çin’in Tayvan’ı ayrı ve bağımsız bir ülke olarak görmemesi ve 25 yıldır hiçbir ABD’li üst düzey yetkilinin Tayvan’ı ziyaret etmeyi tercih etmemesi de gerginliğin boyutunu açıklıyor. 

Sosyal medyada ise Vikipedi’nin Pelosi’nin ölüm tarihini 31 Temmuz olarak değiştirdiği iddia ediliyor. Buna ek olarak iddiada Çin’in Pelosi’nin Tayvan’a gidişini ‘savaş sebebi’ olarak gördüğünü ve ABD Uçak gemisi Ronald Reagan’ı Tayvan’a gönderdiği belirtilmiş.

İlk iddiayı incelemeden önce şunun belirtilmesi gerekiyor: Vikipedi, kullanıcılar tarafından ortaklaşa olarak birçok dilde hazırlanan; özgür, bağımsız, ücretsiz, reklamsız ve kâr amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisi. Yani, Vikipedi’ye dünyadaki herhangi bir internet kullanıcısı bilgi ekleyebilir ve değiştirebilir, yazar olmak için herhangi bir uzmanlık şartı aranmıyor. Bunun yanında Vikipedi, ‘vandalizm’ dediği kasıtlı eklenmiş yanlış bilgilere karşı mücadele etmeye çalışıyor fakat platformdaki tüm içerikler rastgele insanlar tarafından üretildiği için böyle bir imkân bulunmuyor. Birinin yazdığı metne, başka bir yazar da müdahale edip değiştirebiliyor. Bu nedenle, dünyanın en büyük açık ansiklopedisi olan Vikipedi aynı zamanda yanlış bilginin yayılmasına sebep olabilecek bir platform olma özelliğini taşıyor. 

İddiayı incelemek için Nancy Pelosi’nin Rusça dilindeki Vikipedi sayfasına bakıldığında, görselde yazan 31 Temmuz 2022 ölüm tarihine güncel olarak ulaşılamıyor. Sayfada Nancy Pelosi ölmediği için herhangi bir ölüm tarihi de yok. 

Vikipedi’de makalelerde yapılan tüm değişiklilere ulaşılabilir. Pelosi’nin Rusça sayfasındaki geçmişe bakıldığında ise son birkaç günde sayfadaki bilgilerin birkaç kez değiştirildiği görülüyor:

Sayfa geçmişinde, kırmızı alanda işaretlenmiş bölümde 30 Temmuz günü, Q-bit array adlı bir yazar tarafından ‘vandalizm’ yapıldığı belirtilmiş sonrasında ise yazarın yazdığı kısımlar değiştirilerek eski hâline döndürülmüş. Pelosi’nin Vikipedi sayfasına ölüm tarihi eklendiği gün de 30 Temmuz günüydü. Yani, Pelosi’nin ölüm tarihinin Q-bit array adlı Rus yazar tarafından değiştirildiği görülebiliyor. Sonrasında bilgi yanlış olduğu için diğer yazarlar ve editörler tarafından sayfaya müdahale edilmiş.

Gerçekte, Pelosi ani bir hastalıkla ölmedi ve şuan Hint - Pasifik ülkelerine ziyaretlerine devam ediyor. Son olarak Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesi, dünya politikasında büyük yankı buldu. 

Paylaşımda bahsedilen diğer iddialarda ise Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinin Çin tarafından savaş sebebi olarak görüldüğü iddia edilmişti. Çin’in anayasasında veya meclisinde böyle bir savaş tehditi bulunmasa da Tayvan’ı ABD dahil dünyanın birçok ülkesi resmi olarak Çin’in bir parçası olarak kabul ediyor. Çin, ‘One China Policy’ denilen politika ile Tayvan’ı kendisinin ayrılmaz bir parçası  olarak görüyor. Buna ek olarak bu ziyaret, ABD’li yetkililerin ülkeye ilk ziyaretleri değil. Tarihte ABD yetkilileri Tayvan’ı birçok kez ziyaret etti. Tayvan’ı ziyaret etmek Çin - ABD ilişkilerini her zaman gerse de, Çin’in böyle bir ‘savaş sebebi’ iddiası bulunmuyor. 

Üçüncü iddiada ise ABD’nin Ronald Reagan Uçak Gemisi’ni Tayvan’a gönderdiği belirtilmişti. Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaretinde, ABD’nin de Ronald Reagan Uçak Gemisi’ni Tayvan’ın doğusuna gönderdiği resmi kaynaklarca açıklanmış. Gemi, herhangi bir gerginlik durumuna karşın Tayvan boğazına gönderilmiş. 

Bir Twitter kullanıcısı tarafından yapılan paylaşımda Vikipedi’nin Nancy Pelosi’nin ölüm tarihini 31 Temmuz olarak değiştirdiği iddia edilmişti. Vikipedi’deki bilgiler yazarlar tarafından düzenlenip değiştirilebiliyor. 30 Temmuz 2022 tarihinde Pelosi’nin Rusça sayfasında Q-bit array isimli bir yazar, Pelosi’nin ölüm tarihini 31 Temmuz 2022 olarak eklemiş. Yazarın değişikliği sonradan vandalizm uyarısıyla diğer editörler tarafından düzeltilmiş.