İsrail - Hizbullah Çatışmasının Köşe Taşları

1943 yılında Fransa’nın sömürge yönetiminden kurtulan ve Ulusal Pakt adı verilen bir düzenleme ile mezhepsel bir siyasi sistem benimseyen Lübnan’da, 1970’lere kadar güç paylaşımı Sünni Müslümanlar ve Maruni Hristiyanlar arasındayken Şii topluluğunun etkisi sınırlıydı. Şiilerin siyasete dahil olma süreci ise İran'daki İslami devrim ve Filistin hareketlerinin etkisi ile doğrudan ilgili. Bu dönemde  Şiilerin siyasal taleplerini temsil eden yeni gruplar ortaya çıkarken Hizbullah, İran'dan aldığı destekle daha radikal ve militan bir çizgi izliyordu. 2000’lerin Hizbullahı ise daha ılımlı bir karaktere bürünerek ana akım bir siyasi parti haline gelecek ve Lübnan siyasetinin ciddi bir parçası olacaktı. 

Aslında Lübnan Hizbullahı, 7 Ekim Saldırısı’ndan bu yana Hamas - İsrail çatışmasının içindeydi. 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas’a bağlı Kassam Tugayları Gazze sınırına yakın bir bölgede gerçekleştirilen Nova Müzik Festivali’ne saldırarak 1200’den fazla insanın ölümüne ve binlerce festival katılımcısının yaralanmasına neden olduktan sonra 254 sivili de rehin almıştı. Hamas militanları festival saldırısı ile eş zamanlı olarak, Gazze Şeridi'ne yakın bir İsrail kibbutzu (İsrail'de ortaklaşa tarım ve yaşam esasına dayalı bir yerleşim türü) olan Be'eri'ye de saldırınca İsrail, Hamas’a yönelik geniş çaplı bir askeri operasyon başlatmıştı. Bu tarihten itibaren Hamas ve İsrail arasında yaşanan çatışmaya Lübnan Hizbullahı hemen müdahil oldu. Lübnan’ın güneyinde yer alan Hizbullah yapılanmasının 8 Ekim’de İsrail’e roket saldırıları düzenlemesinin hemen ertesinde İsrail Savunma Kuvvetleri (Israel Defence Forces - IDF) Hizbullah’a karşılık vermişti. 

Hizbullah’ın, savaşın başından beri Hamas’a verdiği destek, İsrail’in Lübnan’a yönelik geniş bir askeri operasyon başlatmasına neden oldu. İsrail’in önce Hizbullah’ın askeri faaliyetlerini koordine etme kapasitesini sınırlamak amacıyla düzenlediği telsiz saldırıları ve ardından Beyrut’taki merkez karargâhına yönelik başlattığı operasyonla 27 Eylül 2024 günü Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ı öldürmesi Lübnan - İsrail çatışmasının yeni bir evreye geçmesiyle sonuçlandı. Nasrallah’ın öldürülmesine karşılık veren İran’ın 1 Ekim 2024 gecesi 180’den fazla balistik füzeyle İsrail’e saldırması ise bir yılını geride bıraktığımız savaşı iyice körükledi. Lübnan’ın - ve dolayısıyla Hizbullah’ın - artık tam göbeğinde yer aldığı bu savaşın kökenlerini bu zaman tünelinde özetledik.