İddia şöyle;

Bir Twitter hesabı tarafından 13 Kasım 2022 tarihinde yapılan paylaşımda, Charles Hoffe isimli doktorun Covid-19 aşılarının “turbo kansere” neden olduğu iddiasına yer verildi.

Aynı iddia dünya genelinde sosyal medya kullanıcıları tarafından sıklıkla paylaşılıyor. 

Charles Hoffe’un İddiaları Doğru mu?

Söz konusu paylaşımın, dünya genelinde yayılan iddialardan en çok paylaşılan versiyonlarından birinin birebir Türkçe çevirisi olduğu görülüyor. Bazı paylaşımlar yüksek etkileşim almaya devam ederken, başka dillere de birebir çevriliyor. Örneğin aşağıda Charles Hoffe isimli bir doktorun konuyla ilgili iddialarının 32 binden fazla izlenme aldığı görülüyor. Bu paylaşımlarda Charles Hoffe isimli doktora, Covid-19 aşılarının sözde “turbo kansere” neden olduğu ifadeleri atfediliyor. 

Charles Hoffe bu ifadeleri 11 Kasım tarihinde katıldığı podcast programında kullanmış ve iddialar bu tarihten beri sosyal medyada paylaşılıyor. Hoffe, COVID-19 aşılarının,kişilerin bağışıklık sistemlerine zarar verdiğini ve agresif yeni kanserlere neden olduğunu iddia etti. Kanıt olarak Hoffe, ikinci aşı dozunu aldıktan bir yıl sonra, Ekim 2022'de akciğer ve omurga kanseri teşhisi konan 61 yaşındaki bir hastanın hikayesini anlatıyor. Hoffe, aynı zamanda “turbo kanser” dediği durumdan şu şekilde bahsediyor:
 "Yeni kanserler teşhis edildiğinde, tümörler her zamankinden daha büyük. Çok agresif bir şekilde büyüyorlar, çok agresif bir şekilde yayılıyorlar ve tedaviye çok dirençli görünüyorlar, bu yüzden buna turbo kanser deniyor.”
Ancak Dr. Charles Hoffe, şu anda British Columbia Doktorlar ve Cerrahlar Koleji (College of Physicians and Surgeons of British Columbia) tarafından COVID-19 önlemleri ve aşıları hakkında yanlış bilgi yaymakla ilgili suistimal iddiasıyla soruşturma altında olan bir aile hekimi. Hoffe, “COVID-19 aşılarının ciddi nörolojik hasara, kadın kısırlığına ve kan pıhtılarına neden olduğunu ve aşılanmış kişilerin aşılanmamış kişilere zarar verebileceğini söylemek” gibi yanlış bilgileri yaymaktan dolayı soruşturma altında. Reuters konuyla ilgili yaptığı doğruluk kontrolü analizinde, Hoffe’tan  iddialarını desteklemek için veri talebinde bulunmuş ancak yanıt alamamış. 

Ancak iddiaları destekleyecek hiçbir bilimsel bir kanıt bulunmuyor.  Google’da “turbo kanser” aratıldığında da güvenilir bir kaynağa ulaşılamıyor. Bu aramanın sonucunda, söz konusu iddia ile ilgili doğruluk kontrolü analizleri ilk sıralarda yer alıyor. Bu da, “turbo kanser” teriminin tıbbi geçerliliği olan bir terim değil, Charles Hoffe tarafından agresif kanserleri tanımlamak için sıklıkla kullanılan bir deyiş olduğuna işaret ediyor. 

Johns Hopkins Sağlık Güvenliği Merkezi'nde kıdemli bilim adamı ve immünoloji uzmanı Dr. Gigi Gronvall, Reuters'e e-posta yoluyla iddiaların tamamen uydurma nitelikte olduğunu belirtmiş. Onkoloji profesörü Justin Stebbing ise “turbo kanser” terimini duymadığını, genel tıp literatüründe ve hakemli tıp dergilerinde kullanılan bir terim olmadığını belirtiyor. Google’da “turbo kanser” aratıldığında da güvenilir bir kaynağa ulaşılamıyor. 

Covid-19 aşıları ile ilişkili olarak “turbo kanser” denilen daha agresif bir kanser türünün geliştiği iddiasını destekleyecek bilimsel ve güvenilir bir veri bulunmuyor. Bunun yanında, uzmanlar, geç evre kanser teşhisi alan insanlarda artışa dikkat çekiyor, ancak bunun büyük oranda sebebi pandemi sırasında tıbbi zincirlerin sekteye uğraması. The Lancet Oncology'de, pandeminin ilk yılında yaklaşık 100 milyon taramanın kaçırıldığını, doktorlar tarafından 1,5 milyon daha az kanser hastasının görüldüğünü, %50'sinin zamanında tedavi görmediğini tahmin eden Avrupa çapında bir rapor yayınlanmıştı. Amerika’da yapılan ve hakemli dergide yayınlanan başka bir çalışmada da  “Nisan ayında pandeminin zirvesinde, meme, kolon, prostat ve akciğer kanseri taramaları sırasıyla %85, %75, %74 ve %56 oranında daha düşük” olduğu belirtiliyor. Yani tıp camiası tarafından pandemi sonrası ileri derece kanser teşhislerinin normal dönemdeki ortalamalardan fazla olmasının sebebi, ağırlıklı olarak pandemi döneminde kanser tarama ve tedavilerinin aksamış olması. 
Benzer iddialar Reuters tarafından da incelenmiş. 

İddia YANLIŞ

Bir Twitter hesabı tarafından yapılan paylaşımda Charles Hoffe isimli doktorun Covid-19 aşılarının “turbo kansere” neden olduğu iddialarına yer verilmişti. Dr. Charles Hoffe, şu anda College of Physicians and Surgeons of British Columbia tarafından COVID-19 önlemleri ve aşıları hakkında yanlış bilgi yaymakla ilgili suistimal iddiasıyla soruşturma altında. Hoffe’un iddialarının bilimsel ve güvenilir bir kanıtı ise bulunmuyor. “Turbo kanser” tıp literatüründe kullanılan bir terim olmamakla birlikte, Covid-19 aşıları ve kanser vakaları arasında bir ilişki kurulmadı. 

Sonuç olarak;

Charles Hoffe isimli doktorun Covid-19 aşılarının “turbo kansere” neden olduğuna yönelik iddiaları yanlış.