Yüksek enflasyon Türkiye’de neredeyse her kuşağın hayatının bir döneminde acı şekilde tecrübe ettiği bir olgu. 2000li yılların başında elverişli ekonomik ortam ve istikrarlı politikalarla tek haneye kadar indirilen enflasyon 2018’den sonra kademeli şekilde tekrar vatandaşın bir numaralı sorunu haline gelmeye başladı. Son 25 yılın en yüksek enflasyon oranlarının yaşanmaya başladığı 2022’de yüksek enflasyona oldukça düşük bir faiz de eşlik ediyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın birçok defa açıklamalarında vurguladığı “Faiz sebep enflasyon neticedir” yaklaşımı bu dönemde ekonomiye yön verdi ve yıllık enflasyon % 85,5’a kadar yükseldi. 2023 seçimlerinden sonra ise Türkiye ekonomi yönetiminde yine bir U dönüşle faizleri artırarak enflasyonla mücadele patikasına geçti. Mehmet Şimşek bakanlığında uygulanan bu politikalar enflasyonda beklenen düşüşü gerçekleştiremese de halen devam ediyor. 
Show more

Made with Flourish

Türkiye 2018’de yeni bir sisteme geçmiş ve hızlı karar almanın etkili sonuçlar getireceği vaatleri üzerinden referandumda kabul edilen cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk dönemi Recep Tayyip Erdoğan cumhurbaşkanlığında başlamıştı. Temmuz 2018’den bu yana 4 Hazine ve Maliye Bakanı ve 6 TCMB Başkanı görev yaptı. Aynı dönemde yıllık enflasyon oranı % 15,9’dan %48,6’ya, gecelik borçlanma faizi ise %16,25’ten %47’lere tırmandı. Bu enflasyon ve faiz dansında ise aylık ortalama dolar kuru 4,7 TL’den 6,2 katlık artışla 34,2 TL’ye yükseldi. 
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde ekonominin vatandaş için zorlu sürecini derledik. 
Temmuz 2018 - Kasım 2020

Berat Albayrak

Berat Albayrak, yeni hükümet sisteminin ilk Hazine ve Maliye Bakanı olarak göreve atandığında, geçmişte Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olarak çalışmış ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olması nedeniyle liyakat tartışmalarının odağına yerleşmişti. Albayrak göreve geldiğinde, Temmuz 2018’de enflasyon oranı %16, gecelik borçlanma faizi %16,25 ve do
Berat Albayrak, yeni hükümet sisteminin ilk Hazine ve Maliye Bakanı olarak göreve atandığında, geçmişte Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı olarak çalışmış ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın damadı olması nedeniyle liyakat tartışmalarının odağına yerleşmişti. Albayrak göreve geldiğinde, Temmuz 2018’de enflasyon oranı %16, gecelik borçlanma faizi %16,25 ve dolar kuru 4,76 seviyesindeydi. Ancak seçim sonrası ilk 50 gün içinde Türk Lirası, dolara karşı %25 değer kaybetti ve faiz oranları %22,5’e çıkarıldı.
Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın uyguladığı sıkı para politikaları, Ekim 2018’de %25’i aşan enflasyonu Haziran 2019’da %15’e kadar düşürdü. Aynı dönemde, Rahip Brunson davası ile ani yükselen dolar kuru da yeniden 6 TL seviyesinin altına geriledi. Ancak Çetinkaya, hükümetle yaşadığı fikir ayrılıkları nedeniyle Temmuz 2019’da görevden alındı.
Çetinkaya’nın yerine getirilen Murat Uysal’ın görev süresi de uzun sürmedi. Berat Albayrak’ın bakanlığı döneminde, tartışmalı 128 milyar dolar rezerv yönetimi, artan faiz oranları ve Türk Lirası’nın değer kaybı ekonomik kriz tartışmalarını alevlendirdi. Son olarak, 7 Kasım 2020’de Murat Uysal görevden alındı, ertesi gün ise Berat Albayrak sağlık sorunlarını gerekçe göstererek görevinden istifa etti.
Kasım 2020 - Aralık 2021

