Bir Instagram hesabı tarafından 7 Nisan 2025’te paylaşılan bir gönderide COVID-19 aşıları nedeniyle 2 milyona yakın kişiye kalp gribi tanısı konulduğu iddia edildi.
İddia KISMEN YANLIŞ
Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa İlaç Ajansı, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi ve Sağlık Bakanlığı sitelerinde yayımlanan bilimsel çalışmalara göre COVID-19 aşılarında kanı koyulaştırarak kalp gribine neden olacak bir madde bulunmuyor.
Çeşitli ülkelerde yapılan araştırmalar sonucu yayımlanan bilimsel makalelerde COVID-19 enfeksiyonu geçiren bireylerin aşı olan bireylere göre çok daha fazla kalp gribi riski taşıdığı bulgularına ulaşılmış.
İddiada yer alan haber, Anadolu Ajansı’nda “Solunum yolu atlatanlar kalp gribine yakalanabiliyor” başlığıyla verilmiş. Haberde COVID-19 veya aşı ile ilgili herhangi bir açıklama yer almıyor.
COVID-19 Aşıları ile Kalp Gribi Arasında Bir İlişki Bulunmuyor
COVID-19 pandemisi, 2019’un sonunda Çin’in Wuhan kentinde başlamış ve 2020’de tüm dünyaya yayılmıştı. Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilanı ile başlayan süreçte hükümetlerin aldığı önlemler, kısıtlamalar ve aşı geliştirme süreçleri küresel tartışmaların merkezinde yer aldı. Buna paralel olarak ise sosyal medyada özellikle aşıların yan etkileri ve virüsün kökeni hakkındaki yanlış bilgi içeren iddialar geniş kitlelere ulaştı. COVID-19’un artık küresel bir sağlık tehdidi olmaktan çıkmasına rağmen, salgın sonrası dezenformasyon içerikleri hâlâ zaman zaman sosyal medyada dolaşıma giriyor.
7 Nisan’da Instagram platformunda dolaşıma giren bir paylaşımda COVID-19 pandemisi sonrası 2 milyona yakın kişiye kalp gribi tanısı konulduğu ve COVID-19 aşılarının kanı koyulaştırarak kalp gribine neden olduğu iddia edildi. COVID-19 aşıları hakkında akademik çalışma ve uluslararası kaynaklar araştırıldığında Avrupa İlaç Ajansı (European Medicines Agency), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin (CDC) COVID-19 aşıları hakkındaki çalışmaları bulunabilir. Söz konusu kaynaklarda yayımlanan makale ve bilgilendirme yazıları incelendiğinde, COVID-19 aşılarının içerdiği maddelere ve aşıların etkilerine ulaşılıyor. Çalışmalara göre söz konusu aşılarda; bağışıklık sistemini uyaran mRNA veya zayıflatılmış virüs taşıyıcısı (viral vektör), mRNA ve viral vektörü hücrelere taşıyan lipit nanoparçacıklar, pH dengesini sağlayan dengeleyici mineral ve tuzlar ile su bulunuyor. Yapılan tıbbi çalışmalar sonucunda ise bahsi geçen aşı içeriklerinin kalp gribinin semptomlarından olan kan koyulaştırma gibi bir etkisinin olmadığı aktarılmış.
Yabancı kaynaklar dışında T.C. Sağlık Bakanlığı’nın COVID-19 Aşısı Bilgilendirme Platformu sitesinde yer alan sıkça sorulan sorular bölümüne bakıldığında da aşıların kalp gribine (miyokardit) veya kan pıhtılaşmasına neden olduğuna dair bir bilgilendirme yer almıyor. Bunun yanında, sıkça sorulan soruların 39. maddesinde rutin kullanılan ilaçlar dışında aşı yaptırmadan önce kan sulandırıcı ilaç alınmaması tavsiye edilmiş.
İsviçre merkezli bilimsel dergi yayıncısı MDPI’da bulunabilen COVID-19 aşıları ve miyokardit ilişkisi hakkındaki makale ve ABD Kalp Derneği Dergisi yayını incelendiğinde, aşı sonrası miyokardit, perikardit (kalp zarı iltihabı) ve kardiyak aritmi (ritim bozukluğu) risklerinin değerlendirildiği; aşıların genç erkeklerde miyokardit riskini artırsa da genel olarak bu riskin düşük olduğu ve COVID-19 enfeksiyonunun kendisinin çok daha yüksek miyokardit riskine yol açtığı bulguları elde edilmiş. ABD Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi’nde yayımlanan bir başka bilimsel çalışmada da mRNA aşılarının bağışıklık sisteminin anormal tepkileri nedeniyle miyokardit riskini artırabileceği belirtilmiş.
İddia paylaşımında yer alan “Covid sonrası 2 milyona yakın kişiye kalp gribi tanısı konuldu” ve “Bahçeşehir Üniversitesi Haberi” ifadeleri arama motorlarında aratıldığında ise AA’nın 3 Nisan 2025 tarihli bir haberine ulaşılıyor. “Solunum yolu enfeksiyonunu atlatanlar kalp gribine yakalanabiliyor” başlıklı haberde; Bahçeşehir Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Adnan Kaya’nın üst solunum yolu rahatsızlığını atlatan kişilerde bir süre sonra kalp gribi rahatsızlığı görülebildiğini bildirdiği aktarılmış. 20 ile 50 yaş aralığındaki erkeklerde miyokardit vakalarının diğer gruplara göre daha fazla görüldüğü ve 2024 yılında dünya çapında 2 milyona yakın kişiye kalp gribi teşhisi konduğu bilgisi verilmiş. Haberde iddia edilenin aksine kalp gribi rahatsızlığına aşıdan dolayı değil, solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle yakalanabildiği bildirilmiş.
Sonuç olarak;
COVID-19 aşıları nedeniyle 2 milyona yakın kişiye kalp gribi tanısı konulduğu iddiası kısmen yanlış.