Görüntüler Topla İnfaz Edilen Bir Kişiyi mi Gösteriyor?

Tarihsel olaylara ait belgesel görüntüleri, eski filmler ve arşiv videoları, bağlamlarından koparılarak manipüle edildiğinde güçlü bir yanlış bilgi aracı haline gelebilir. Sosyal medyada hızla yayılan bu tür içerikler, izleyicinin geçmişi yanlış anlamasına veya belirli bir anlatıyı gerçekmiş gibi kabul etmesine yol açar. Özellikle propaganda amacıyla kullanılan bu yöntem, toplumsal hafızayı yanıltarak olayların çarpıtılmış bir versiyonunun kalıcı hale gelmesine neden olabilir. Söz konusu video da buna tipik bir örnek. 

İddiada yer alan görüntüde, İngiliz askerlerinin bir kişiyi topun ağzına bağladığı görülüyor. Arka planda ise başka bir grup İngiliz askeri, flüt ve davullarla askeri bando görevi yapıyor. Videonun sonunda ise topun ateşlendiği ve bağlanan kişinin bu şekilde idam edildiği görülüyor. Paylaşım ise bu görüntülerin gerçek olduğunu iddia ediyor.

Video izlendiğinde sol üst köşedeki BBC filigramı rahatlıkla fark ediliyor. Bu bağlamda seçilmiş bazı anahtar kelimeler ile BBC üzerinden araştırma yapıldığında görüntülere ulaşılabiliyor. Görüntüler The British Empire: Echoes of Britannia's Rule adlı 13 bölümlük belgeselinden. Belgeselde ise İngiliz İmparatorluğunun tarihi anlatılıyor. Videoda geçen anlatım ise şu şekilde: 

“Topla idamın, yerli halk üzerinde gerçek bir korku uyandıran tek ölüm cezası olduğu söyleniyordu. Bu yöntem özellikle Hindular için son derece rahatsız ediciydi, çünkü vücutlarının bir kısmının farklı bir kasttan veya dinden birinin kalıntılarıyla birlikte gömülmesi korkusu vardı. Böyle bir sahneyi gören bir tanık şöyle yazmıştı: 'İsyancılar tarafından işlenen vahşetlere duyduğumuz öfke o kadar büyüktü ki, kalbimizde merhamet için yer yoktu.' Kraliçe Victoria’ya gönderdiği bir mesajda, Lord Canning merhamet çağrısında bulunmuş ve Hindistan’daki her on Britanyalı’dan sadece birinin 40 veya 50 bin kişinin idamının başka türlü düşünülebileceğine inandığını üzüntüyle belirtmişti. Yeni ve acımasız bir iklimde, affa giden yol gerçekten de uzun olacaktı.”

Topla idam cezası, özellikle Avrupa sömürge imparatorlukları ve Güney Asya’daki hükümdarlar tarafından kullanılan bir infaz yöntemiydi. Bu infaz yöntemi, Portekiz İmparatorluğu tarafından 16. ve 17. yüzyıllarda Seylan, Hindistan ve Mozambik gibi sömürgelerinde uygulandı. Babür İmparatorluğu ise özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda isyan eden askerler ve suçlular üzerinde bu yöntemi sıkça kullanmıştır. Babürler, özellikle Delhi ve Agra gibi büyük merkezlerde isyan bastırma aracı olarak top infazlarını kullandılar.

İngiltere’nin bu yöntemi en bilinen uygulaması ise 1857 Hint Ayaklanması’ndan (Sipahi İsyanı) sonra gerçekleşti. 1857-1858 yıllarında yüzlerce Hintli isyancı, İngiliz subayların gözetiminde bu şekilde infaz edilmişti.  Topla idam infazıyla ilgili arşivlerde fotoğraflar bulunsa da erişilebilir herhangi bir video kaydı bulunmuyor.