Bir Facebook sayfası tarafından 28 Ekim 2021 tarihinde yapılan paylaşımda Japonya’nın yıl sonuna kadar tüm mikrodalga fırınları piyasadan kaldırılacağı iddia edildi.
Paylaşımda geçen metin şu şekilde:
Mikrodalga endüstrisinin sonu!!!!! Japonya hükümeti, ülkedeki tüm *Mikrodalga Fırınları* bu yıl sonundan önce elden çıkarmaya karar verdi. Bu yasağın nedeni: Hiroşima Üniversitesi'ndeki bilim adamları, mikrodalga fırınlardan gelen "radyo dalgalarının" son 20 yılda sağlığa, Eylül 1945'te Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan ABD atom bombalarından daha fazla zarara neden olduğunu araştırdı ve buldu. Uzmanlar, mikrodalga fırınlarda ısıtılan yiyeceklerin çok sağlıksız titreşimlere ve radyasyona sahip olduğunu buldular. Japonya'daki tüm "mikrodalga fırın" fabrikaları kapatılıyor. Güney Kore, tüm "mikrodalga fırınlar" fabrikalarını 2021 yılına kadar ve Çin'i 2023 yılına kadar kapatmayı planladığını duyurdu. Kashira Kanser Merkezi'nde düzenlenen kanser önleme konulu bir konferansta şunlar önerildi: 1. Rafine yağ yok 2. Hayvansal Süt İçilmez (tavsiye edilen soya sütü) 3. Yemek küpü yok (Maggie gibi tavuk suyu baharatları vb.) 4. Sodasız (litrede 32 adet şeker) 5. Rafine şeker yok 6. Mikrodalga fırın yok 7. Ekokardiyografi dışında doğumdan önce mamografi yapılmaması 8. Çok dar iç çamaşırı ve sutyen yok 10. Çözülmüş gıdaları tekrar dondurmayın. 11. Buzdolabında saklanan plastik şişelerde saklanan soğuk suyu içmeyin. 12. Tıraştan veya banyodan sonra kullanılan deodorantlardan kansere neden oldukları için kaçının. Konferans bunları diyetinize eklemenizi tavsiye ediyor: 1. Sebzeler 2. Şeker yerine orta derecede bal kullanılıyor 3. Bitki proteinleri (et yerine fasulye) 4. Diş fırçalamadan önce aç karnına vücut sıcaklığında 2 bardak su 5. Yiyecekler sıcak olmalı ve çok sıcak olmamalıdır. 6. Aloe vera suyu + zencefil + maydanoz + kereviz + bromalin (Karıştırıp aç karnına için) 7. Günlük havuç suyu 8. Yemekle birlikte domates, sarımsaklı soğan Not : Amerikan Hekimler Birliği kanserin nedenlerini bulmuştur: 1. Plastik kaplarda sıcak bir şey içmeyin 2. Kağıda, kartona veya plastik torbaya sarılmış sıcak bir şey yemeyin (örneğin patates kızartması) 3. Plastik veya mikrodalga kaplarda yemek yemeyin Not: Plastik ısıya maruz kaldığında kimyasallar 52 kanser türünün ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıca kanser şekerle beslendiği için "Cola, Pepsi, Av, Fanta gibi her türlü meşrubat ve konsantre meyve sularından da uzak durmalısınız. Taze ananas yiyin ve ananas karışımından kaçının. Akşam 7'den sonra ağır yiyecekler yemeyin. Sabahları daha fazla, akşamları daha az su için. Yemekten hemen sonra yatay pozisyon (yatarak/uyku) almayın. Alıntıdır *Sevdiklerinizle paylaşın lütfen*

İddia farklı sosyal medya platformlarında genel anlamda aynı metinle paylaşılmış. İddiayı Snopes, The Times of India ve Teyit.org da incelemiş.
Japonya’da Mikrodalga Fırınların Piyasalardan Kalkacağı İddiası Doğru mu?
Son zamanlarda hem dış ülkelerde hem de Türkiye’de mikrodalga fırınların çok zararlı olduğu hatta bu nedenle Japonya hükümetinin 2021’in sonuna kadar mikrodalga fırınları piyasadan kaldırılacağına yönelik paylaşımlar yapılıyor. Gönderide iddia edilen bilginin kaynağının Hiroşima Üniversitesi’ndeki bilim insanlarından geldiğini, mikrodalga fırınların yaydığı radyo dalgalarının son 20 yılda Japonya’ya 1945’te atılan atom bombalarından daha fazla zarar verdiğinden bahsediliyor. Yine bu kaynağa göre, mikrodalga fırınlarda ısıtılan yiyeceklerin çok sağlıksız titreşimlere ve radyasyona sahip olduğu da belirtilmiş. Japonya’yı takiben Güney Kore ve Çin'in de 2023 yılına kadar tüm mikrodalga fırın üreten fabrikaları kapatmayı planladığının duyurulduğu da söylenmiş.
İddiayı araştırmak adına ilk olarak paylaşımda belirtilen ‘Japonya’nın mikrodalga fırınları satıştan kaldıracağını iddiası’ inceleniyor. Konu hakkında yapılan haberleri incelemek için Google arama motoruna İngilizce “Japan to ban microwave ovens” yazıldığında birçok medya kuruluşunun konu hakkında önceden doğrulama/yanlışlama yaptığı, bunun yanında metinlerin 2019’dan beri internette dolaştığı görülebiliyor. Hatta, iddia bir dönem o kadar fazla araştırılmış ki Uluslararası Mikrodalga Fırın Enstitüsü ‘Sık sorulan sorular’ kısmına “Neden Rusya ve Japonya’da mikrodalga fırın yasaklandı” sorusunun cevabını eklemiş.

