Video Bir Ametist Taşını mı Gösteriyor?

Sosyal medyada sıkça karşılaşılan yanlış bilgi türlerinden biri, videoların bağlamından koparılarak yeniden sunulması. Bu tür videolar, orijinal bağlamından çıkarılarak veya kasıtlı olarak manipüle edilerek yanlış bilgi yaymak amacıyla kullanılabiliyor. İnternet kullanıcılarının videoları bu şekilde yaymasının çeşitli sebepleri bulunuyor. Bu sebeplerin başında, ilgi çekici içeriklerle daha fazla etkileşim ve beğeni toplama isteği geliyor.

Bir X kullanıcısının 16 Ocak 2025’te yaptığı paylaşımda, videonun bir ametist taşını gösterdiği iddia edilmiş. Videoda bir tezgah üzerinde bulunan kayaç benzeri yuvarlak bir cismin kesildiği ve içinden mor bir kristal çıktığı görülüyor.  

Videoda görüldüğü iddia edilen ametist, mor renkli değerli bir kuvars türü ve bu taş genellikle jeot adı verilen doğal taş boşluklarında oluşuyor. Jeot ise yer kabuğunda, kayaçların içindeki boşluklarda meydana gelen ve içi kristal yapılarla dolu yuvarlak boşluklara verilen isim. Bu boşluklar, zamanla yer kabuğundaki minerallerin birikmesi ve kristalleşmesi sonucu oluşur. Ametist, bu jeotların içinde, özellikle volkanik kayaçların içinde yüksek sıcaklık ve basınç koşullarında kristalleşir.  Bu kristaller, zamanla jeotların içini kaplar ve jeotlar, ametist kristallerinin büyüdüğü doğal yuvalar haline gelir.

Videonun bir ametist jeotu gösterdiği iddia edilse de görülen ametist jeotu gerçek değil. Videonun çekildiği ortama bakıldığında, jeotu kesen kişinin bir önlük giydiği ve arkada mutfak tepsileri olduğu görülüyor. Ayrıca jeot bir satır ile kesiliyor. 

Videodan kesitler tersine görsel arama ile aratıldığında, videonun aslında bir öğrencinin proje ödevini gösterdiği görülüyor. Bu devasa çikolata jeotları, 2017 yılında ABD’deki ABD’deki Culinary Institute of America (CIA) adlı ünlü aşçılık okulunun pasta ve çikolata sanatları öğrencileri Alex Yeatts ve Abby Lee Wilcox tarafından hazırlanmış. Öğrenciler, okullarındaki ileri düzey çikolata ve şeker sanatı dersleri için hazırladıkları proje kapsamında videoda yer alan dev çikolata jeotları üretmişler. Ametist Jeotun dış kısmı çikolata ile, iç kısmı ise şekerlerin kristalize edilmesiyle oluşturulmuş.

Öğrencilerde Alex Yeatts’in instagram hesabı incelendiğinde, videonun orijinalini kendi hesabında 10 şubat 2017 tarihinde paylaştığı görülüyor. Video “O gün geldi ve sadece 6 ay sürdü!! Bu çikolata jeotlarını kırmak benim için en heyecan verici şeydi!!!” açıklaması ile paylaşılmış.