Bir Facebook hesabı tarafından 3 Mart 2021 tarihinde paylaşılan fotoğrafta Zambiya’da ölüm döşeğinde olan emekli bir hemşirenin yeni doğmuş 5000 bebeğin yerini değiştirdiği iddia edildi.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
Zambiya’da ölüm döşeğinde olan emekli bir hemşire, yeni doğmuş 5000 bebeğin yerini zevk için değiştirdiğini itiraf etti.

İddia daha önce Teyit, AFP Fact Check, Snopes ve Africa Check tarafından da analiz edilmiş.
Bir Hemşirenin Yeni Doğmuş Bebeklerin Yerini Değiştirdiği İddiası Doğru mu?
İddianın anahtar kelimeleriyle bir ön araştırma yapıldığında, iddianın ilk olarak 3 Nisan 2019 tarihli The Zambian Observer adlı haber sitesinden yayıldığı görülüyor. Habere göre University Teaching Hospital(UTH)’da 1983 ile 1995 yılları arasında 12 yıl çalıştığını belirten Elizabeth Bwalya Mwewa isimli hemşire, kanser hastası olduğunu ve UTH’de çalıştığı süre içerisinde 5000’e yakın bebeğin yerini değiştirdiğini ifade etmiş.
Fakat, iddia daha derinlemesine araştırıldığında aynı haber sitesinin ilk haberden üç gün sonra, 6 Nisan 2019 tarihinde kendi haberini tekzip eden ikinci haberine ulaşılabiliyor. İkinci haberde UTH’nin konuyu araştırdığı, soruşturma başlattığını ve söz konusu hastanede Elizabeth Bwalya Mwewa adında bir hemşirenin çalışmadığı ve bu isimde daha önce hiçbir çalışanının bulunmadığını belirtilmiş. Bu bilgi Zambiya’da yayın yapan Lusaka Times’da da yer almış.
İddiaların yayıldığı aynı sene içinde de AFP (Agence France-Press) de Zambiya Hemşireler Konseyi’ne ulaşıp iddia hakkında bilgi almış. Gelen açıklamada da konuyla ilgili soruşturma başlatıldığı ve sistemde böyle bir hemşire olmadığı vurgulanmış.

Facebook paylaşımındaki görsel ise 16 Şubat 2017 tarihinde New York, ABD’deki Aishes Chayil bakım evinde AP (Associated Press) çalışanı Seth Wenig tarafından çekilmiş.

İddia YANLIŞ
Bir Facebook hesabı tarafından Zambiya’da ölüm döşeğinde olan emekli bir hemşirenin yeni doğmuş 5000 bebeğin yerini zevk için değiştirdiğini itiraf ettiği iddia edilmişti. İddianın ilk olarak 3 Nisan 2019 tarihli The Zambian Observer adlı haber sitesinden yayıldığı görülüyor. Ulaşılan ilk habere göre University Teaching Hospital(UTH)’da 1983 ile 1995 yılları arasında çalıştığını belirten Elizabeth Bwalya Mwewa isimli hemşire; iddaki gibi bir ifade kullanmış.  Aynı haber sitesinin ilk haberden üç gün sonra, kendi haberini tekzip eden ikinci bir haberi yayımladığı görülüyor. Bu haberde de söz konusu hastanede Elizabeth Bwalya Mwewa adında bir hemşirenin çalışmadığı ve bu isimde daha önce hiçbir çalışanının bulunmadığı belirtiliyor. Ardından AFP (Agence France-Press,) de Zambiya Hemşireler Konseyi’ne ulaşmış ve gelen bilgilerle sistemde böyle bir hemşire olmadığını vurgulamış. Paylaşımdaki fotoğraf idda edilenin aksine Zambiya’da değil; ABD’nin New York eyaletinde bulunan Aishes Chayil isimli bakım evinde 2017 yılında çekilmiş.

Sonuç olarak;

Zambiya’da ölüm döşeğinde olan emekli bir hemşirenin, yeni doğmuş 5000 bebeğin yerini zevk için değiştirdiğini itiraf ettiği iddiası yanlış.