Üniversite Yerleştirme Sonuçlarının Değerlendirilmesi

Geçtiğimiz günlerde açıklanan üniversite sınavı yerleştirme sonuçları bir dizi tartışmaya yol açtı. Konuyla ilgili bilgi notu hazırlayan Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK)’nun sunduğu verileri sizler için derledik.

Bu yıl tercih yapma hakkı olan öğrenci sayısı 1 milyon 846 bin civarında. Bu sayı, geçen yıla göre düşüş göstermiş, yani tercih yapma hakkı olan öğrenci sayısı azalmış. Dahası, bu öğrenciler arasından tercih yapmış olanların sayısı da geçen yıla göre düşüş göstermiş. 2016’da tercih yapanların oranı %70 iken, 2017’de bu oran %54’e kadar gerilemiş durumda. Böylelikle tercih yaparak bir lisans programına yerleşen öğrencilerin sayısı 2017’de 422.950 olurken, bunların %82’si devlet üniversitelerini tercih etmiş.

Öncelikle tercih yapma hakkına sahip olanların mezun oldukları liselere göre dağılımını incelediğimizde, 2016 yılında lise mezunlarının bu toplamın %60’ını, meslek liselilerin ise %40’ını oluşturduğu görülüyor. 2017 yılında da bu oranlar belirgin bir değişiklik göstermemiş.

Tercih yapan adaylara baktığımızda ise, 2016 yılında lise mezunlarının bu toplamın %64,8’ini oluşturdukları ancak 2017’ye geldiğimizde oranlarının %56’ya düştüğü gözlemleniyor. Asıl dramatik değişim ise meslek liseliler arasında. 2016’da tercih yapanların %77’si meslek lisesi mezunu iken, 2017’de bu oran %50’ye gerilemiş. Yani tercih yapma hakkı olan meslek liselilerin yalnızca %50’si bu hakkı kullanmış. YÖK bilgilendirme notuna göre bu dramatik değişimin sebebi sınavsız geçişin kaldırılmış olması.

Öncelikle tercih yapma hakkına sahip olanların mezun oldukları liselere göre dağılımını incelediğimizde, 2016 yılında lise mezunlarının bu toplamın %60’ını, meslek liselilerin ise %40’ını oluşturduğu görülüyor. 2017 yılında da bu oranlar belirgin bir değişiklik göstermemiş.Tercih yapan adaylara baktığımızda ise, 2016 yılında lise mezunlarının bu toplamın %64,8’ini oluşturdukları ancak 2017’ye geldiğimizde oranlarının %56’ya düştüğü gözlemleniyor. Asıl dramatik değişim ise meslek liseliler arasında. 2016’da tercih yapanların %77’si meslek lisesi mezunu iken, 2017’de bu oran %50’ye gerilemiş. Yani tercih yapma hakkı olan meslek liselilerin yalnızca %50’si bu hakkı kullanmış. YÖK bilgilendirme notuna göre bu dramatik değişimin sebebi sınavsız geçişin kaldırılmış olması.

Tercih yapma hakkı olduğu halde bunu ilk yerleştirmede kullanmayan mezunların varlığının aynı zamanda üniversite bölümlerinde boş kontenjanların da ortaya çıkmasına sebebiyet verdiği görülüyor. Toplam boş kontenjan sayısı 214.430 olurken, bunun %76,3’ü ön lisans bölümlerinde, %23,7’si ise lisans bölümlerinde yer aldı.

Kontenjanların durumunu bir örnek üzerinden sunma amaçlı olarak YÖK bilgi notunda öğretmenlik programları tablolaştırılmış. Buna göre, 2016’da devlet üniversitelerinde bulunan öğretmenlik programlarındaki toplam 41.822 kontenjanın %99,95’i doluyken, 2017 yılında devlet üniversitelerindeki bu programların toplam kontenjan sayısının %2,43 artmasına karşılık, doluluk oranı %91,4’te kalıyor.

Öğretmenlik programlarına vakıf üniversiteleri çerçevesinde bakıldığında kontenjanların %10 oranında artmış olduğu görülüyor. Ancak doluluk oranları gözle görünür bir şekilde gerilemiş: 2016’da vakıf üniversitelerindeki öğretmenlik programlarının doluluk oranı %98,63 iken, 2017’de bu oran %78,94’e düşmüş. Bu programlardaki boş kontenjanların sayısı da belirgin bir artış göstermiş durumda. 2016 yılında toplam 375 boş kontenjan varken, 2017’de boş kontenjan sayısı 6.696’ya çıkmış. Yani toplamda kontenjanlar %4 seviyesinde artış gösterirken, boş kontenjanların oranı %0,77’den %13,21’e yükselmiş.

Kontenjanların durumunu bir örnek üzerinden sunma amaçlı olarak YÖK bilgi notunda öğretmenlik programları tablolaştırılmış. Buna göre, 2016’da devlet üniversitelerinde bulunan öğretmenlik programlarındaki toplam 41.822 kontenjanın %99,95’i doluyken, 2017 yılında devlet üniversitelerindeki bu programların toplam kontenjan sayısının %2,43 artmasına karşılık, doluluk oranı %91,4’te kalıyor.Öğretmenlik programlarına vakıf üniversiteleri çerçevesinde bakıldığında kontenjanların %10 oranında artmış olduğu görülüyor. Ancak doluluk oranları gözle görünür bir şekilde gerilemiş: 2016’da vakıf üniversitelerindeki öğretmenlik programlarının doluluk oranı %98,63 iken, 2017’de bu oran %78,94’e düşmüş. Bu programlardaki boş kontenjanların sayısı da belirgin bir artış göstermiş durumda. 2016 yılında toplam 375 boş kontenjan varken, 2017’de boş kontenjan sayısı 6.696’ya çıkmış. Yani toplamda kontenjanlar %4 seviyesinde artış gösterirken, boş kontenjanların oranı %0,77’den %13,21’e yükselmiş.