Fotoğraf Tarihte 1000 Yılın Hiç Yaşanmadığını mı Gösteriyor?

Son yıllarda sosyal medyada kendine yer bulan komplo teorilerinden biri Kayıp Zaman Teorisi (Phantom Time Hypothesis). Alman yayıncı ve amatör tarihçi Heribert Illig tarafından ortaya atılan bu teoriye göre 614-911 yılları arasındaki dönem aslında hiç yaşanmadı. Illig, bu yılların, Papa II. Sylvester ve Kutsal Roma İmparatoru III. Otto tarafından uydurulduğunu ve bu sahtekarlığın, yönetim dönemlerini milenyum yılı olan 1000’e denk getirmek için gerçekleştirildiğini iddia ediyor. İddiaya göre, bu dönemin var olduğuna dair tüm belgeler, manastırlarda ve kütüphanelerde bulunan sahte el yazmaları ile oluşturulduğu gibi Charlemagne (Şarlman) ve İngiltere Kralı Alfred gibi tarihi figürler de aslında hiç var olmadılar. Bu teori yalnızca Illig tarafından değil, aynı zamanda Rus matematikçi Anatoly Fomenko tarafından da desteklenen farklı bir versiyonuyla da biliniyor. Fomenko’nun iddiasına göre, klasik Yunan, Roma İmparatorluğu, Çin hanedanları ve Antik Mısır gibi uygarlıklar aslında Orta Çağ’da var olmuş ve dünya tarihi 800 yılı civarında başlamış. Fomenko’nun hipotezi, Yeni Ahit’in Eski Ahit’ten önce yazıldığı, Truva Savaşı ile Haçlı Seferleri’nin aslında aynı savaş olduğu ve Cengiz Han ile Attila’nın aynı kişi olduğu gibi uç teorilere de sahip. Hem Illig’in hem de Fomenko’nun iddiaları, tarihçiler tarafından bilimsel dayanakları olmadığı gerekçesiyle reddediliyor.

Sosyal medyada paylaşılan gönderide, Heribert Illig’in Kayıp Zaman Teorisi ile Napoli’de bulunan Galleria Umberto I’in dış cephesindeki bir yazı arasında bağlantı kuruluyor. Paylaşımda, yapının üzerinde bulunan Roma rakamlarıyla yazılmış tarihlerden birinde eksiklik olduğu iddia edilmişti. Görselde daire içine alınan bölümde “DCCCXC” (890) yazısı yer alırken, sol tarafta ise “MDCCCXC” (1890) tarihi görülüyor. Bu durum, binanın aslında 890 yılında yapıldığı ancak 1000 yıllık bir dönemin tarih kitaplarından silindiği yönündeki teoriyi desteklemek için öne sürüldüğü gözlemleniyor.  

Bu bulgular dikkate alındığında, Galleria Umberto I’in geçmişe ait fotoğraflarına ulaşmak mümkün. Yapılan araştırmalarda, iddiada kullanılan kartpostala da rastlanıyor. Kartpostalda net bir tarih belirtilmemiş olsa da, en erken 1900, en geç 1915 yılına ait olduğu ifade ediliyor. Fotoğrafta da net şekilde “M” harfinin olmadığı Roma harfleriyle 890 olduğu görülüyor. Fakat arşiv taraması genişletildiğinde bu fotoğrafın bir istisna olduğunu da söylemek gerek. 1915 yılında kartpostal olarak gönderilen bir Galleria Umberto I fotoğrafında “M” harfinin yer aldığı, eBay adlı satış platformundaki bir ilanda belirtiliyor. Aynı satış platformunda 1910 yılında çekildiği belirtilen ve “M” harfinin bulunduğu arşiv taraması sonucunda görülüyor. Üstelik, “M” harfinin bulunduğu bu fotoğrafın, yıl bilgisi olmadan farklı bir arşiv sitesinde de bulunduğu görülüyor. 

Söz konusu döneme ait, Galleria Umberto I’in açılış yılı olan 1890 yılına dair yapılan araştırmalarda, İtalya’da yayın yapan “Gazetta Piemontese” gazetesi dikkat çekiyor. Gazete incelendiğinde, Galleria Umberto I’in 1890 yılının Nisan ayının birinci gününde tüm halka açılacağı bilgisine rastlanıyor.

Yapılan araştırmada Galleria Umberto I’in açılış tarihinin 1890 olduğuna dair birçok kanıt bulmak mümkün. Yapının farklı tarihlerde çekilmiş fotoğrafları üzerinden de yapının üzerindeki açılış tarihini gösteren Roma rakamlarının çoğunlukla “M” yi içerdiği görülüyor. “M” harfini içermeyen karpostal ile ilgili Reuters’ın yaptığı araştırmada net bir sonuca ulaşılamamış. Fotoğrafın çekildiği tarihte çalınmış veya etkili bir fırtına sonrasında düşmüş olabileceği tahmin ediliyor. Fakat bu fotoğraf üzerinden Galleria Umberto I’in inşa tarihinin aslında 890 olması hiç olası değil. Bunun mümkün olmadığı birçok tarihçi tarafından da belirtilmiş.