IPSOS Raporu: Toplumu En Çok Zorlayan Gider Kalemi Elektrik

Türkiye yirmi yıl aradan sonra yüksek enflasyon oranlarına alışmaya çalışıyor. Birçok tüketim maddesinde gerçekleşen yüksek fiyat artışları özellikle orta sınıf ve düşük gelirli gruplarda alım gücünü önemli ölçüde eritmiş durumda. Pazar araştırma şirketi Ipsos gündeme dair gelişmelerin tüketim ve yatırım davranışları üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla periyodik olarak “Anti Kriz Monitörü” başlığında raporlar yayınlıyor. 7 Şubat 2022’de yayınladıkları raporda, Türkiye’de toplumu en çok zorlayan gider kaleminin ne olduğu, hane tüketiminde en çok hangi alışveriş kalemlerinin ve alanlarının vazgeçildiği, tüketilen ürünleri daha ucuza mal etmenin yollarını arayıp aramadığını, hangi kategorilerden vazgeçtiği, bireylerin kendi kişisel ekonomilerine yönelik beklentilerinin ne durumda olduğu, toplumun en önemli sorununun ne olduğunu dair ifade, tutum ve davranışlarını inceledi. 1-4 Şubat 2022 tarihleri arasında yapılan çalışmada 800 kişi ile görüşüldü. 

Katılımcılara “Fiyat artışı olduğunu düşündüğünüz kategoriler arasından hangisi sizin bütçenizi zorlayan kategoridir?” sorusu sorulduğunda bireylerin %55’i elektrik giderlerinin kendilerini çok zorladığını belirtiyor. 

Elektrik giderlerinin yanı sıra vatandaşları zorlayan diğer gider kalemleri giyim, doğal gaz, ev temizlik ve gıda ürünleri olarak öne çıkıyor. Ancak genel olarak bakıldığında her türlü gider kalemlerinin bireyleri zorladığı görülüyor.

Katılımcılara, “Genel market alışverişlerinizi düşündüğünüzde hangisi son 1 aydaki tutumunuzu daha iyi anlatır?” sorusu sorulduğunda bireylerin %66’sı market alışverişlerinde asgari ihtiyaçlarını karşılamaya ve gerekirse bazı kategorilerden vazgeçerek harcamalarını minimumda tutmaya çalıştığını belirtirken %24’ü de tükettikleri ürünleri daha ucuza mal etmenin yollarını aradığını vurguladı. 

Bireylerin %54’ü son 12 ay içinde hane gelirlerinin azaldığını belirtirken önümüzdeki birkaç ay içindeki kişisel ekonomilerine yönelik beklentileri de olumlu değil. Önümüzdeki birkaç ay içinde kişisel ekonomilerinin daha da kötü olacağını belirtenlerin oranı %57. Geleceğe yönelik kişisel ekonomilerinin daha iyi olacağını düşünenlerin oranı ise sadece %6. 

Türkiye ekonomisinin mevcut durumunun iyi olmadığını düşünenlerin oranı %81 iken ekonominin iyi olduğunu düşünenlerin oranı sadece %3. Her 10 kişiden 6’sı önümüzdeki birkaç ay içinde de ekonomilerinin daha kötü olacağını düşünüyor. 

Veriler, Haziran 2021 ile karşılaştırıldığında Türkiye’nin en önemli sorunu ekonomi olarak belirtilme oranı da arttı. Her 10 kişiden 9’u en önemli sorunun ekonomi olduğunu belirtiyor. Toplumun %81’i de Türkiye ekonomisinin mevcut durumunun kötü olduğunu belirtiyor.