Doğrulama kuruluşlarının yaptığı analizler incelendiğinde iddianın 3 Mart 2019 yılında Rus bir hiciv internet sitesi tarafından ilk defa ortaya atıldığını, devamında ise gönderinin İspanyolca ve farklı dillere yayılmaya başladığı, en sonunda ise Facebook’ta viral olduğu anlaşılıyor. Metinde ise çeviri olarak "Japon hükümeti, bu yıl sonundan önce ülkedeki tüm mikrodalga fırınları elden çıkarmaya karar verdi. Bu şartı yerine getirmeyen tüm vatandaşlar ve kuruluşlar, suçun ağırlığına göre 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile tehdit ediliyor.” iddiasının yer aldığı görülüyor.
Birçok kuruluş bu hikayeyi gerçek sanmış olsa da Panorama.pub aslında bir mizah/hiciv sitesi, yani paylaşılan haberler ve metinler genel anlamda alaycı bir dille hicivli bir şekilde yazılıyor. Bunun yanında makalenin alt kısmında “Bu web sitesindeki tüm metinler parodidir ve gerçek haberler değildir” yazılarak bilgiler hakkında sorumluluk kabul etmedikleri de belirtilmiş.

İddianın bir hiciv sitesinden ortaya çıktığı bilinse de herhangi bir güncellemeye karşın Japonya hükümeti ve medya kanallarının duyurularını incelemek gerekiyor. Japonya hükümetinin web sitesi ve resmi medya ajanslarına İngilizce olarak ‘Microwave’ yazıldığında da konuyla alakalı bir yasak bulunamıyor; aksine Japonya hükümetinin resmi medya kuruluşu mikrodalga fırın hakkında çocuklara yönelik öğretici bir video hazırlamış.
Son aşama olarak Japonya’da mikrodalga fırınlarının satılıp satılmadığının kontrol edilmesi gerekiyor. Bunun içinde internette “Japan Online Shopping” gibi anahtar kelimeleri arattığımızda Japonya’nın birçok online mağazasını bir araya getiren e-ticaret platformları sıralanıyor. Sitedeki arama kutucuğunda ‘Microwave Oven’ olarak aratıldığında ise birçok mikrodalga fırının hâlâ satışta olduğunu görmek mümkün.

Bunun yanında, paylaşımda yer alan diğer bir iddia olan “Mikrodalga fırınlar sağlığa zararlıdır” tezi de Dr. Atakan Yüksel adlı Radyasyon Fizikçisi tarafından bilimsel bir makale ile Türkçe bir şekilde açıklanmış. Yazıya göre Yüksel, mutfak fırınlarında kullanılan mikrodalgalar frekansındaki Elektro Manyetik (EM) radyasyonun, radyoaktif maddelerden yayılan çok daha girici alfa, beta ve gamaiyonlayıcı radyasyonlarıyla bir ilgisi bulunmadığını, bu nedenle fırınlardaki besinlerin radyoaktif olmaları ya da radyasyon yaymalarının söz konusu olmadığını belirtmiş. Ayrıca, Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi, Dünya Sağlık Örgütü ve diğer güvenilir kurumlar da mikrodalga kullanımının bir zararı olmadığını açıklamış.
İddia YANLIŞ
28 Ekim 2021 tarihinde bir Facebook sayfası tarafından Japonya hükümetinin yıl sonuna kadar mikrodalga fırınları piyasadan kaldırılacağı iddia edilmişti. Gönderi incelendiğinde ise paylaşımın 2019 yılında bir Rus hiciv sitesi tarafından ortaya atıldığı, devamında ise sosyal medyada ciddiye alınıp paylaşıldığı anlaşılıyor. İddia araştırıldığında ise gerek Japon hükümeti gerek güvenilir bir medya kuruluşu tarafından böyle bir duyuru yapılmamasının yanında Japonya’da mikrodalga fırınların hâlâ satışta olması iddianın yanlış olduğunu gösteriyor.

Sonuç olarak;

Japonya hükümetinin yıl sonuna kadar mikrodalga fırınları piyasadan kaldıracağı iddiası yanlış.