Lütfi Elvan

Covid-19 pandemisinin etkili olduğu Kasım 2020’de, Murat Uysal’ın görevden alınması ve Berat Albayrak’ın istifasıyla ekonomi yönetiminde büyük değişiklikler yaşandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Lütfi Elvan, Merkez Bankası Başkanlığı’na ise Naci Ağbal atandı. Ağbal, enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarını %8,75’ten %17,5’e yükseltti.
Covid-19 pandemisinin etkili olduğu Kasım 2020’de, Murat Uysal’ın görevden alınması ve Berat Albayrak’ın istifasıyla ekonomi yönetiminde büyük değişiklikler yaşandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na Lütfi Elvan, Merkez Bankası Başkanlığı’na ise Naci Ağbal atandı. Ağbal, enflasyonu kontrol altına almak için faiz oranlarını %8,75’ten %17,5’e yükseltti. Bu politika dolar kurunda %5’lik bir düşüş sağlasa da hükümetin düşük faiz politikasına ters düşmesi nedeniyle Ağbal, Mart 2021’de görevden alındı ve yerine Şahap Kavcıoğlu getirildi.
Kavcıoğlu, düşük faiz politikasını uygulayan ilk Merkez Bankası Başkanı oldu. Ancak bu dönemde enflasyon hızla artarken döviz kurları da rekor seviyelere yükseldi. Düşük faiz politikasına karşı çıktığı iddia edilen Lütfi Elvan, Aralık 2021’de “görevden affını” istedi ve yerine Nureddin Nebati atandı. Ekonomi yönetiminde bu hızlı değişiklikler, piyasalardaki belirsizliği artırdı.
Aralık 2021 - Haziran 2023

Nureddin Nebati

Aralık 2021’de Nureddin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atanmasıyla 2018’den bu yana ilk kez hükümetin düşük faiz politikasına tam uyum sağlandı. Nebati ve TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun bu politikaları, faiz oranlarını düşürürken döviz kurları ve enflasyonda hızlı bir artışa neden oldu. Kasım 2021’de %21 olan yıllık enflasyon, Aralık’ta
Aralık 2021’de Nureddin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na atanmasıyla 2018’den bu yana ilk kez hükümetin düşük faiz politikasına tam uyum sağlandı. Nebati ve TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu’nun bu politikaları, faiz oranlarını düşürürken döviz kurları ve enflasyonda hızlı bir artışa neden oldu. Kasım 2021’de %21 olan yıllık enflasyon, Aralık’ta %36’ya yükseldi.
Nebati-Kavcıoğlu ikilisinin görevde olduğu dönemde gecelik borçlanma faizi %7’ye kadar düşerken, enflasyon aylarca %80 civarında seyretti. Döviz kurları da hızla yükseldi; Aralık 2021’de 13,55 olan dolar kuru, 2023 seçimlerinden önce 20 seviyesini aştı. Seçimlere yaklaşırken TÜİK verilerine göre enflasyon düşüş gösterse de, yöntem eleştirileri ve halkın hissedilen enflasyonun daha yüksek olduğuna dair şikayetleri tartışmaları beraberinde getirdi.
Haziran 2023 - Günümüz

Mehmet Şimşek

14-28 Mayıs 2023 seçimlerini AK Parti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan kazandı. Bu yeni dönemde düşük faiz politikasından vazgeçen Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na deneyimli ekonomist Mehmet Şimşek’i, TCMB Başkanlığı’na ise Şahap Kavcıoğlu’nun yerine Hafize Gaye Erkan’ı atadı.
14-28 Mayıs 2023 seçimlerini AK Parti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan kazandı. Bu yeni dönemde düşük faiz politikasından vazgeçen Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na deneyimli ekonomist Mehmet Şimşek’i, TCMB Başkanlığı’na ise Şahap Kavcıoğlu’nun yerine Hafize Gaye Erkan’ı atadı.
Seçimlerin ardından düşüş eğiliminde olan enflasyon, Haziran 2023’te yeniden yükselişe geçti. Gecelik borçlanma faizi %7’den %47’ye kadar çıkarılmasına rağmen, enflasyon TÜİK’e göre %75 seviyesine ulaştı, dolar kuru ise 30’u aştı. Şubat 2024’te Erkan, hem İstanbul’da kira krizini bizzat yaşadığına dair açıklamaları hem de babasının TCMB’de yetkisiz bir şekilde bulunduğu iddiaları nedeniyle görevinden istifa etti.
Erkan’ın yerine, Mehmet Şimşek’in önerisiyle Fatih Karahan atandı. Ancak bu değişiklik, ekonomideki olumsuz tabloyu tersine çeviremedi. Mart 2024’ten itibaren politika faizi %50’de sabit kaldı. Mayıs 2024 itibarıyla enflasyonda düşüş eğilimi başlasa da %48 seviyelerine inen oranlar, hâlâ ekonomik hedeflerden uzak.