Yedi İlde Tsunami Uyarısı Yapıldı mı?

7 Mayıs 2020’de birçok Facebook kullanıcısı tarafından paylaşılan ve referans olarak siirdostlari.net sitesi gösterilen haber başlığında Hatay, Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Aydın ve İzmir illeri için tsunami uyarısı verildiği iddia edildi.

Yedi ilde tsunami uyarısı iddiasının ilk ortaya çıktığı kaynak, Demirören Haber Ajansı (DHA)’nın İzmir temsilcisi Tolga Tahçı’nın 5 Mayıs 2020 tarihli haberi. Geçmişteki benzer haberlerden farkı ise Prof. Dr. Hasan Sözbilir'in daha önce yaptığı açıklamalara ek olarak depremin korona salgını döneminde gerçekleşme ihtimaline yönelik uyarılarda bulunması.

Tsunami ihtimaline ilişkin benzer içerikli haberler Ege Bölgesi'nde gerçekleşen depremlerin ardından daha önce de yapılmış. 27 Mayıs 2017’de gerçekleşen Manisa depreminin ardından 31 Mayıs 2017 tarihinde CNN Türk haber sitesindeki DHA kaynaklı haberde Girit’te bir deprem beklenildiği ve orada oluşabilecek bir depremin bizi tsunami açısından etkileyebileceği uzmanlar tarafından dile getirilmiş. Beklenen Girit depreminin 27 Kasım 2019’da gerçekleşmesinden sonra PNG ve Yeni Asır sitelerinde de Prof. Hasan Sözbilir'in benzer bir açıklamasına yer verildiği görülmüş.

5-6 Mayıs 2020 tarihlerinde DHA kaynaklı haber, Ege Telgraf, Bodrum'da Bir Gün, Kuzey Ege Haber, Tarsus Gündem Gazetesi gibi özellikle Ege ve Akdeniz bölgesine ait yerel haber sitelerinde aynı içerik ile yayınlanmış.

Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Dokuz Eylül Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği bölümünde profesör, Nisan 2020’den beri Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Deprem Yönetimi anabilim dalı başkanı ve aynı zamanda da deprem ve tsunami hakkında analizler yapıp sonuçlarını yerel otoriteler ile paylaşan bir merkez olan Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) müdürüdür.

5 Mayıs 2020’de Demirören Haber Ajansı’nın YouTube hesabı tarafından paylaşılan video röportajında Prof. Dr. Hasan Sözbilir tarihsel olarak Yunanistan’ın Girit taraflarında meydana gelen mega depremlerin Türkiye’nin dışındaki fay hatlarından kaynaklansa da Türkiye’de tsunami yarattığını, 6,4 büyüklüğündeki bir depremin Türkiye’de tsunamiye neden olmadığını ve olamayacağını, depremin büyüklüğü 8,0’e yaklaştığında tsunaminin gerçekleşme ihtimalinin olduğunu ve böylesi bir senaryoda Türkiye’nin Akdeniz, Ege kıyılarının İzmir’e kadar olan kesimlerinin tsunamiden etkilenmesinin ihtimal dahilinde olduğunu açıklamış. Haber içeriğinde de bahsedildiği gibi Prof. Dr. Hasan Sözbilir açıklamasına böylesi bir senaryoya karşın alınabilecek önlemleri de ekleyerek devam etmiş. Tsunami modellemesine uygun yerleşim planlaması, deprem ya da tsunami alarmı verildiğinde korunmak üzere büyük ölçekli toplanma alanlarının yapılmasının önemini anlatmış. Sağlık Bakanlığı'na bağlı Bilim Kurulu’nun doğal afetlerle ilgili çalışmalar yapmak üzere kurulduğunu ve korona salgını nedeniyle sokağa çıkma yasağı varken deprem olduğunda ne yapılacağına ilişkin çalışmalar yapıp halkı bilinçlendirmeleri gerektiğinin elzem olduğunu ifade etmiş.

İddia YANLIŞTIR.

Prof. Dr. Hasan Sözbilir’in yaptığı açıklama, Hatay, Adana, Mersin, Antalya, Muğla ve İzmir illerine yönelik bir tsunami uyarısından ziyade bu ihtimali göz önünde bulundurmaya ve hazırlıklı olmaya yöneliktir. Türkiye’de büyük şiddetli deprem ve tsunami riskinin her zaman olduğunun, depremin ve tsunaminin geliş tarihinin bilinemediğinden dolayı bu riske karşın alınacak önlemlerin özellikle de korona salgınından ötürü sokağa çıkmanın kısıtlandığı durumlar için çalışmalar yapılması gerektiğine dair uyarı içerdiğinden iddia yanlıştır. Sonuç olarak, haberde bahsedilen yedi ile tsunami uyarısı verildiği iddiası, iddianın arka planını oluşturan röportajın bağlamından koparılması nedeniyle yanlıştır.